Лукастар 22
1 Сля пашэ сырботори, саво акхарэлпэ Биквасно мандро, а инте — Патради.
Now the feast of unleavened bread, which is called the Passover, drew near.
2 Англунэ рашая и сиклимаря пав Упхэнима родэнас, сар тэ мулярэ Исусо, нэ даранас манушэндар.
The chief priests and the scribes sought how they might kill him, for they feared the people.
3 Тунчи сатана заджиля дэ Иуда, савэ акхарэнас Искариото, екхэ дэшудуе сиклярнэндар.
Satan entered into Judas, who was called Iscariot, who was numbered with the twelve.
4 Иуда джиля тай допхэндапэ англунэ рашаенца и халавдэнца, со вов здэла лэнди Исусо.
He went away, and talked with the chief priests and captains about how he might deliver him to them.
5 Вонэ лошыле тай пхэндэ Иудасти, со потинэна лэсти.
They were glad, and agreed to give him money.
6 Вов дэня лав и родэлас поджили вряма, кала Исусо ачелапэ Еджино, соб тэ здэ Лэ.
He consented, and sought an opportunity to deliver him to them in the absence of the crowd.
7 Авиля диво, саво акхарэлпэ Биквасно мандро, кала трэбуни тэ чинэ патрадякэрэ бакрорэ.
The day of unleavened bread came, on which the Passover lamb must be sacrificed.
8 Тунчи Исусо акхарда Петро тай Иоанно и пхэнда лэнди: — Джян и лачярэн патрадякоро хамо.
He sent Peter and John, saying, "Go and prepare the Passover for us, that we may eat."
9 Вонэ пхэндэ Исусости: — Тев Ту камэх, соб амэ тэ лачярах?
They said to him, "Where do you want us to prepare?"
10 Исусо пхэнда лэнди: — Акэ, кала тумэ заджяна дэ форо, дыкхэна манушэ, саво лиджял вакхор панеґа. Джян пала лэ и заджян дэ кодэва цэр, курик вов заджяла.
He said to them, "Look, when you have entered into the city, a man carrying a pitcher of water will meet you. Follow him into the house which he enters.
11 Тай пхэнэн цэрэхкэрэ хулаести: «Сиклимари пхучел тутар: "Тев цэр, соб Манди тэ ха патради Мурэ сиклярнэнца?"»
Tell the master of the house, 'The Teacher says to you, "Where is the guest room, where I may eat the Passover with my disciples?"'
12 Хулай сикавэла тумэнди баро цэр упрэ, саво прытидэне важ сырботори. Котэ терэн скаминд.
He will show you a large, furnished upper room. Make preparations there."
13 Вонэ джиле тай вса аракхле, сар пхэнда лэнди Исусо, и лачярдэ патрадякоро хамо.
They went, found things as he had told them, and they prepared the Passover.
14 Кала авиля вряма, Исусо тай апостолуря бэшле пала скаминдэ.
When the hour had come, he reclined at the table, and the apostles joined him.
15 Тунчи Исусо пхэнда: — Сар Мэ камлём тэ ха кадэва патрадякоро хамо тумэнца англа кода, сар прылава бари грыжа.
He said to them, "I have earnestly desired to eat this Passover with you before I suffer,
16 Пхэнав тумэнди, со будэр на хава Мэ лэ ды кодыя вряма, сар терэлапэ кадыя патради дэ Дэвлэхкэрэ Тхагарима.
for I say to you, I will not eat of it again until it is fulfilled in the Kingdom of God."
17 Тунчи Вов лиля тахтай, наисарда Дэвлэ тай пхэнда: — Прылэн кадэва тахтай и всавэрэ пэн лэстар.
He received a cup, and when he had given thanks, he said, "Take this, and share it among yourselves,
18 Пхэнав тумэнди, со будэр на авава тэ пэ пимо виноградостар аж ды кодыя вряма, сар авэла Дэвлэхкоро Тхагаримо.
for I tell you, from now on I will not drink of the fruit of the vine until the Kingdom of God comes."
19 Тунчи Исусо лиля мандро, наисарда Дэвлэ, пхагля мандро пэ которэн, дэня лэнди и пхэнда: — Када исин Муро трупо, саво пала тумэн отдава. Кади терэн, соб тэ рапирэн Ман.
He took bread, and when he had given thanks, he broke it, and gave to them, saying, "This is my body which is given for you. Do this in remembrance of me."
