Лукастар 2
1 Дэ кодыя вряма императоро Августо чинда упхэнимо, соб тэ пэрэдинэ и тэ зачинэ, скици манушэн джювэл пав всавири римско пхув.
And it happened in those days that a decree went out from Caesar Augustus, so that the whole world would be enrolled.
2 Када сля англуно упхэнимо пала кода, соб тэ пэрэдинэ и тэ зачинэ манушэн, кодэла вряматар, кала Квиринии ачиля раеґа дэ Сирия.
This was the first enrollment; it was made by the ruler of Syria, Quirinius.
3 И всавэрэ мануша джянас тэ зачинэпэ, кожно дэ пэхкоро форо.
And all went to be declared, each one to his own city.
4 Тунчи и Иосифо Назаретостар, саво ачел дэ Галилея, джиля дэ Иудея, дэ форо Давидохкоро, Вифлеемо, колэсти со вов сля Давидохкэрэ родостар.
Then Joseph also ascended from Galilee, from the city of Nazareth, into Judea, to the city of David, which is called Bethlehem, because he was of the house and family of David,
5 Иосифо джиля, соб лэ тэ зачинэн, їтханэ Марияґа, лэхкиря тэрняґа, сави сля пхари.
in order to be declared, with Mary his espoused wife, who was with child.
6 Дэ Вифлеемо авиля вряма, кала лати трэбуни сля тэ бэнё.
Then it happened that, while they were there, the days were completed, so that she would give birth.
7 Тай бэня пэхкэрэ англунэ Чявэ, закхувда Лэ дэ похтан тай тховда дэ граждо, колэсти со дэ цэр важ акхардэн манушэн на сля лэнди тхан.
And she brought forth her firstborn son. And she wrapped him in swaddling clothes and laid him in a manger, because there was no room for them at the inn.
8 Надур сле чукняря, савэ чяравэнас пэ маля пэхкэрэн бакрэн и бузнен и прыдыкхэнас пала лэн ратяґа.
And there were shepherds in the same region, being vigilant and keeping watch in the night over their flock.
9 И акэ, ачиля англа лэндэ ангело Раехкоро, и слава Дэвлэстар, сар баро одуд, дэня пэ лэндэ. И бари дар облиля лэн.
And behold, an Angel of the Lord stood near them, and the brightness of God shone around them, and they were struck with a great fear.
10 Нэ ангело пхэнда лэнди: — На даран! Мэ пхэнава тумэнди пала бари лош, сави авэла всавэрэ манушэнди.
And the Angel said to them: “Do not be afraid. For, behold, I proclaim to you a great joy, which will be for all the people.
11 Акана бэняпэ тумэнди дэ форо Давидохкоро Фирисари, Саво исин Рай Христосо.
For today a Savior has been born for you in the city of David: he is Christ the Lord.
12 И акэ тумэнди шпэра: тумэ аракхэна Чяворэ, закхувдэ дэ похтан, Саво пашлёл дэ граждо.
And this will be a sign for you: you will find the infant wrapped in swaddling clothes and lying in a manger.”
13 Тунчи упралимастар авиле фартэ бут ангелонэн, савэ ваздэне бари слава Дэвлэсти тай пхэнэнас:
And suddenly there was with the Angel a multitude of the celestial army, praising God and saying,
14 — Слава Дэвлэсти пэ упралима, а пэ пхуя пачя манушэнди, важ савэн ковлиля Дэвлэхкоро їло!
“Glory to God in the highest, and on earth peace to men of good will.”
15 Кала ангелуря ваздэнепэ лэндар упрэ, чукняря пхэндэ екх екхэсти: — Авэн дэ Вифлеемо, дыкхаґа, со котэ стердапэ, пала со амэнди пхэнда Рай.
And it happened that, when the Angels had departed from them into heaven, the shepherds said to one another, “Let us cross over to Bethlehem and see this word, which has happened, which the Lord has revealed to us.”
16 Вонэ сиго авиле дэ форо Вифлеемо и аракхле Мария, Иосифо тай Чяворэ, Саво пашлёлас дэ граждо.
And they went quickly. And they found Mary and Joseph; and the infant was lying in a manger.
17 Ай кала дыкхле Лэ, тунчи розпхэндэ лэнди вса, со вонэ ашундэ пала Чяворэ.
Then, upon seeing this, they understood the word that had been spoken to them about this boy.
18 Всавэрэ, ко шундэ лэн, дэнас дыво лавэнди, савэ пхэндэ чукняря.
And all who heard it were amazed by this, and by those things which were told to them by the shepherds.
