< Luka 8 >
1 Pale godova o Isus džalas pe sa e bare thaj cikne gava, propovedilas thaj navestilas e Bahtali nevimata palo o carstvo e Devlesko. Pale leste džanas e dešuduj apostolurja
Te kꞌu riꞌ, ri Jesús e rachiꞌl ri e kabꞌlajuj utijoxelabꞌ, xutzijoj ri utz laj taq tzij rech ri ajawarem rech ri Dios, pa taq ri tinimit xuqujeꞌ ri leꞌaj.
2 thaj varesave manušnja saven o Isus oslobodisardas katar e bilačhe duhurja thaj sastarda len katar e nasvalimata: e Marija andar e Magdala, andar savi trada efta demonurja,
E rachiꞌl xuqujeꞌ jujun ixoqibꞌ ri xesax itzel taq uxlabꞌal chike, ri María ri kabꞌix Magdalena che, ri xesax wuqubꞌ itzel taq uxlabꞌal che,
3 e Jovana, romnji e Huzošći savo sas e Irodosko upravitelj, e Suzana, thaj but aver save pomožinas e Isusešće thaj e dešuduje apostolenđe pire lovenca thaj okoleja so sas len.
ri Juana rixoqil ri Cuza, ri kabꞌan rech puꞌwiꞌ ri ujastaq ri Herodes, ri Susana xuqujeꞌ e kꞌi ixoqibꞌ ri xkiya ri kirajil chutoꞌik ri Jesús.
4 Dok još ćidelas pe o but o them andar e razne gava, o Isus phendas lenđe akaja paramiči:
Jaljoj taq tinimit xepe wi ri winaq xulkila ri Jesús. Are xkimulij kibꞌ kꞌi winaq, ri Jesús xutzijoj we jun kꞌambꞌejabꞌal noꞌj riꞌ chike:
5 “Jek đes inkljisto o sejači te sejol. Dok sijolas, varesavo seme pelo po drom thaj o them uštada les a e čiriklja aviline thaj haline les.
Jun ajtikolobꞌ xeꞌ pa tikoꞌnijik. Are xukꞌyaq ri ijaꞌ, kꞌo xqaj chuxukut ri bꞌe, xtakꞌaleꞌxik xuqujeꞌ xkitij ri chochiꞌ.
6 Aver seme pelo pe barutni a kana inkljisto odma šućilo kaj nas les dosta vlage.
Xqaj kꞌu nikꞌaj puꞌwiꞌ ri abꞌaj, are xkꞌiy loq, ri tikoꞌn xbꞌachꞌuꞌyarik rumal maj rax ulew xuriqo.
7 Varesavo seme pelo maškar e kangre thaj e kangre tasadine les sar barjonas zajedno lesa.
Nikꞌaj chik xqaj chikixoꞌl ri kꞌix, are xkꞌiy loq, xjiqꞌ chuxoꞌl ri kꞌix.
8 A varesavo napokon pelo pe lačhi phuv, niknosarda thaj bijanda šel drom majbut.” Kana phendas godova thaj čhuta muj: “Ašunen kana već si tumen kan!”
Xqaj kꞌu nikꞌaj pa utz laj ulew, xeꞌl kꞌu loq, xekꞌiyik. Xkiya jujun ciento uwach chkijujunal. Are xtoꞌtaj chubꞌixik we jastaq riꞌ, xubꞌij: Ri kꞌo uxikin chutatabꞌexik, chutatabꞌej.
9 E učenikurja phučline e Isuse so značil godoja paramiči.
Ri utijoxelabꞌ xkita che ri Jesús jas kel kubꞌij waꞌ we kꞌambꞌejabꞌal noꞌj riꞌ.
10 A vo phendas lenđe: “Tumenđe si dino te džanen e tajne e Devlešće carstvošće, a averenđe si dino samo ande paramiča, kaj ando Sveto lil ačhel ramome: ‘vi ako dićhen či primetin, vi ako čhon kan či haćaren.’
