Provérbios 28
1 Os ímpios fogem quando ninguém os persegue; mas os justos são tão ousados quanto um leão.
Ang tawong dautan mokalagiw bisan walay tawo nga magalutos; Apan ang matarung maisug ingon sa leon.
2 Em rebelião, uma terra tem muitos governantes, mas a ordem é mantida por um homem de compreensão e conhecimento.
Kay sa kalapasan sa usa ka yuta daghanan ang mga principe niana; Apan pinaagi sa mga tawo nga may salabutan ug kahibalo ang kahimtang niini pagalugwayan.
3 Um homem necessitado que oprime os pobres é como uma chuva que não deixa colheitas.
Ang usa ka tawo sa kawalad-on nga magalupig sa mga kabus Mahasama sa ulan nga nagabanlas nga dili magabilin ug makaon.
4 Those que abandona a lei elogia os ímpios; mas aqueles que cumprem a lei lutam com eles.
Kadtong mobiya sa Kasugoan nagadayeg sa tawong dautan; Apan ang mga magabantay sa Kasugoan nakig-bisog batok kanila.
5 Os homens maus não entendem a justiça; mas aqueles que buscam Yahweh o entendem plenamente.
Ang dautang mga tawo dili makasabut sa justicia; Apan sila nga nangita kang Jehova makasabut sa tanang mga butang.
6 Melhor é o pobre que caminha em sua integridade do que aquele que é perverso em seus caminhos, e que é rico.
Maayo pa ang kabus nga nagalakat sa iyang pagkahingpit sa kasingkasing, Kay kaniya nga sukwahi sa iyang mga dalan, bisan siya dato.
7 Whoever mantém a lei é um filho sábio; mas aquele que é um companheiro de glutões envergonha seu pai.
Bisan kinsa nga nagabantay sa Kasugoan maoy usa ka anak nga manggialamon; Apan kadtong kauban sa mga ulitan nagapakaulaw sa iyang amahan.
8 Aquele que aumenta sua riqueza por interesse excessivo reúne-o para aquele que tem piedade dos pobres.
Kadtong nagapadaghan sa iyang manggad pinaagi sa tubo ug abut, Nagahipos niini alang kaniya nga may kalooy sa kabus.
9 Aquele que vira o ouvido para não ouvir a lei, até mesmo sua oração é uma abominação.
Kadtong nagapalingog-iingog sa iyang igdulungog gikan sa pagpamati sa Kasugoan, Bisan ang iyang pag-ampo maoy usa ka dulumtanan.
10 Whoever faz com que os retos se desviem de um modo maligno, ele cairá em sua própria armadilha; mas os irrepreensíveis herdarão o bem.
Bisan kinsa nga nagapasalaag sa matul-id ngadto sa usa ka dautan nga dalan, Siya mahulog sa kaugalingon niyang gahong; Apan ang hingpit magapanunod sa maayo.
11 O homem rico é sábio a seus próprios olhos; mas o pobre que tem entendimento vê através dele.
Ang adunahan nga tawo manggialamon sa iyang kaugalingong hunahuna; Apan ang kabus nga may salabutan magasusi kaniya.
12 Quando os justos triunfam, há grande glória; mas quando os ímpios se levantam, os homens se escondem.
Sa diha nga ang matarung makadaug adunay dakung himaya; Apan sa diha nga ang dautan motindog, ang mga tawo manago sa ilang kaugalingon.
13 Aquele que esconde seus pecados não prospera, mas quem confessa e renuncia a eles, encontra misericórdia.
Kadtong nagatabon sa iyang kalapasan dili mouswag; Apan bisan kinsa nga nagasugid ug nagabiya kanila makadawat ug kalooy.
14 Abençoado é o homem que sempre teme; mas aquele que endurece seu coração cai em apuros.
Malipayon ang tawo nga mahadlokon sa kanunay; Apan kadtong nagapagahi sa iyang kasingkasing mahulog ngadto sa dautang buhat.
