Лукастар 19
1 Тунчи Исусо зажыля андо форо Иерихоно и прожалас пар лэстэ.
Then Jesus entered Jericho and was passing through.
2 И акэ, екх мануш, савэс акхарэнас Закхеё, пхурэдэр стидэмарё налогонэндиро, барвало мануш,
And there was a man named Zacchaeus, a chief tax collector, who was very wealthy.
3 родэлас тэ дикхэл лэ Исусос, ко Вов кацаво, нэ на сас сар, колэстар со фартэ бут мануша сас пашав Исусо, ай Закхеё сас цэкно ростоса.
He was trying to see who Jesus was, but could not see over the crowd because he was small in stature.
4 Вов запрастая майанглэ, загульдя пэ тютина, сави барёлас пэ кодва тхан, кай прожалас Исусо.
So he ran on ahead and climbed a sycamore tree to see Him, since Jesus was about to pass that way.
5 Кала Исусо поджыля кав кадва тхан, Вов подикхля упрэ и пхэндя лэсти: — Закхеё! Згуль майсыго! Манди трэбуй адес тэ авав андо тиро чер.
When Jesus came to that place, He looked up and said, “Zacchaeus, hurry down, for I must stay at your house today.”
6 Закхеё сыго згульдя и лошаса приля Лэс андо пэско чер.
So Zacchaeus hurried down and welcomed Him joyfully.
7 Всаворэ, ко дикхля када, холяйле и лине тэ дэн дума, со Вов зажыля кав бэзэхало мануш.
And all who saw this began to grumble, saying, “He has gone to be the guest of a sinful man!”
8 Закхеё вщиля и пхэндя Раести: — Рай! Акэ, епаш всаворэстар, со мандэ исин, мэ роздава чёрорэнди, и кастар лем хохавимаса, отдава андэ штарвар майбут!
But Zacchaeus stood up and said to the Lord, “Look, Lord, half of my possessions I give to the poor, and if I have cheated anyone, I will repay it fourfold.”
9 Исусо пхэндя лэсти: — Адес авиля фэрисаримос андэ кадва чер, колэсти со и вов исин шаво лэ Авраамоско.
Jesus said to him, “Today salvation has come to this house, because this man too is a son of Abraham.
10 Шаво Манушыкано авиля тэ аракхэл и тэ фэрисарэл колэн, ко хасавэл.
For the Son of Man came to seek and to save the lost.”
11 Колэнди, ко ашунэлас Исусос, Вов пхэндя екх дума. Колэстар со онэ сас пашав Иерусалимо, и онэ гындонас, со сыго отпхэрнавэлапэ Тхагаримос Дэвлэско.
While the people were listening to this, Jesus proceeded to tell them a parable, because He was near Jerusalem and they thought the kingdom of God would appear imminently.
12 Иисусо пхэндя кадя: — Екх барвало мануш ладэлас андэ дурутни пхув, кай тэ лэл пэсти тхагаримос и тунчи тэ рисавэл.
So He said, “A man of noble birth went to a distant country to lay claim to his kingship and then return.
13 Вов акхардя дэшэн пэстирэн слугонэн, дя лэнди по шэл драхморя тай пхэндя: «Терэн арли, жы кала мэ рисавава».
Beforehand, he called ten of his servants and gave them ten minas. ‘Conduct business with this until I return,’ he said.
14 Нэ мануша кола пхувьятар на камэнас лэс и бишалдэ пала лэстэ пхурэдэрэн манушэн, кай онэ тэ пхэнэн: «На камас, соб вов тэ авэл амарэ тхагараса».
But his subjects hated him and sent a delegation after him to say, ‘We do not want this man to rule over us.’
15 Нэ вов тэрдиля тхагараса тай рисайля черэ. Вов припхэндя тэ акхарэл лэ слугонэн, касти вов дя руп, кай тэ ужанэл, ко скачи затердя.
When he returned from procuring his kingship, he summoned the servants to whom he had given the money, to find out what each one had earned.