Ri Jesús xubꞌij: Yaꞌtal chiꞌwe ix kiwetaꞌmaj ri awatalik che ri ajawarem rech ri Dios, chike kꞌu nikꞌaj winaq chik, rukꞌ kꞌambꞌejabꞌal noꞌj kechꞌabꞌexik rech: Pune kekaꞌyik man kakil taj, pune kakito man kakichꞌobꞌ taj.
11 A akava si so značil e paramiči: O seme si sago o alav e Devlesko.
Are waꞌ ri kel kubꞌij ri xintzijoj chiꞌwe: Ri ijaꞌ are ri utzij ri Dios.
12 Okova seme savo pelo po drom si sago e manuša save ašunen o alav, ali avel o beng thaj inđarel o alav e Devlesko andar lenđe ile te na paćan thaj te či spasin pe.
Ri e kꞌo chuxukut ri bꞌe, are ri winaq ri kakitatabꞌej ri utzij ri Dios, ri itzel kꞌut kapetik, karesaj bꞌik ri tzij pa kanimaꞌ rech man kekojon taj xuqujeꞌ man kekolotaj taj.
13 A varesave si sago o seme savo si posadime pe barutni phuv. Kana ašunen e Devlesko alav, odma prihvatin les e bahtasa, ali naj len koreno. Varesavi vrjama paćan, ali kana aven e kušnje von peren katar o paćipe.
Ri e kꞌo puꞌwiꞌ ri abꞌaj are ri winaq ri kakikꞌamawaꞌj ri tzij rukꞌ kiꞌkotemal are kakitatabꞌej, maj kꞌu kikꞌaꞌmalil, jubꞌiqꞌ qꞌotaj kakikoj ri tzij, kꞌa te riꞌ keꞌl kanoq are kopan ri kꞌaxkꞌolal.
14 A okova seme savo pelo ande kangre si sago e manuša save ašunen o alav, ali još pe lengo drom e trajošće brige tasaven len e barvalipeja thaj akale trajošće nasladenca thaj či anen lačho plodo.
Ri ijaꞌ ri xqaj pa taq ri kꞌix, are ri winaq ri kakito, are kꞌu keꞌ ri junabꞌ kejiqꞌ kan rumal taq ri rajawaxik, ri qꞌinomal, xuqujeꞌ ri jastaq rech ri uwachulew, man kewachin ta kꞌut.
15 Okova seme savo pelo pe lačhi phuv si sago e manuša save ašunen o alav thaj inćaren les ando lačho thaj plemenito ilo thaj ustrain dok či anen plodo.”
Are kꞌu ri ijaꞌ ri xqaj pa utz laj ulew are ri winaq ri kakitatabꞌej ri tzij rukꞌ ronojel kanimaꞌ, kakiyak ri tzij pa kanimaꞌ, amaqꞌel kewachinik rumal cher amaqꞌel kakichakuj ri utzij ri Dios.
16 “Khonikal kana del jag o stenko či čhol les talo čaro niti talo kreveto, nego čhon les po čirako, te dićhen o svetlo okola save den andre.
Maj jun winaq riꞌ ri kutzij jun qꞌaqꞌ, kꞌa te riꞌ kuchꞌuq rukꞌ jun laq. Xane kutzij jun qꞌaqꞌ rech kuya chikaj rech kꞌo kiqꞌaqꞌ ri kok bꞌik pa ri ja.
17 Sa so si garado thaj ćerdo tajno avela sikado javno thaj inkljela po videlo.
Maj jun jastaq ri awatalik ri mat kariqitaj na, xuqujeꞌ maj jun ri awatalik ri mat ketaꞌmataj na kumal konojel ri winaq.
18 Len sama sar ašunen, kaj kas si dela pe lešće, a kas naj lela pe lestar vi okova so gndil kaj si les.”
Xaq jeriꞌ chitatabꞌej we riꞌ, ri kꞌo, kꞌo rukꞌ, kꞌo kayaꞌtaj na che, ri maj kꞌo rukꞌ, pune kubꞌij chi rech jun jastaq, kesataj na che.
19 Ko Isus aviline lešći dej thaj lešće phral, ali katar o but o them našti ćerdine lesa svato.
Xopan kꞌu ri unan ri Jesús xuqujeꞌ ri e rachalal chi rilik. Sibꞌalaj kꞌi winaq kꞌut e kꞌo pa ri ja e sutininaq chirij ri Jesús, man kekwin taj keqet rukꞌ.