19 Ай Мария стховэлас кадэла лава дэ пэхкэрэ їлэ тай думисарэлас пала лэн.
But Mary kept all these words, pondering them in her heart.
20 Тунчи чукняря рисиле павпалэ, ашарэнас Дэвлэ и ваздэнас Лэсти слава пала кода, со дыкхле и со лэнди сля пхэндо.
And the shepherds returned, glorifying and praising God for all the things that they had heard and seen, just as it was told to them.
21 Пэ охто диво, кала авиля вряма тэ обчинэ Чяворэ, Лэсти дэне Лав Исусо. Кадэва Лав дэня Лэсти ангело, кала дэй Исусохкири инте на сля пхари.
And after eight days were ended, so that the boy would be circumcised, his name was called JESUS, just as he was called by the Angel before he was conceived in the womb.
22 Авиля вряма, кала Мария тай Иосифо жужардэпэ пав Моисеехкэрэ Упхэнима, тай тунчи вонэ лиджялдэ Чяворэ дэ Ерусалимо, соб тэ свэнтисарэ Лэ Раести.
And after the days of her purification were fulfilled, according to the law of Moses, they brought him to Jerusalem, in order to present him to the Lord,
23 Сар чиндо дэ Дэвлэхкэрэ Упхэнима: «Чяворэ, саво бэняпэ англуно, трэбуни тэ свэнтисарэ Раести».
just as it is written in the law of the Lord, “For every male opening the womb shall be called holy to the Lord,”
24 И тэ анэ свэнто жэртва, дон ґолубонэн чи дон ґолубонэнгэрэ пуицен, сар пхэндо дэ Упхэнима Раехкэрэ.
and in order to offer a sacrifice, according to what is said in the law of the Lord, “a pair of turtledoves or two young pigeons.”
25 Тунчи джювда дэ Ерусалимо екх мануш, савэ акхарэнас Симеоно. Вов сля дэвликуно тай жужэ їлэґа и дожутярэлас, со Дэвэл подрицарэла Израиле, тай Свэнто Фано сля пэ лэстэ.
And behold, there was a man in Jerusalem, whose name was Simeon, and this man was just and God-fearing, awaiting the consolation of Israel. And the Holy Spirit was with him.
26 Свэнто Фано пхэнда лэсти, со вов на мэрэла ды кодэлэ, сар на удыкхэла Христо Дэвлэхкэрэ.
And he had received an answer from the Holy Spirit: that he would not see his own death before he had seen the Christ of the Lord.
27 Лэ лиджялда Свэнто Фано дэ храмо, кала дад и дэй андэ Чяворэ Исусо, соб тэ стерэ вса, сар трэбуни пав Упхэнима.
And he went with the Spirit to the temple. And when the child Jesus was brought in by his parents, in order to act on his behalf according to the custom of the law,
28 Симеоно лиля Чяворэ пэ вастэн, ваздэня слава Дэвлэсти тай пхэнда:
he also took him up, into his arms, and he blessed God and said:
29 — Акана отмукэх Ту, Дэвла, Хулае, Тирэ бутярнэ и дэх лэсти пачя кади, сар Ту и пхэндан.
“Now you may dismiss your servant in peace, O Lord, according to your word.
30 Колэсти со дыкхле мурэ якха фирисаримо Тиро,
For my eyes have seen your salvation,
31 саво Ту лачярдан англа всавэрэн манушэн.
which you have prepared before the face of all peoples:
32 Вов — одуд, саво дэла душлимо важ всавэрэ народуря и анэла слава Тирэ манушэнди, Израилести.
the light of revelation to the nations and the glory of your people Israel.”
33 Дад и дэй прылиле пала дыво лава, савэ Симеоно пхэнда пала Чяворэ.
And his father and mother were wondering over these things, which were spoken about him.
34 Тунчи Симеоно пхэнда бахталэ лава лэнди тай дэдуманя Марияти, Исусохкиря дати: — Важ Кадэлэ Чяворэ, Саво пашлёл катэ, бут манушэн дэ Израили тэлэдэна и бут ваздэнапэ. И тути еджиняти чюри заджяла дэ їлэ.
And Simeon blessed them, and he said to his mother Mary: “Behold, this one has been set for the ruin and for the resurrection of many in Israel, and as a sign which will be contradicted.
35 Вов авэла сар шпэра, сави бут мануша на прылэна. И оттерэлапэ вса чёрахано, со мануша рицарэн пэстэ дэ їлэн.
And a sword will pass through your own soul, so that the thoughts of many hearts may be revealed.”