16 Авиля англуно и пхэндя: «Хулай! Тирэ шэл драхморя андэ манди дэш шэла».
The first servant came forward and said, ‘Master, your mina has produced ten more minas.’
17 Хулай пхэндя лэсти: «Мишто, лашо бутярно! Пала кода, со ту патимаско андэ кадва цэкно рындо, тути авэла баримос пэ дэш фороря».
His master replied, ‘Well done, good servant! Because you have been faithful in a very small matter, you shall have authority over ten cities.’
18 Авиля авэр и пхэндя: «Хулай! Тирэ шэл драхморя андэ панчшэл».
The second servant came and said, ‘Master, your mina has made five minas.’
19 Хулай пхэндя лэсти: «И ту ав пхурэдэр андэ панч фороря».
And to this one he said, ‘You shall have authority over five cities.’
20 Авиля трито и пхэндя: «Хулай! Акэ тути тирэ шэл драхморя. Мэ ритяравас лэн андо кхосноро.
Then another servant came and said, ‘Master, here is your mina, which I have laid away in a piece of cloth.
21 Мэ даравас тутар, ту мануш, саво бут мангэл: лэс кода, со на тховэсас, и стидэс кода, со ту на шосас андэ пхув».
For I was afraid of you, because you are a harsh man. You withdraw what you did not deposit and reap what you did not sow.’
22 Хулай пхэндя лэсти: «Тирэ лавэнца авава тэ сындосарав тут, хохавно бутярно! Ту жанэсас, кай мэ бут мангав, лав кода, со мэ на тховавас, и стидав кода, со на шавас андэ пхув.
His master replied, ‘You wicked servant, I will judge you by your own words. So you knew that I am a harsh man, withdrawing what I did not deposit and reaping what I did not sow?
23 Состар ту на дян руп мэрно андэ арли, сар мэ рисавава, тэ авэл руп будэр?»
Why then did you not deposit my money in the bank, and upon my return I could have collected it with interest?’
24 И вов пхэндя колэнди, ко котэ ашэлас: «Залэнтэ лэстар шэл драхморя и отдэн колэсти, кастэ дэш шэла».
Then he told those standing by, ‘Take the mina from him and give it to the one who has ten minas.’
25 Онэ пхэндэ лэсти: «Хулай! Лэстэ ж исин дэш шэла драхморя».
‘Master,’ they said, ‘he already has ten!’
26 Хулай дя дума: «Пхэнав тумэнди, со всаворэнди колэнди, кастэ исин, дэлапэ инке, а кастэ нинай, залэлапэ и кода, со лэстэ исин.
He replied, ‘I tell you that everyone who has will be given more; but the one who does not have, even what he has will be taken away from him.
27 А мэрнэн вражымарен, ко на камэлас, кай мэ тэ авав лэндирэ тхагараса, анэн и умарэнтэ англав мандэ».
And these enemies of mine who were unwilling for me to rule over them, bring them here and slay them in front of me.’”
28 Исусо пхэндя када тай жыля майдур кав Иерусалимо.
After Jesus had said this, He went on ahead, going up to Jerusalem.
29 И сар поджыля кай и гава, савэ акхарэнпэ Вифагия и Вифания, пашав плай, саво акхарэлпэ Оливково, бишалдя дуен сытярнэн Пэстирэн
As He approached Bethphage and Bethany at the Mount of Olives, He sent out two of His disciples,
30 и пхэндя лэнди: — Жан андо гав, саво англай тумэндэ, ай сар зажана андэ лэстэ, аракхэна припхангле осликос, пэ саво нико никала на бэшэлас. Отпхандэн лэс и анэн Мандэ.
saying, “Go into the village ahead of you, and as you enter it, you will find a colt tied there, on which no one has ever sat. Untie it and bring it here.
31 Сар ко пушэла тумэндар: «Пэр со отпхандэн лэс?» — пхэнэн лэсти кадя: «Вов трэбуй Раести».
If anyone asks, ‘Why are you untying it?’ tell him, ‘The Lord needs it.’”
