Proverbe 23
1 Când te așezi să mănânci cu un conducător, cu atenție ia aminte la ce este înaintea ta;
Als ge bij den koning aan tafel zit, Let dan enkel op wat voor u staat,
2 Și pune un cuțit la gâtul tău, dacă ești un om dedat apetitului.
En zet een mes op uw keel Als ge een goede eetlust hebt;
3 Nu dori delicatesele lui, fiindcă ele sunt mâncare înșelătoare.
Wees niet belust op zijn lekkernijen, Want ze zijn een bedriegelijke spijs.
4 Nu munci ca să fii bogat; oprește-te de la propria ta înțelepciune.
Doe geen moeite, om rijkdom te verwerven, Zie van uw voornemen af;
5 Îți vei aținti ochii asupra a ceva ce nu este? Fiindcă bogățiile cu siguranță își fac aripi; ele zboară departe ca o acvilă spre cer.
Zodra ge uw zinnen daarop zet, Is hij al heen! Want hij maakt zich vleugels, En vliegt als een arend de lucht in.
6 Nu mânca pâinea aceluia ce are un ochi rău, nici nu dori delicatesele lui,
Ga niet eten bij een vrek, Wees niet belust op zijn lekkernijen;
7 Fiindcă așa cum gândește în inima lui, așa este el; Mănâncă și bea, îți spune el; dar inima lui nu este cu tine.
Want het is iemand, die bij zichzelf zit te rekenen, Die "Eet en drink" tot u zegt, maar het niet meent.
8 Bucata pe care ai mâncat-o, o vei vărsa și îți vei pierde cuvintele dulci.
De spijs, die ge gegeten hebt, spuwt ge weer uit, En uw vriendelijke woorden hebt ge verspild.
9 Nu vorbi în urechile unui prost, fiindcă va disprețui înțelepciunea cuvintelor tale.
Spreek niet ten aanhoren van een dwaas; Hij geeft niets om uw wijze woorden.
10 Nu scoate pietrele vechi de hotar și nu intra în câmpurile celor fără tată,
Verleg de grenzen van weduwen niet En raak niet aan de akker van wezen;
11 Fiindcă răscumpărătorul lor este puternic; va pleda împotriva ta în cauza lor.
Want hun Losser is sterk, Hij neemt het voor hen tegen u op.
12 Dedică-ți inima instruirii și urechile tale cuvintelor cunoașterii.
Neem een vermaning wel ter harte Open uw oren voor verstandige taal.
13 Nu cruța copilul de la disciplinare, fiindcă dacă îl bați cu nuiaua, nu va muri.
Ge moet een knaap geen vermaning sparen, Al slaat ge hem met een stok, hij gaat er niet van dood;
Want als ge hem met een stok hebt geslagen, Hebt ge hem van de onderwereld gered. (Sheol h7585)
15 Fiul meu, dacă inima ta este înțeleaptă, inima mea se va bucura, chiar a mea.
Mijn kind, als úw hart wijs is, Zal ook mijn hart zich verheugen;
16 Da, rărunchii mei se vor bucura când buzele tale spun lucruri drepte.
Mijn ziel zal jubelen, Als uw lippen juiste dingen zeggen.
17 Să nu invidieze inima ta pe păcătoși, ci rămâi în teama de DOMNUL cât este ziua de lungă.
Laat uw hart niet jaloers zijn op zondaars, Maar ijveren voor de vrees voor Jahweh, iedere dag;
18 Căci cu siguranță este un viitor și așteptarea ta nu va fi stârpită.
Als ge die bewaart, is er toekomst, En zal uw verwachting niet worden beschaamd.
19 Ascultă fiul meu și fii înțelept și călăuzește-ți inima pe cale.
Mijn zoon, luister en wees wijs, Breng uw hart op het rechte pad.
20 Nu fi printre băutorii de vin, printre destrăbălații mâncători de carne;
Doe niet mee met wijnslempers, Met hen, die zich aan vlees te buiten gaan;
21 Fiindcă bețivul și mâncăciosul vor ajunge la sărăcie; și somnolența va îmbrăca pe un om în zdrențe.
Want een drinker en een veelvraat verarmt, De roes hult iemand in lompen.
22 Dă ascultare tatălui tău care te-a născut și nu disprețui pe mama ta când este bătrână.
Luister naar uw vader, die u heeft verwekt, Minacht uw moeder niet, als ze oud is geworden.
23 Cumpără adevărul și nu îl vinde; de asemenea înțelepciunea și instruirea și înțelegerea.
Verwerf u waarheid, en verkoop ze niet, Wijsheid, tucht en inzicht.
24 Tatăl celui drept se va bucura mult, și cel ce naște un copil înțelept va avea bucurie de la el.
Innig verheugt zich de vader van een rechtschapene, Wie een wijze baarde, beleeft genoegen aan hem:
25 Tatăl tău și mama ta vor fi veseli, și cea care te-a născut se va bucura.
Zo moge uw vader zich over u verheugen, Zij zich verblijden, die u ter wereld bracht.
26 Fiul meu, dă-mi inima ta și lasă-ți ochii să observe căile mele.
Mijn zoon, schenk mij uw hart, Laat uw ogen op mijn wegen letten;
27 Fiindcă o curvă este un șanț adânc, și o femeie străină este o groapă strâmtă.
Want een deerne is een diepe kuil, Een vreemde vrouw een nauwe put.
28 De asemenea ea pândește ca după pradă și înmulțește pe călcătorii de lege între oameni.
Ja, zij ligt op de loer als een rover, En maakt vele mensen ontrouw.
29 Cine are vaiet? Cine are întristări? Cine are certuri? Cine are bolboroseli? Cine are răni fără motiv? Cine are roșeața ochilor?
Waar klinkt ach, en waar klinkt wee; Waar heerst twist, waar nijpen de zorgen? Waar worden zonder reden wonden geslagen, Waar worden de blikken beneveld?
30 Cei ce adastă îndelung la vin, cei ce se duc să caute vinul amestecat.
Waar men nog laat aan de wijn zit, Waar men komt, om de drank te keuren.
31 Nu te uita la vin când este roșu, când își arată culoarea în pahar, când se mișcă singur.
Zie niet om naar de wijn, hoe rood hij is, Hoe hij fonkelt in het glas. Wel glijdt hij zachtjes naar binnen, Vloeiend langs lippen en tanden.
32 La urmă mușcă precum un șarpe și înțeapă ca o viperă.
Maar ten leste bijt hij als een slang, Is hij giftig als een adder.
33 Ochii tăi vor privi femei străine și inima ta va rosti lucruri perverse.
Uw ogen zien vreemde dingen, Uw hart slaat wartaal uit;
34 Da, vei fi ca acela ce se întinde în mijlocul mării, sau ca acela ce se întinde în vârful unui catarg.
Ge voelt u als iemand, die dobbert op zee, Als een matroos bij zware storm:
35 M-au lovit, vei spune tu, și nu am fost rănit; m-au bătut și nu am simțit; când mă voi trezi? Îl voi căuta din nou.
"Ze hebben me geslagen, en ik voelde het niet, Ze hebben me gebeukt, en ik merkte het niet! Wanneer ben ik weer wakker? Dan ga ik er nog eens op uit!"