36 Катэ кади ж сля и англунарька Анна, чей Фануилохкири, Асирохкэрэ родостар. Вой сля манушни дэ пуранэн бэршэн, сави выджиля паларом тэрня чяґа и пэхкэрэ ромэґа проджювда эфта бэрш.
And there was a prophetess, Anna, a daughter of Phanuel, from the tribe of Asher. She was very advanced in years, and she had lived with her husband for seven years from her virginity.
37 Тунчи латэ муля ром, и вой джювда еджини охтодэша штар бэрш. Диво и рят вой терэлас бути важ Дэвлэ, сля дэ мангима и посто и на уджялас храмостар.
And then she was a widow, even to her eighty-fourth year. And without departing from the temple, she was a servant to fasting and prayer, night and day.
38 Дэ кодыя вряма вой поджиля и ачиля тэ ашарэ Дэвлэ. Тай розпхэнэлас пала Чяворэ всавэрэнди, савэ дожутярэнас фирисаримо важ Ерусалимо.
And entering at the same hour, she confessed to the Lord. And she spoke about him to all who were awaiting the redemption of Israel.
39 Кала Мария и Иосифо стердэ Чяворэґа вса пав Упхэнима Раехкэрэ, тунчи рисиле павпалэ дэ Галилея, дэ пэхкоро форо Назарето.
And after they had performed all things according to the law of the Lord, they returned to Galilee, to their city, Nazareth.
40 Чяворо ж барёлас тай бэршэнца прылэлас бари годи и зор, тай Дэвлэхкоро мищимо сля Лэґа.
Now the child grew, and he was strengthened with the fullness of wisdom. And the grace of God was in him.
41 Исусохкэрэ дад и дэй кожно бэрш пхирэнас пэ Патради дэ Ерусалимо.
And his parents went every year to Jerusalem, at the time of the solemnity of Passover.
42 И кала Лэсти сля дэшудуй бэрш, вонэ джиле дэ Ерусалимо пэ сырботори, сар сля прылито.
And when he had become twelve years old, they ascended to Jerusalem, according to the custom of the feast day.
43 А кала проджиля сырботори и вонэ рисявэнас цэрэ, Чяворо Исусо ачиляпэ дэ Ерусалимо, нэ дад и дэй на додыкхле када.
And having completed the days, when they returned, the boy Jesus remained in Jerusalem. And his parents did not realize this.
44 Нэ думисардэ, со Вов джял аврэ манушэнца. Кала ж проджиле екх диво дромэґа, тунчи ачиле тэ родэ Лэ машкар пэхкэрэн манушэн и джянглэн.
But, supposing that he was in the company, they went a day’s journey, seeking him among their relatives and acquaintances.
45 Тай на аракхле Лэ, тунчи рисиле дэ Ерусалимо и родэнас Лэ котэ.
And not finding him, they returned to Jerusalem, seeking him.
46 Кала проджиле трин дивэ, аракхле Лэ дэ храмо. Вов бэшэлас сиклимаренца, шунэлас лэн тай пхучелас лэндэ.
And it happened that, after three days, they found him in the temple, sitting in the midst of the doctors, listening to them and questioning them.
47 Всавэрэ шунэнас Лэ тай дэнас дыво Лэхкэрэ годяти тай лавэнди.
But all who listened to him were astonished over his prudence and his responses.
48 Кала дад и дэй удыкхле Лэ, прылиле када пала баро дыво. Тунчи Лэхкири дэй пхэнда Лэсти: — Чяворо! Со Ту стердан амэнца? Мэ тай дад Тиро родаґас Тут баря дукхаґа дэ їлэн.
And upon seeing him, they wondered. And his mother said to him: “Son, why have you acted this way toward us? Behold, your father and I were seeking you in sorrow.”
49 Вов пхэнда лэнди: — Пэ со тумэ родэнас Ман? Чи на джянэн тумэ, со Манди трэбуни тэ авэ дэ цэр Мурэ Дадэстэ?
And he said to them: “How is it that you were seeking me? For did you not know that it is necessary for me to be in these things which are of my Father?”
50 Нэ вонэ на полиле, пала со Вов пхэнда.
And they did not understand the word that he spoke to them.
51 Вов рисиля лэнца дэ Назарето тай сля кандуно лэнди. Лэхкири ж дэй стидэлас кодэла лава дэ пэхкэрэ їлэ.
And he descended with them and went to Nazareth. And he was subordinate to them. And his mother kept all these words in her heart.
52 Исусо барёлас, и Лэхкири годи ачелас барэдэр, а Дэвэл и мануша камэнас Лэ вса будэр и будэр.
And Jesus advanced in wisdom, and in age, and in grace, with God and men.