32 Сытярнэ, савэн Вов бишалдя, жыле и аракхле, сар Вов пхэндя лэнди.
So those who were sent went out and found it just as Jesus had told them.
33 Кала онэ отпхандэнас осликос, хулая пушле лэн: — Пэр со тумэ отпхандэн лэс?
As they were untying the colt, its owners asked, “Why are you untying the colt?”
34 Онэ пхэндэ: — Вов трэбуй Раести.
“The Lord needs it,” they answered.
35 Онэ андэ лэс кав Исусо, шутэ йида пэ ослико и тховдэ пэр лэстэ лэ Исусос.
Then they led the colt to Jesus, threw their cloaks over it, and put Jesus on it.
36 Кала Вов ладэлас, онэ шонас йида пэстири пав дром.
As He rode along, the people spread their cloaks on the road.
37 А кала Вов подлагля кав тхан, кай о дром змукэлпэ пав плай Оливково, фартэ бут сытярнэ радосавэнас и зоралэ гласоса лашарэнас лэ Дэвлэс пала диворя, савэ онэ дикхле.
And as He approached the descent from the Mount of Olives, the whole multitude of disciples began to praise God joyfully in a loud voice for all the miracles they had seen:
38 Онэ пхэнэнас: — Лашардо Тхагар, саво жал важ алав Рае Дэвлэско! Миро по болыбэн, слава упрэ по болыбэн!
“Blessed is the King who comes in the name of the Lord!” “Peace in heaven and glory in the highest!”
39 Коисавэ фарисеёря, савэ сас машкар мануша, пхэндэ Лэсти: — Сытяримари, припхэн Пэстирэ сытярнэнди тэ ашэн мулком!
But some of the Pharisees in the crowd said to Him, “Teacher, rebuke Your disciples!”
40 Нэ Вов пхэндя: — Пхэнав тумэнди, сар онэ ашэна мулком, и бара лэна тэ цыписавэн.
“I tell you,” He answered, “if they remain silent, the very stones will cry out.”
41 Кала Исусо поджалас кав Иерусалимо, Вов удикхля о форо и заровдя.
As Jesus approached Jerusalem and saw the city, He wept over it
42 Тунчи пхэнэлас: — О, сар ту адес тэ ужанэс, со анэлас бы тути миро! Нэ икхатар када сгарадо тирэ якхэндар.
and said, “If only you had known on this day what would bring you peace! But now it is hidden from your eyes.
43 Авэна кацавэ деса, кала вражымаря тирэ жана пэр тутэ маримаса, тэрдёна тай стасавэна тут всаворэ ригэндар.
For the days will come upon you when your enemies will barricade you and surround you and hem you in on every side.
44 Онэ розмарэна тут, умарэна тирэ бэяцэн и на ашавэна бар по бар, пала кода со ту на ужанглян вряма, кала о Дэл авиля тутэ.
They will level you to the ground—you and the children within your walls. They will not leave one stone on another, because you did not recognize the time of your visitation from God.”
45 Тунчи Исусо зажыля андо храмо и ля тэ вытрадэл битимарен.
Then Jesus entered the temple courts and began to drive out those who were selling there.
46 — Пистросардо, — пхэндя Вов лэнди, — со Мэрно чер авэла черэса, кай мангэнпэ Дэвлэс. А тумэ тердэ андар лэстэ прахарицко тхан.
He declared to them, “It is written: ‘My house will be a house of prayer.’ But you have made it ‘a den of robbers.’”
47 Кажно дес Исусо сытярэлас андо храмо. Барэ рашая, сытяримаря Законостирэ и майбарэдэр машкар и мануша родэнас тэ умарэн Лэс.
Jesus was teaching at the temple every day, but the chief priests, scribes, and leaders of the people were intent on killing Him.
48 Нэ на аракхэнас, сар када тэ терэн, колэстар со всаворэ мануша на камэнас тэ промукэн ни екх лав Лэско.
Yet they could not find a way to do so, because all the people hung on His words.
