Рындоря 13
1 Дэ антиохийско кхандири сле англунаря тай сикляримаря: Варнава, Симеоно, савэ инте акхарэнас «Нигеро», киренеянино Луции, Манаино, саво бариля їтханэ тетрархоґа Иродоґа, тай Савло.
Now in the congregation that was in Antioch there were certain prophets and teachers: Barnabas, Simeon (the one called Niger), Lucius the Cyrenian, Manaen (who had been brought up with Herod the tetrarch), and Saul.
2 Екхвар, кала вонэ тэлёнас Раести и рицарэнас посто, Свэнто Фано пхэнда: — Оттховэн Манди Варнава тай Савло важ рындо, ды савэ Мэ лэн прыакхардом.
As they were ministering to the Lord and fasting, the Holy Spirit said, “Set apart to me Barnabas and Saul for the work to which I have called them!”
3 Тай вонэ, кала проджиле посто и мангимо, тховдэ пэ лэн васта и отмукле лэн.
Then, having fasted and prayed and laid their hands on them, they sent them off.
4 Кадэла дуй, савэ сле бичалдэ Свэнтонэ Фаноґа, джиле дэ Селевкия, а котарь лагле пав пане пэ Кипро.
So, having been sent out by the Holy Spirit, they went down to Seleucia; and from there they sailed to Cyprus.
5 Вонэ авиле дэ Саламино и котэ пхэнэнас Дэвлэхкоро лав дэ иудеенгерэ синагоги. Иоанно сля лэнца тай дэлас лэнди зор.
And upon arriving in Salamis, they started proclaiming the Word of God in the synagogues of the Jews (also they had John as assistant).
6 Вонэ облагле всаворо острово тай авиле дэ Пафосо. Котэ вонэ удыкхле екхэ иудее, пав лавэ Вар-Исусо, саво сля джянимари тай хохавно англунари.
Now when they had gone through the island to Paphos, they found a certain sorcerer, a false prophet, a Jew named Bar-Jesus,
7 Вов сля пашэ римско проконсуло пав лавэ Сергии Павло, манушэ баря годяґа. Проконсуло камля тэ пошунэ Дэвлэхкоро лав тай акхарда пэстэ Варнава и Савло.
who was with the proconsul, Sergius Paulus, an intelligent man. This man summoned Barnabas and Saul, really wanting to hear the Word of God.
8 Нэ кадэва Вар-Исусо, савэ инте акхарэнас Элима, (пав аврэ «джянимари»), камля тэ терэ лэнди бибахт тай тэ отмарэ пхурэдэрэ патявимастар.
But the sorcerer Elymas (for so his name is translated) opposed them, seeking to turn the proconsul away from the faith.
9 Тунчи Савло, вов же Павло, пхэрдиля Свэнтонэ Фаноґа, вхаляпэ дэ Элима якхэнца
Then Saul, also called Paul, filled with Holy Spirit and looking intently at him,
10 тай пхэнда: — Чяво барэ бэнгэхкоро, врыжымашо всавэрэ чячимасти, пхэрдо хохавимаґа тай хрантимаґа! Кала ту пэрэачеґа тэ выбандярэ чячюно Раехкоро дром?
said: “O full of all deceit and all trickery, son of a devil, enemy of all righteousness! Will you not stop perverting the straight ways of the Lord?
11 Акэ, екхатар васт Раехкоро ваздэняпэ пэ тут! Ту авэґа коро и савись вряма на дыкхэґа душлимо кхамэхкоро! Тунчи сджиле пэр лэстэ рят тай калимо, тай вов ачиля тэ чувэпэ дэ всавэрэн ригэн и тэ родэ кодэлэ, ко лиджяла лэ пала васт.
Well now, the Lord's hand is against you and you will be blind, not seeing the sun until next season!” Immediately mist and darkness engulfed him, and he started going around looking for someone to lead him by the hand.
12 Кала проконсуло удыкхля, со тердапэ, вов патиня, колэсти со дэняпэ дыво сикляримасти пала Дэвлэ.