20 Кала вонэ хале, Исусо кади ж лиля тахтай и пхэнда: — Кадэва тахтай исин нэво завето дэ Мурэ ратэ, саво пала тумэн прочувэлпэ.
Likewise, he took the cup after they had eaten, saying, "This cup is the new covenant in my blood, which is poured out for you.
21 Тай акэ, васт кодэлэхкоро, ко здэл Ман, Манца пала екхэ скаминдэ.
But look, the hand of him who betrays me is with me on the table.
22 Чяво Манушыкано джял кади, сар Лэсти трэбуни тэ проджя. Нэ бида кодэлэ манушэсти, саво здэл Лэ.
The Son of Man indeed goes, as it has been determined, but woe to that man through whom he is betrayed."
23 Тунчи сиклярнэ ачиле тэ пхуче екх екхэстар, ко лэндар камля кода тэ терэ.
They began to question among themselves, which of them it was who would do this thing.
24 Тунчи вонэ ачиле тэ хапэ екх екхэґа пала кода, ко лэндар барэдэр.
There arose also a contention among them, which of them was considered to be greatest.
25 Исусо пхэнда лэнди: — Тхагаря народонэнгэрэ прыпхэнэн лэнди. Кодэла, кастэ исин зор, пхэнэн, со вонэ терэн лачимо.
He said to them, "The kings of the nations lord it over them, and those who have authority over them are called 'benefactors.'
26 Нэ тумэ на терэн кади. Барэдэр тумэндар мэк тэ авэл сар цыкнэдэр всавэрэндар, и кодэва, ко прыбэшло тумэндэ, мэк авэл сар бутярно.
But not so with you. But one who is the greater among you, let him become as the younger, and one who is governing, as one who serves.
27 Екх бэшэл пала скаминдэ, ай авэр стховэл пэ скаминдэ хамо. Ко лэндар барэдэр? Чи на кодэва, ко бэшэл пала скаминдэ? А Мэ машкар тумэн сар бутярно.
For who is greater, one who sits at the table, or one who serves? Is it not he who sits at the table? But I am in the midst of you as one who serves.
28 Тумэ пэрэлиджялдэ Манца бут зумавимо.
But you are those who have continued with me in my trials.
29 Сар Дад Муро дэня Манди Тхагаримо, кади и Мэ дав тумэнди,
I confer on you a kingdom, even as my Father conferred on me,
30 соб тумэ тэ хан и тэ пэн пала Мурэ скаминдэ дэ Мурэ Тхагарима. Тумэ бэшэна пэ тронуря тэ сундисарэ дэшудуй родуря Израилёхкэрэ.
that you may eat and drink at my table in my kingdom, and you will sit on thrones judging the twelve tribes of Israel."
31 — Симоно, Симоно! Акэ, сатана мангля тэ зумавэ тумэн, соб тумэ тэ авэн жужардэ, сар див жужарэлпэ сулумэндар.
And the Lord said, "Simon, Simon, look, Satan has demanded to have you all, to sift you like wheat,
32 Нэ Мэ манглёмпэ пала тут, соб тэ на хацарэх патявимо. И кала ту рисявэґа павпалэ Мандэ, тунчи подрицарэґа тирэ пхралэн.
but I prayed for you, that your faith would not fail. You, when once you have turned again, establish your brothers."
33 Пётро пхэнда Лэсти: — Рае! Пала Тут мэ и дэ барунэ, и пэ мэрима джява!
He said to him, "Lord, I am ready to go with you both to prison and to death."
34 Исусо дэдуманя: — Пхэнав тути, Пётро, англа колэ, сар задилабэла башно авдивэ, ту тривал Мандар отпхэнэґапэ.
He said, "I tell you, Peter, the rooster will by no means crow today until you deny that you know me three times."
35 Тунчи Исусо пхэнда лэнди: — Кала Мэ бичалавас тумэн и тумэндэ на сля ни тышыла, ни траста, ни пундрангэ, чи на хутилэлас со тумэнди? Вонэ пхэндэ: — Нат.
He said to them, "When I sent you out without money bag, and pack, and shoes, did you lack anything?" They said, "Nothing."
36 Тунчи Исусо пхэнда лэнди: — Нэ екхатар, кала кастэсь исин тышыла чи траста, лэнтэ лэн. Ай кастэ нэнай, мэк кодэва битинэла пэхкири їда тай тинэла чюри.
Then he said to them, "But now, whoever has a money bag must take it, and likewise a pack. Whoever has none, must sell his cloak, and buy a sword.