20 A vareko javisarda e Isusešće: “Ćiri dej thaj ćire phral ačhen avri thaj kamen te dićhen tu.”
Xkibꞌij che ri Jesús: Ri anan xuqujeꞌ ri awachalal kakaj katkilo, e kꞌo cho le ja.
21 O Isus phendas lenđe: “Mungri dej thaj mungre phral si okola save ašunen thaj izvršisaren o alav mungre Devlesko.”
Ri Jesús xubꞌij chike: Are e nunan xuqujeꞌ e wachalal, ri winaq ri kakitatabꞌej ri utzij ri Dios xuqujeꞌ kakichakubꞌej.
22 Jek đes o Isus phendas pire dešuduj učenikonenđe: “Hajde te nakhas pe koja rig e jezerošći.” O Isus thaj lešće učenikurja dine ando čamco thaj isplovisardine.
Jun qꞌijal xaqꞌan ri Jesús pa jun jukubꞌ bꞌinibꞌal puꞌwiꞌ jaꞌ, xubꞌij chike ri utijoxelabꞌ: Chujqꞌax chꞌaqaꞌp rech le plo.
23 Dok plovinas, e Isuse lija e lindri. Ande godova mukla pe e oluja po jezero. E lađica počnisarda te pherel pe e pajesa a von arakhline pe ande bari briga pale piro trajo.
Are e bꞌenaq puꞌwiꞌ ri plo, xwar ri Jesús, xpe kꞌu jun nimalaj kyaqiqꞌ puꞌwiꞌ ri plo, xuchapleꞌj okem ri jaꞌ pa ri jukubꞌ bꞌinibꞌal, xuchapleꞌj qajem chuxeꞌ ri jaꞌ, sibꞌalaj xibꞌibꞌal.
24 Aviline ko Isus, džungadine les thaj čhutine muj: “Sikavneja, sikavneja, tasadosa!” Vo džungadilo, thaj zapovedisarda e bavlajaće thaj e talasenđe thaj e talasurja smirosajle thaj nastanisarda tišina.
Ri tijoxelabꞌ xebꞌe chukꞌasuxik, xkiraq kichiꞌ xkibꞌij: Ajtij, ajtij, kujjiqꞌik. Xwaꞌjil ri Jesús, xuyaj ri kyaqiqꞌ xuqujeꞌ ri jaꞌ, ri kyaqiqꞌ xtaniꞌk, ronojel xjoriꞌk.
25 A o Isus phendas lenđe: “Kaj tumaro paćipe?” A von ande dar thaj ando čudo phučenas jek avres: “Ko si akava te zapovedil e paješće thaj e bavlajaće, a von te pokorin pe lešće?”
Xubꞌij kꞌu chike ri utijoxelabꞌ: ¿Jawjeꞌ kꞌo wiꞌ ri ikojobꞌal? Ri tijoxelabꞌ xemayijanik xuqujeꞌ xkixiꞌj kibꞌ kakitatabꞌela chibꞌil taq kibꞌ. ¿Jachin waꞌ we achi riꞌ cher kataqan puꞌwiꞌ ri jaꞌ xuqujeꞌ ri kyaqiqꞌ keniman che?
26 Askal o Isus thaj lešće učenikurja otplovisardine pe obala ke gerasinsko krajo, savo si pe koja rig katar o Galilejako jezero.
Xoꞌpan pa ri tinimit Gadara, ri kꞌo apanoq cho ri Galilea chuchiꞌ ri plo.
27 Dok o Isus inkljelas pe obala, avilo angle leste o manuš ande savo sas e bilačhe duhurja. Već dugo či inđarelas e drze pe peste, niti trajilas ando ćher nego trajilas ande limorja.
Ri Jesús are xqaj pa ri jukubꞌ bꞌinibꞌal puꞌwiꞌ jaꞌ, xuriq jun achi ri kꞌo jun itzel uxlabꞌal che upetik pa ri tinimit, we achi riꞌ najtir chik man kukoj ta ratzꞌyaq, xuqujeꞌ man kakꞌojiꞌ ta cho rachoch, xane pa taq ri muqbꞌal kaminaq kakꞌojiꞌ wi.