Then the proconsul believed, when he saw what had happened, being astonished at the teaching of the Lord.
13 Павло и кодэла, ко сле лэґа, отджиле пав пане Пафосостар тай авиле дэ Перга, сави сля дэ Памфилия. Котэ Иоанно ачявда лэн и рисиля дэ Ерусалимо.
Then Paul and his party set sail from Paphos and came to Perga in Pamphilia (here John left them and returned to Jerusalem).
14 Пергатар вонэ лагле дурэдэр дэ писидийско Антиохия. Дэ суббота вонэ авиле дэ синагога тай бэшле котэ.
Going on from Perga they arrived in Antioch of Pisidia; and entering the synagogue on the Sabbath day, they sat down.
15 Пала колэ, сар продиндэ Упхэнимастар и Англунарендар, пхурэдэра дэ синагога пхэндэ лэнди: — Пхралалэ, сар исин тумэндэ лав, соб тэ подрицарэ манушэн, тунчи дэдумэн.
After the reading of the Law and the Prophets, the synagogue leaders sent to them, saying, “Men, brothers, if you have a word of encouragement for the people, do speak.”
16 Павло вщиля, подлиля васт и пхэнда: — Мурша израильтянуря и всавэрэ, ко даран Дэвлэстар, шунэн ман!
So standing up and motioning with his hand, Paul said: “Men of Israel and you who fear God, listen.
17 Дэвэл Израилёхкэрэн манушэн вытидэня дадэн амарэн. Вов ваздэня манушэн, кала вонэ сле дэ Египто, и зоралэ вастэґа вылиджялда лэн котарь.
The God of this people chose our fathers, and prospered the people during their sojourn in the land of Egypt, and brought them out of it with an uplifted arm.
18 Саранда бэрш Вов прыдыкхэлас пала лэн дэ шуки пхув.
For a period of about forty years He put up with them in the wilderness.
19 Вов прэдэня мэримасти дэ Ханаано эфта манушэнгэрэн родонэн и отдэня лэнгири пхув амарэ дадэнди.
And when He had destroyed seven nations in the land of Canaan, He gave them possession of their land.
20 Кади проджиля пашэ штар шэла пандэша бэрш. Ды колэ, сар авиля англунари Самуило, Дэвэл дэлас лэнди сундисарен.
After these things, He gave judges for about four hundred and fifty years, until Samuel the prophet.
21 Тунчи мануша помангле тхагаре, тай Дэвэл дэня лэнди Сауло, Кишохкэрэ чявэ, Вениаминохкорэ родостар. Сауло сля тхагареґа саранда бэрш.
And then they asked for a king, and God gave them Saul, a son of Kish, a man of the tribe of Benjamin, for forty years.
22 Тунчи Дэвэл залиля тхагаримо Саулостар тай терда тхагареґа Давидо. Вов допхэнэлас пала лэ: «Мэ аракхлём Давидо, Иессеехкэрэ чявэ, кадэва мануш Манди пав їлэ, вов терэла вса, со Мэ камав».
And removing him He raised up for them David as king, about whom He gave witness and said, ‘I have found David son of Jesse a man after my heart, who will do all my will.’
23 Давидохкэрэ родостар Дэвэл дэня Израилёхкэрэ Фирисаре — Исусо, сар и дэлас лав пала кода.
God, from this man's seed, according to promise, has brought Salvation to Israel,
24 Англа колэ, сар авиля Исусо, Иоанно пхэнэлас всавэрэ Израилёхкэрэ манушэнди, со трэбуни тэ ачявэ бэзимо тай тэ болдэпэ.
John having heralded beforehand, in advance of His coming, a baptism of repentance to Israel.
25 Кала ж Иоаннохкири бути проджялас, вов пхэнэлас: «Пала ка тумэ ман прылэн? Мэ на Вов. Нэ пала ман джял Кодэва, Касти мэ на ачяв тэ розпхандэ доря пэ цыруля».