37 Пхэнав тумэнди, со Манца авэла кода, сар чиндо: «И пала прахаре динэнас Лэ». Трэбуни, соб тэ стерэлпэ вса, со пхэндо пала Ман.
For I tell you that this which is written must still be fulfilled in me: 'And he was numbered with transgressors.' For that which concerns me has an end."
38 Вонэ пхэндэ: — Рае! Акэ, амэндэ исин дуй чюря! Исусо пхэнда лэнди: — Када хутилэла.
They said, "Lord, look, here are two swords." He said to them, "That is enough."
39 Тунчи Исусо выджиля цэрэстар тай джиля, сар Лэстэ сля прылито, пэ Оливково плай. Джиле Лэґа и Лэхкэрэ сиклярнэ.
He came out, and went, as his custom was, to the Mount of Olives. His disciples also followed him.
40 Кала вонэ авиле пэ кодэва тхан, Исусо пхэнда: — Мангэнпэ, соб тэ на авэн тумэ зумавдэ!
When he was at the place, he said to them, "Pray that you do not enter into temptation."
41 Еджино джиля лэндар пэ скици чувэн бар, пэля пэ чянгэн, ачиля тэ мангэпэ
He was withdrawn from them about a stone's throw, and he knelt down and prayed,
42 тай пхэнда: — Дадэ! Кала исин Тири воля, залэ кадэва тахтай Мандар! Нэ мэк авэла, на сар Мэ камав, а сар камэх Ту.
saying, "Father, if you are willing, remove this cup from me. Nevertheless, not my will, but yours, be done."
43 Тай авиля ангело упралимастар и подрицарэлас Исусо.
And an angel from heaven appeared to him, strengthening him.
44 Сля Лэсти фартэ пхаро, и Вов инте зоралэдэр мангэласпэ, кади со Лэхкоро пото сля сар рат и тэлэдэлас пэ пхув.
Being in agony he prayed more earnestly. His sweat became like great drops of blood falling down on the ground.
45 Кала помангляпэ, Исусо вщиля, поджиля сиклярнэндэ и дыкхля, со вонэ засутэ баря грыжатар.
When he rose up from his prayer, he came to the disciples, and found them sleeping because of grief,
46 Исусо пхэнда лэнди: — Сости тумэ совэн? Вщен и мангэнпэ, соб тэ на авэн тумэ зумавдэ!
and said to them, "Why do you sleep? Rise and pray that you may not enter into temptation."
47 Кала Исусо инте пхэнэлас кадэла лава, авиля гроза манушэн. Англал лэндар джялас екх дэшудуендар, савэ акхарэнас Иуда. Вов поджиля Исусостэ тэ чюминдэ Лэ.
While he was still speaking, look, a crowd came, and he who was called Judas, one of the twelve, was leading them. He came near to Jesus to kiss him.
48 Исусо пхэнда лэсти: — Иуда! Ту чюминдэх и дэ кодыя ж вряма здэх Чявэ Манушыканэ?
But Jesus said to him, "Judas, do you betray the Son of Man with a kiss?"
49 Кодэла, ко аченас пашэ, полиле, со екхатар авэла, тай пхэндэ: — Рае! Чи тэ на малавэ амэнди чюряґа?
When those who were around him saw what was about to happen, they said to him, "Lord, should we strike with the sword?"
50 Екх лэндар вылиля чюри, малавда англунэ рашаехкэрэ бутярнэ тай отчинда лэсти чячё кан.
A certain one of them struck the servant of the high priest, and cut off his right ear.
51 Тунчи Исусо пхэнда: — Авэла тумэнди! Вов лиляпэ канэстэ и састярда бутярнэ.
But Jesus answered and said, "No more of this." Then he touched his ear and healed him.
52 Англунэ рашаендэ, халавдэндэ храмостар тай пхурэдэрэндэ, савэ авиле тэ схутилэ Исусо, Вов пхучля: — Сар пэ прахарэ, выджиле тумэ пэ Ман чюренца тай дэстэнца?
Jesus said to the chief priests, captains of the temple, and elders, who had come against him, "Have you come out as against a robber, with swords and clubs?
53 Диво дивэстар Мэ слём тумэнца дэ храмо, и тумэ на ваздэне пэ Ман пэхкоро васт. Нэ екхатар тумари вряма, кала калимо лиля зор.
When I was with you in the temple daily, you did not stretch out your hands against me. But this is your hour, and the power of darkness."