28 Kana o manuš dikhla e Isuse, čhuda pes pe koča angle leste thaj ande sasto glaso čhuta muj: “So kames mandar, Isuse, majbare Devlešće čhaveja? Moliv tut na muči man!”
We achi riꞌ are xril ri Jesús, xuraq uchiꞌ, xukulik xqaj choch, rukꞌ chuqꞌabꞌ xubꞌij: ¿Jas kaj la chwe, Jesús ralkꞌwaꞌl ri nimalaj Dios? Kinta toqꞌobꞌ che la man kabꞌan ta la kꞌax chwe.
29 (Kaj o Isus zapovedisardas e bilačhe duhošće te inkljel andar godova manuš. Kaj već lungo vrjama o bilačho duho inćarelas les ande piri vlast, Čak vi kana phandenas les ande lancurja thaj ande okurja, o manuš trgolas e lancurja thaj o beng inđarelas les ande pustinja.)
Jewaꞌ xubꞌij rumal cher ri Jesús xtaqanik rech ri itzel Uxlabꞌal kel bꞌik che ri achi. Kꞌi chi mul ubꞌanom rech che ri achi, pune kajatꞌix ri raqan rachiꞌl ri uqꞌabꞌ rukꞌ chꞌichꞌ jatꞌibꞌal xuqujeꞌ kachajixik, kutꞌoqopij kan ri chꞌichꞌ jatꞌibꞌal, ri itzel uxlabꞌal kujururej bꞌik pa taq ri kꞌolibꞌal ri katzꞌinowik.
30 O Isus pe godova phučla les: “Sar bučhos?” Vo phendas: “Legija”, kaj ande leste dine e but bilačhe demonurja.
Ri Jesús xuta che: ¿Jas ri abꞌiꞌ? Legión nubꞌiꞌ, xchaꞌ. Jewaꞌ xubꞌij rumal cher sibꞌalaj e kꞌi ri itzel taq uxlabꞌal oꞌkinaq che.
31 Thaj zamolisardine e Isuse te na naredil lenđe te džantar ando bezdan. (Abyssos )
Ri itzel taq uxlabꞌal xkibꞌochiꞌj ri Jesús rech ketaq bꞌik pa ri qꞌequꞌmal. (Abyssos )
32 A okote ande gora sas bari gomila bale save čarjonas. Askal e demonurja zamolisardine e Isuse te mućel len te den ande bale. Thaj vo mukla len.
Xkita toqꞌobꞌ che ri Jesús rech kuya bꞌe chike kok chike ri nikꞌaj aq ri tajin keyuqꞌux puꞌwiꞌ ri juyubꞌ. Ri Jesús xuya bꞌe chike.
33 Askal e bilačhe demonurja inkljistine andar o manuš thaj dine ande bale. Thaj e bale pojurisardine niz o brego ando jezero thaj tasadile.
Are xel bꞌik ri itzel taq uxlabꞌal che ri achi, xoꞌk chike ri aq, konojel ri aq xebꞌe pa ri plo, xejiqꞌik.
34 A kana dikhline okola manuša kaj lenas sama pe bale so sas, našline thaj phendine pe gava thaj pe okoline thana so dikhline.
Are xkil ri aꞌjyuqꞌabꞌ ri xbꞌantajik, xaꞌnimajik, xkiya utzijoxik ri xkꞌulmatajik chike ri winaq pa ri tinimit, xuqujeꞌ pa taq ri leꞌaj.
35 A o them inkljisto te dićhel so sas. Avile dži ko Isus thaj dikhline e manuše andar savo inkljistine e bilačhe demonurja sar bešel dži ke Isusešće pungre, furjardo ande drze thaj saste gođasa e dar askal dijas pe lende.
Xeꞌl kꞌu bꞌik konojel ri winaq chi rilik ri xbꞌantajik, xeꞌkiriqa ri achi ri xel itzel uxlabꞌal che, tꞌuyul rukꞌ ri Jesús, are xkilo chi utz uwach, xuqujeꞌ ukojom chi ratzꞌyaq xkixiꞌj kibꞌ che.
