Proverbe 23

1 Când te așezi să mănânci cu un conducător, cu atenție ia aminte la ce este înaintea ta;

۱ چون با حاکم به غذا خوردن نشینی، درآنچه پیش روی تو است تامل نما.

2 Și pune un cuțit la gâtul tău, dacă ești un om dedat apetitului.

۲ و اگر مرد اکول هستی کارد بر گلوی خودبگذار.

3 Nu dori delicatesele lui, fiindcă ele sunt mâncare înșelătoare.

۳ به خوراکهای لطیف او حریص مباش، زیراکه غذای فریبنده است.

4 Nu munci ca să fii bogat; oprește-te de la propria ta înțelepciune.

۴ برای دولتمند شدن خود را زحمت مرسان واز عقل خود باز ایست.

5 Îți vei aținti ochii asupra a ceva ce nu este? Fiindcă bogățiile cu siguranță își fac aripi; ele zboară departe ca o acvilă spre cer.

۵ آیا چشمان خود را بر آن خواهی دوخت که نیست می‌باشد؟ زیرا که دولت البته برای خودبالها می‌سازد، و مثل عقاب در آسمان می‌پرد.

6 Nu mânca pâinea aceluia ce are un ochi rău, nici nu dori delicatesele lui,

۶ نان مرد تنگ نظر را مخور، و به جهت خوراکهای لطیف او حریص مباش.

7 Fiindcă așa cum gândește în inima lui, așa este el; Mănâncă și bea, îți spune el; dar inima lui nu este cu tine.

۷ زیرا چنانکه در دل خود فکر می‌کند خود اوهمچنان است. تو را می‌گوید: بخور و بنوش، امادلش با تو نیست.

8 Bucata pe care ai mâncat-o, o vei vărsa și îți vei pierde cuvintele dulci.

۸ لقمه‌ای را که خورده‌ای قی خواهی کرد، وسخنان شیرین خود را بر باد خواهی داد.

9 Nu vorbi în urechile unui prost, fiindcă va disprețui înțelepciunea cuvintelor tale.

۹ به گوش احمق سخن مگو، زیرا حکمت کلامت را خوار خواهد شمرد.

10 Nu scoate pietrele vechi de hotar și nu intra în câmpurile celor fără tată,

۱۰ حد قدیم را منتقل مساز، و به مزرعه یتیمان داخل مشو،

11 Fiindcă răscumpărătorul lor este puternic; va pleda împotriva ta în cauza lor.

۱۱ زیرا که ولی ایشان زورآور است، و با تو دردعوی ایشان مقاومت خواهد کرد.

12 Dedică-ți inima instruirii și urechile tale cuvintelor cunoașterii.

۱۲ دل خود را به ادب مایل گردان، و گوش خود را به کلام معرفت.

13 Nu cruța copilul de la disciplinare, fiindcă dacă îl bați cu nuiaua, nu va muri.

۱۳ از طفل خود تادیب را باز مدار که اگر او رابا چوب بزنی نخواهد مرد،

14 Bate-l cu nuiaua și îi vei elibera sufletul din iad. (Sheol h7585)

۱۴ پس او را با چوب بزن، و جان او را از هاویه نجات خواهی داد. (Sheol h7585)

15 Fiul meu, dacă inima ta este înțeleaptă, inima mea se va bucura, chiar a mea.

۱۵ ‌ای پسر من اگر دل تو حکیم باشد، دل من (بلی دل ) من شادمان خواهد شد.

16 Da, rărunchii mei se vor bucura când buzele tale spun lucruri drepte.

۱۶ و گرده هایم وجد خواهد نمود، هنگامی که لبهای تو به راستی متکلم شود.

17 Să nu invidieze inima ta pe păcătoși, ci rămâi în teama de DOMNUL cât este ziua de lungă.

۱۷ دل تو به جهت گناهکاران غیور نباشد، امابه جهت ترس خداوند تمامی روز غیور باش،

18 Căci cu siguranță este un viitor și așteptarea ta nu va fi stârpită.

۱۸ زیرا که البته آخرت هست، و امید تومنقطع نخواهد شد.