54 Тунчи вонэ схутилдэ Исусо тай отлиджялдэ англунэ рашаестэ дэ цэр. А Пётро рицардапэ лэндар ригаґа, нэ джялас пала лэн.
They seized him, and led him away, and brought him into the high priest's house. But Peter followed from a distance.
55 Машкар грэда розлиджялдэ яг, и бэшле всавэрэ пашэ ягатэ. Бэшля и Пётро лэнца.
When they had kindled a fire in the middle of the courtyard, and had sat down together, Peter sat among them.
56 Екх бутярни дыкхля Петро, кала вов бэшэлас паша яга, прыдыкхляпэ лэстэ тай пхэнда: — И кадэва сля Лэґа.
A certain servant girl saw him as he sat in the light, and looking intently at him, said, "This man also was with him."
57 Нэ Пётро на прыджянгляпэ тай пхэнда джювляти: — Нат, джювлие, мэ на джянав Лэ.
But he denied it, saying, "Woman, I do not know him."
58 Проджиля набут вряма, авэр мануш дыкхля Петро и пхэнда: — И Ту екх лэндар! Нэ Пётро пхэнда кадэлэ манушэсти: — Нат, мануша, када на мэ!
After a little while someone else saw him, and said, "You also are one of them." But Peter answered, "Man, I am not."
59 Проджиля екх мардо вряма, тай инте екх мануш пхэнда дэ якхэн: — Чячимаґа, кадэва кади ж сля Лэґа, вов исин галилеянино.
After about one hour passed, another confidently affirmed, saying, "Truly this man also was with him, for he is a Galilean."
60 Нэ Пётро пхэнда кадэлэ манушэсти: — Мануша, на джянав, пала со ту пхэнэх. И екхатар, кала вов инте пхэнэлас кадэва лав, затиписиля башно.
But Peter said, "Man, I do not know what you are talking about." Immediately, while he was still speaking, a rooster crowed.
61 Тунчи Рай обрисиляпэ тай вздыкхля пэ Петро. И Пётро взгинисарда Раехкоро лав, сар Вов пхэнда лэсти: «Ды колэ, сар задилабэла башно авдивэ, ту тривал Мандар отпхэнэґапэ».
The Lord turned, and looked at Peter. Then Peter remembered the Lord's word, how he said to him, "Before the rooster crows today you will deny me three times."
62 Вов выджиля котарь и заровиня кэркэ ясвэнца.
And he went out, and wept bitterly.
63 Мануша, савэ рицарэнас Исусо, марэнас Лэ тай асанас Лэстар.
The men who held him began mocking and beating him.
64 Вонэ запхангле Лэсти якха, мардэ Лэ пав муй и пхученас: — Ту, англунари, пхэн, ко малавда Тут?
And having blindfolded him, they were striking his face and kept asking him, saying, "Prophesy, who is the one who struck you?"
65 И бут налаче лава пхэнэнас пала Исусо.
They spoke many other things against him, insulting him.
66 Кала проджиля рят, стидэнепэ манушэнгэрэ пхурэдэра, англунэ рашая и сиклимаря пав Упхэнима, андэ Исусо дэ лэнгоро Синедрионо
As soon as it was day, the council of the elders of the people gathered together, both chief priests and scribes, and they led him away into their council, saying,
67 тай пхучле Лэ: — Ту исин Христосо? Пхэн амэнди. Исусо дэдуманя: — Кала пхэнава тумэнди, тумэ на патяна.
"If you are the Christ, tell us." But he said to them, "If I tell you, you won't believe,
68 А кала Мэ пхучява тумэндар, тумэ нисо на пхэнэна Манди.
and if I ask, you will not answer me, or let me go.
69 Нэ екхатар Чяво Манушыкано авэла тэ бэшэ пав чячи риг Дэвлэхкиря зоратар.
From now on, the Son of Man will be seated at the right hand of the power of God."
70 Тай пхэндэ всавэрэ: — И кади, Ту исин Дэвлэхкоро Чяво? Исусо пхэнда лэнди: — Тумэ еджинэ пхэнэн, со Мэ исин Дэвлэхкоро Чяво.
They all said, "Are you then the Son of God?" He said to them, "You say that I am."
71 Кодэла мануша пхэндэ: — Саво допхэнимо амэнди инте трэбуни? Амэ еджинэ шундэ, со Вов пхэнда.
They said, "Why do we need any more witness? For we ourselves have heard from his own mouth."