36 A okola kaj lenas sama pe bale phendine averenđe, sar o Isus oslobodisardas e manuše ande savo sas e demonurja.
Konojel ri winaq ri xkil ri xkꞌulmatajik xkitzijoj chike ri winaq jas jeꞌ xbꞌan chukunaxik ri achi.
37 Askal e Isuse zamolisarda sa o them andar e gerasinsko krajo te džaltar lendar kaj lija len e bari dar. O Isus dija ando čamco thaj teljarda palpale ande Galileja.
Xepe kꞌu ri winaq rech ri tinimit Gadara, xkibꞌochiꞌj ri Jesús, rech kel bꞌik pa ri tinimit, rumal cher sibꞌalaj xkixiꞌj kibꞌ. Ri Jesús xaqꞌan bꞌik pa jun jukubꞌ bꞌinibꞌal xel bꞌik pa ri tinimit.
38 A o manuš andar savo o Isus trada e bilačhe demonen, zamolisarda e Isuse te šaj ačhel lesa, ali o Isus phendas lešće:
Ri achi ri xel itzel uxlabꞌal che are xraj xutereneꞌj ri Jesús. Ri Jesús xubꞌij che:
39 “Bolde tut ćhere thaj phen sa so ćerda tuće o Del.” Thaj o manuš đelotar thaj razglasisarda pe sasto gav so ćerda lešće o Isus.
Chattzalij cho awachoch, chatzijoj ronojel ri nimaq taq jastaq ri xubꞌan ri Dios awukꞌ. Xtzalij kꞌu ri achi pa ri utinimit, xutzijoj ronojel ri xubꞌan ri Jesús rukꞌ.
40 A kana o Isus bolda pe palpale pe koja rig e jezerošći, malada les o them kaj željno ažućarenas les.
Are xtzalij ri Jesús pa Galilea ri winaq ri aꞌyeninaq apanoq xekiꞌkotik are xkil uwach.
41 Thaj dik, avilo o manuš kasko alav sas Jair, savo sas jek katar e vođe ande sinagoga. Thaj pelo pe pire koča angle Isusešće pungre thaj zamolisarda les te del ande lesko ćher
Xopan kꞌu jun achi rukꞌ ri Jesús, ubꞌiꞌ Jairo, jun kꞌamal bꞌe pa ri Sinagoga, xukulik xqaj cho ri Jesús, xuta toqꞌobꞌ che rech keꞌ rukꞌ cho ri rachoch.
42 kaj sas po meripe lešći jedino čhej savja sas varekaj katar dešuduj brš. Dok o Isus džalas ande Jairesko ćher oko leste ćićidelas pe sa o them katar sa e riga.
Jeriꞌ rumal cher ri Jairo xa jun umiꞌal kꞌolik, kabꞌlajuj ujunabꞌ raj kꞌu kakamik, ri Jesús kꞌut xeꞌ rukꞌ ri Jairo, are kꞌu ri winaq sibꞌalaj e kꞌi, kakipuyila ri Jesús.
43 A maškar o them sas jek manušnji savi sas nasvali katar o godova kaj dešuduj brš thavdelas o rat latar. Sa so sasla dija pe doktorja thaj khonik našti te sastarelas lat.
Kꞌo kꞌu jun ixoq chikixoꞌl ri winaq, kabꞌlajuj junabꞌ xaq katuruw ukikꞌel, maj jun ajkun kwininaq chukunaxik.
44 Nakhli palal leste thaj astarda pe e ćoškostar katar e Isusešći haljina, thaj o rat odma ačhilo latar.
Ri ixoq xqebꞌ chrij ri Jesús, xuchap ri uchiꞌ ri umanta, aninaq xtaniꞌ ri kikꞌ che.
45 A o Isus phendas: “Ko astarda pe pale mungri haljina?” Savora počnisardine te branin pe, a o Petar phendas: “Sikavneja, o but o them ćićidel tut thaj spidel pe, a tu phučes ko astarda pe pale mande.”