15 As um leão que ruge ou um urso de carga, assim é um governante perverso sobre pessoas indefesas.
Maingon sa usa ka leon nga nagangulob, ug sa usa ka oso nga nagasarasay, Ingon niana ang usa ka dautan nga punoan ibabaw sa usa ka kabus nga katawohan.
16 Falta julgamento a um governante tirânico. Aquele que odeia o ganho mal obtido terá dias longos.
Ang principe nga kulang sa salabutan maoy daku usab nga madaugdaugon; Apan siya nga nagadumot sa pagkaibug magapalugway sa iyang mga adlaw.
17 Um homem atormentado pela culpa de sangue será um fugitivo até a morte. Ninguém o apoiará.
Ang tawo nga mahimug-atan sa dugo sa bisan kinsang tawo Mokalagiw ngadto sa gahong; ayaw pagpapunggi sa tawo siya.
18 Whoever anda sem culpa é mantido em segurança; mas um com caminhos perversos cairá de repente.
Bisan kinsa nga nagalakat sa katarung pagagawason; Apan kadtong sukwahi sa iyang mga dalan mahulog sa walay langan.
19 One que trabalha sua terra terá uma abundância de alimentos; mas aquele que persegue fantasias terá sua carga de pobreza.
Kadtong nagabaul sa iyang yuta makabaton ug daghang mga makaon; Apan siya nga nagasunod sa mga tawo sa kakawangan makabaton sa hilabihan uyamut nga kakabus.
20 Um homem fiel é rico em bênçãos; mas aquele que está ansioso para ser rico não ficará impune.
Ang usa ka matinumanon nga tawo magamadagayaon sa mga panalangin; Apan kadtong nagadali sa pagkaadunahan dili makalikay sa silot.
21 Mostrar parcialidade não é bom, no entanto, um homem fará mal por um pedaço de pão.
Ang may pagkapinalabi sa mga tawo dili maayo; Ni ang usa ka tawo magmalinapason tungod lamang sa usa ka tipik nga tinapay.
22 Um homem mesquinho se apressa depois da riqueza, e não sabe que a pobreza espera por ele.
Kadtong may usa ka dautan nga mata nagadali sa pagkab-ut sa mga bahandi, Ug wala mahibalo nga ang kawalad-on modangat kaniya.
23 Aquele que repreende um homem encontrará depois mais favores do que aquele que lisonjeia com a língua.
Kadtong nagabadlong sa usa ka tawo makakaplag ug labawng kalooy sa dili madugay Kay kaniya nga nagaulo-ulo uban sa dila.
24 Whoever rouba seu pai ou sua mãe e diz: “Não está errado”. é um parceiro com um contratorpedeiro.
Bisan kinsa nga mangawat sa iyang amahan kun sa iyang inahan, ug moingon: Dili kini Kalapasan, Apan maong tawo maoy kauban sa usa ka maglalaglag.
25 Aquele que é ganancioso agita a luta; mas aquele que confia em Yahweh prosperará.
Kadtong may hakog nga espiritu nagaagda sa panag-away; Apan kadtong nagabutang sa iyang pagsalig kang Jehova mahimong matambok.
26 Aquele que confia em si mesmo é um tolo; mas aquele que anda com sabedoria é mantido em segurança.
Kadtong nagasalig sa iyang kaugalingong kasingkasing maoy usa ka buang; Apan bisan kinsa nga nagalakat sa pagkamanggialamon pagaluwason.
27 Aquele que dá aos pobres não tem falta; mas aquele que fecha os olhos terá muitas maldições.
Kadtong nagahatag sa kabus dili makulangan; Apan kadtong nagatago sa iyang mga mata makabaton ug daghang mga panghimaraut.
28 Quando os ímpios se levantam, os homens se escondem; mas quando eles perecem, os justos prosperam.
Kong ang dautan motindog, ang mga tawo manago sa ilang kaugalingon; Apan sa diha nga sila mangahanaw, ang mga matarung modaghan.