Well, as John was fulfilling his course, he said: ‘Whom do you suppose me to be? No I am not—but indeed He comes after me, the sandals of whose feet I am not worthy to untie.’
26 Пхралалэ! Чяворэ Авраамохкэрэ и кодэла тумэндар, савэ даран Дэвлэстар! Кадэва лав фирисаримахкоро сля бичалдо амэндэ!
“Men, brothers, sons of the stock of Abraham, and those among you who fear God: to you the word of this salvation has been sent.
27 Кодэла, савэ джювэн дэ Ерусалимо тай лэнгэрэ пхурэдэра на уджянгле Фирисаре. Вонэ сундисардэ Лэ и кади тердэ пав англунаренгэрэн лавэн, савэ динэн кожно суббота.
The Jerusalem dwellers and their rulers, understanding neither Him nor the voices of the prophets that are read every Sabbath, fulfilled them by condemning Him.
28 Вонэ на аракхле дэ Лэ нисави дош, пала со Лэ трэбуни сля тэ умарэ, нэ умангле Пилато, соб тэ прэдэ Лэ мэримасти.
Though they found no cause for death, they asked Pilate to have Him executed.
29 Кала вонэ стердэ вса, со сля пала Лэ искриисардо, вонэ слиле Лэ каштунэ трушулэстар тай тховдэ дэ склепо.
When they had fulfilled all things that were written about Him, they took Him down from the cross and placed Him in a tomb.
30 Нэ Дэвэл отджювдярда Лэ мулэндар,
But God raised Him from the dead;
31 и бут дивэн кодэла, савэ авиле Лэґа Галилеятар дэ Ерусалимо, дыкхэнас Лэ. Тай екхатар вонэ Лэхкэрэ допхэнимаря англа манушэн.
and for many days He was seen by those who came up with Him from Galilee to Jerusalem, who are His witnesses to the people.
32 И амэ кади ж дэдумах кадэва Бахтало Лав: кода, пала со Дэвэл пхэнэлас амарэ дадэнди,
“Yes we proclaim to you the good news: the promise that was made to the fathers,
33 Вов терда важ амэн, лэнгэрэ чяворэн, кала отджювдярда Исусо. Дэ авэр псалмо искриисардо: «Ту — Чяво Муро, авдивэ Мэ ачилём Тирэ Дадэґа».
God has fulfilled the same to us, their children, when He raised up Jesus; as also it stands written in the second Psalm: ‘You are my Son, today I have begotten you.’
34 Тай пала кода, со Дэвэл отджювдярда Лэ мулэндар, кади, со трупо Лэхкоро на прахола, Вов пхэнда: «Мэ дава тумэнди свэнто Давидохкоро бахталимо, саво на парувэлапэ».
And that He raised Him from the dead, no longer to return to corruption, He has spoken thus, ‘I will give you the holy things guaranteed to David.’
35 Тай дэ авэр тхан Вов дэдумэл: «Ту на дэґа, соб Свэнто Тиро тэ лэлпэ прахоґа».
Further, it is stated elsewhere, ‘You will not allow your Holy One to see decay.’
36 Давидо дэ пэхкири вряма терэлас бути пав воля Дэвлэхкири. Тунчи вов муля, лэ прахосардэ лэхкэрэ дадэнца, тай трупо лэхкоро лиляпэ прахоґа.
Now David, after he had served his own generation by the will of God, fell asleep, was buried with his fathers, and saw decay;
37 Нэ Кодэва, Ка Дэвэл отджювдярда, прахоґа на лиляпэ.
but the One whom God raised up did not see decay.
38 Калэсти, пхралалэ, джянэн: чэрэз Лэстэ Дэвэл отмукэл тумэнди бэзимо.
Therefore, let it be known to you, men, brothers, that through this One forgiveness of sins is proclaimed to you;
39 И сар тумэндэ на сля зор тэ ачявэ бэзимо пав Моисеехкэрэ Упхэнима, кожно ко патяла дэ Лэстэ, ачявэла пэхкоро бэзимо.
and by Him everyone who believes is justified from everything you could not be justified from by the Law of Moses.