19 Ascultă fiul meu și fii înțelept și călăuzește-ți inima pe cale.

۱۹ پس تو‌ای پسرم بشنو و حکیم باش، و دل خود را در طریق مستقیم گردان.

20 Nu fi printre băutorii de vin, printre destrăbălații mâncători de carne;

۲۰ از زمره میگساران مباش، و از آنانی که بدنهای خود را تلف می‌کنند.

21 Fiindcă bețivul și mâncăciosul vor ajunge la sărăcie; și somnolența va îmbrăca pe un om în zdrențe.

۲۱ زیرا که میگسار و مسرف، فقیر می‌شود وصاحب خواب به خرقه‌ها ملبس خواهد شد.

22 Dă ascultare tatălui tău care te-a născut și nu disprețui pe mama ta când este bătrână.

۲۲ پدر خویش را که تو را تولید نمود گوش گیر، و مادر خود را چون پیر شود خوار مشمار.

23 Cumpără adevărul și nu îl vinde; de asemenea înțelepciunea și instruirea și înțelegerea.

۲۳ راستی را بخر و آن را مفروش، و حکمت وادب و فهم را.

24 Tatăl celui drept se va bucura mult, și cel ce naște un copil înțelept va avea bucurie de la el.

۲۴ پدر فرزند عادل به غایت شادمان می‌شود، و والد پسر حکیم از او مسرور خواهد گشت.

25 Tatăl tău și mama ta vor fi veseli, și cea care te-a născut se va bucura.

۲۵ پدرت و مادرت شادمان خواهند شد، ووالده تو مسرور خواهد گردید.

26 Fiul meu, dă-mi inima ta și lasă-ți ochii să observe căile mele.

۲۶ ‌ای پسرم دل خود را به من بده، و چشمان تو به راههای من شاد باشد،

27 Fiindcă o curvă este un șanț adânc, și o femeie străină este o groapă strâmtă.

۲۷ چونکه زن زانیه حفره‌ای عمیق است، و زن بیگانه چاه تنگ.

28 De asemenea ea pândește ca după pradă și înmulțește pe călcătorii de lege între oameni.

۲۸ او نیز مثل راهزن در کمین می‌باشد، وخیانتکاران را در میان مردم می‌افزاید.

29 Cine are vaiet? Cine are întristări? Cine are certuri? Cine are bolboroseli? Cine are răni fără motiv? Cine are roșeața ochilor?

۲۹ وای از آن کیست و شقاوت از آن که ونزاعها از آن کدام و زاری از آن کیست وجراحت های بی‌سبب از آن که و سرخی چشمان از آن کدام؟

30 Cei ce adastă îndelung la vin, cei ce se duc să caute vinul amestecat.

۳۰ آنانی را است که شرب مدام می‌نمایند، و برای چشیدن شراب ممزوج داخل می‌شوند.

31 Nu te uita la vin când este roșu, când își arată culoarea în pahar, când se mișcă singur.

۳۱ به شراب نگاه مکن وقتی که سرخ‌فام است، حینی که حبابهای خود را در جام ظاهر می‌سازد، و به ملایمت فرو می‌رود.

32 La urmă mușcă precum un șarpe și înțeapă ca o viperă.

۳۲ اما در آخر مثل مار خواهد گزید، و مانندافعی نیش خواهد زد.

33 Ochii tăi vor privi femei străine și inima ta va rosti lucruri perverse.

۳۳ چشمان تو چیزهای غریب را خواهد دید، و دل تو به چیزهای کج تنطق خواهد نمود،

34 Da, vei fi ca acela ce se întinde în mijlocul mării, sau ca acela ce se întinde în vârful unui catarg.

۳۴ و مثل کسی‌که در میان دریا می‌خوابدخواهی شد، یا مانند کسی‌که بر سر دکل کشتی می‌خسبد،

35 M-au lovit, vei spune tu, și nu am fost rănit; m-au bătut și nu am simțit; când mă voi trezi? Îl voi căuta din nou.

۳۵ و خواهی گفت: مرا زدند لیکن درد رااحساس نکردم، مرا زجر نمودند لیکن نفهمیدم. پس کی بیدار خواهم شد؟ همچنین معاودت می‌کنم و بار دیگر آن را می‌طلبم.