Ri Jesús xuta chike ri winaq: ¿Jachin xinchapowik? Rumal kꞌu cher kojonel ri winaq xkibꞌij chi man aꞌreꞌ taj xechapow ri Jesús, ri Pedro xubꞌij che: Ajtij e sibꞌalaj kꞌi winaq kakipaqchiꞌj la xuqujeꞌ kakipuyij la.
46 A o Isus phendas: “Vareko astarda pe pale mande. Haćardem sar e sila inkljisti andar mande thaj vareko sastilo.”
Ri Jesús xubꞌij che: Kꞌo jun winaq ri xinchapowik. Xinnaꞌo kꞌo chuqꞌabꞌ xel bꞌik chwe.
47 Kana e manušnji dikhla kaj či ačhili neprimetno, izdralas e daratar thaj peli pe koča angle leste thaj angle sasto them phendas sostar astarda pe pale leste thaj sar odma sastili.
Are xril ri ixoq chi xnabꞌetaj ri xubꞌano, kabꞌiribꞌatik, xukulik xqaj cho ri Jesús, chkiwach konojel ri winaq xutzijoj jas rumal xuchap ri manta, xuqujeꞌ chi aninaq xutzirik.
48 A vo phendas laće: “Čhejo, ćiro paćipe sastarda tut. Dža ando miro!”
Ri Jesús xubꞌij che: Numiꞌal, ri akojobꞌal xatukunaj, jat pa jaꞌmaril.
49 Dok o Isus još ćerelas svato e manušnjasa, avilo vareko andar e Jairesko ćher ko Jair savo sas vođa ande sinagoga thaj phendas: “Ćiri čhej muli. Na mučisar majbut e sikavne.”
Tajin katzijon na ri Jesús, are xopan jun uꞌtaqoꞌn ri kꞌamal bꞌe rech ri Sinagoga, xuꞌbꞌij che: Man kaya ta chi latzꞌ che ri ajtij, xkam ri amiꞌal.
50 Ašunda godova o Isus thaj phendas: “Na dara! Samo paća thaj voj trajila!”
Are xuta ri Jesús, xubꞌij che ri Jairo: Man kaxiꞌj ta awibꞌ, we kakojo chi kakunataj ri amiꞌal, kakunatajik.
51 Kana o Isus areslo ando ćher, či mukla khonikašće te den andre lesa osim o Petre, o Jovane, o Jakov thaj e čhorako dade thaj laće deja.
Are xopan ri Jesús cho rachoch ri Jairo, man xuya ta bꞌe xok japachinaq rukꞌ, xwi ri Pedro, Juan xuqujeꞌ ri Jacobo, xuqujeꞌ ri utat unan ri ali.
52 A savora save sas ando ćher rovenas thaj žalinas pale čhori. A o Isus phendas lenđe: “Na roven! Či muli, nego samo sovel!”
Ri winaq ri e kꞌo chilaꞌ, kakibꞌisoj xuqujeꞌ kakoqꞌej ri ali. Ri Jesús xubꞌij chike, man kixoqꞌ ta chik, ri ali xaq kawarik, man kaminaq taj.
53 A von asanas lestar kaj džangline kaj muli.
Ri winaq are xkita we riꞌ xkichapleꞌj uyoqꞌik ri Jesús rumal cher ketaꞌm chi kaminaq chik ri ali.
54 O Isus astarda lat palo vas thaj čhuta muj: “Čhorije, ušti!”
Ri Jesús xuchap ri uqꞌabꞌ ri ali, xubꞌij che: Chatwaꞌjiloq ali.
55 Thaj lako duho bolda pe ande late thaj voj odma uštili, a vo naredisarda te denla te hal.
Ri ali aninaq xwaꞌjilik, xtzalij loq ri ranimaꞌ. Ri Jesús kꞌut xtaqan chuyaꞌik uwa ri ali.
56 A lako dad thaj laći dej čudisajle, a vo zapovedisarda lenđe te na phenen khonikašće so sas.
Sibꞌalaj xemayijan ri utat unan ri ali. Ri Jesús xubꞌij chike chi man kakitzijoj ri xkꞌulmatajik che jun chik.