40 Дыкхэн, соб тумэнца тэ на терэлпэ кода, пала со дэдумэнас англунаря:
So take care, lest there come upon you that which has been spoken in the prophets:
41 «Подыкхэн, асамаря, дэнпэ дывости и хасявэн! Мэ терава дэ тумарэн дивэн кацаво рындо, со тумэ никала б на патине, кала б тумэнди розпхэндэ пала кода».
‘Look you despisers, marvel and perish! For I am working a work in your days to which you will not give credence, even if someone were to explain it in detail to you.’”
42 Кала Павло тай Варнава джянас котарь, лэн помангле тэ дэдумэ пала кода дэ авэр суббота.
Now as the Jews were going out of the synagogue, the Gentiles implored repeatedly that these words might be spoken to them the next Sabbath.
43 Мануша розджилепэ, нэ бут иудея тай пативалэ, савэ прылиле иудеенгоро сикляримо, джиле пала Павло тай Варнава. Вонэ дэдумане лэнца тай умангэнас лэн тэ джювэ пав Дэвлэхкоро мищимо.
The synagogue service having been dismissed, many of the Jews and the devout proselytes followed Paul and Barnabas, who started addressing them, urging them to continue in the grace of God.
44 Дэ авэр суббота гроза манушэн кодэлэ форостар стидэняпэ, соб тэ шунэ лав Раехкоро.
Well the next Sabbath almost the whole city was gathered to hear the Word of God.
45 Кала иудея удыкхле скацик манушэн, вонэ мижыле тай ачиле намишто тэ дэдумэ пала Павлохкэрэн лавэн тай тэ кошэ Павло.
But when the Jews saw the crowds, they were filled with envy and started speaking against the things said by Paul, contradicting and blaspheming.
46 Тунчи Павло тай Варнава пхэндэ лэнди ворта: — Лав Дэвлэхкоро трэбуни сля англал всавэрэстар тэ дэдумэ тумэнди. Нэ кала тумэ отпхэнэнпэ лэстар, тай на бинэн, со вечно джювимо исин важ тумэн, амэ джях наиудеенгэрэ манушэндэ, (aiōnios g166)
But Paul and Barnabas speaking boldly said: “It was necessary that God's Word should be spoken to you first. But since you reject it, and judge yourselves unworthy of eternal life, now we are being turned to the Gentiles. (aiōnios g166)
47 сар и прыпхэнда амэнди Рай: «Мэ тердом Тут душлимаґа важ всаворо манушыкано родо, тэ авэн фирисардэ Тутар пав всавири люмля».
Because that is just how the Lord has commanded us: ‘I have set you to be a light for ethnic nations, that you should be for salvation up to the last place on earth.’”
48 Кала наиудея шундэ када, вонэ сле лошалэ тай лашарэнас Рае пала Лэхкэрэ лавэ. Тай патине всавэрэ, савэ сле вытидэне вечно джювимастэ. (aiōnios g166)
Now upon hearing this, the Gentiles rejoiced and glorified the Word of the Lord; and as many as had been appointed to eternal live believed. (aiōnios g166)
49 Раехкоро лав розджиляпэ пав всавири кодыя пхув.
Well the Word of the Lord was being spread throughout all the region.
50 Иудея ж подмардэ пативалэн джювлен барвалэ їрендар тай форохкэрэн пхурэдэрэн. Тай всавэрэ вонэ ачиле тэ традэ Павло и Варнава и вытрадэне лэн пэхкиря пхуятар.
But the Jews stirred up the devout and prominent women and the chief men of the city, and raised up a persecution against Paul and Barnabas, and expelled them from their borders.
51 Тунчи вонэ обмардэ прахо пэхкэрэ пурэндар тай джиле дэ Иконии.
So they shook off the dust from their feet against them, and went to Iconium.
52 А сиклярнэ пхэрдёнас лошаґа тай Свэнтонэ Фаноґа.
But the disciples were filled with joy and with Holy Spirit.
