Provérbios 27
1 Não se vanglorie do amanhã; pois você não sabe o que um dia pode trazer.
Ayaw panghambog mahitungod sa ugma, kay wala ka masayod kung unsa ang dalhon nianang adlawa.
2 Deixe que outro homem lhe elogie, e não a sua própria boca; um estranho, e não seus próprios lábios.
Pasagdi nga dayegon ka sa uban ug dili ang imong kaugalingon nga baba; ang dumuduong ug dili ang imong kaugalingong mga ngabil.
3 Uma pedra é pesada, e a areia é um fardo; mas a provocação de um tolo é mais pesada do que ambas.
Hunahunaa ang kabug-aton sa bato ug ang kabug-aton sa balas–mas bug-at pa nianang duha ang pagpanghagit sa usa ka buangbuang.
4 A ira é cruel, e a raiva é avassaladora; mas quem é capaz de ficar diante dos ciúmes?
Adunay kasamok diha sa kapungot ug baha diha sa kasuko, apan kinsa man ang makabarog diha sa pagpangabugho?
5 Melhor é repreensão aberta do que o amor oculto.
Mas maayo pa ang dayag nga pagbadlong kaysa gitagoan nga gugma.
6 As feridas de um amigo são fiéis, embora os beijos de um inimigo sejam profusos.
Matinud-anon ang mga samad nga gikan sa usa ka higala, apan mahimong malinlahon ang halok sa usa ka kaaway.
7 Uma alma cheia odeia um favo de mel; mas, para uma alma faminta, tudo o que é amargo é doce.
Ang tawo nga nabusog na pag-ayo mobalibad bisan gani sa dugos, apan alang sa tawong gigutom, ang tanang pait nga butang tam-is.
8 Como uma ave que vagueia de seu ninho, assim é um homem que vagueia de sua casa.
Ang langgam nga nahisalaag gikan sa iyang salag sama sa tawo nga nahisalaag gikan sa iyang gipuy-an.
9 O perfume e o incenso trazem alegria ao coração; assim como o conselho sincero de um amigo de um homem.
Ang pahumot ug ang insenso makapalipay sa kasingkasing, apan ang kaayo sa usa ka higala mas maayo pa kaysa sa iyang tambag.
10 Não abandone seu amigo e o amigo de seu pai. Não vá para a casa de seu irmão no dia do seu desastre. Um vizinho que está próximo é melhor que um irmão distante.
Ayaw isalikway ang imong higala ug ang mga higala sa imong amahan, ug ayaw pag-adto sa balay sa imong igsoon nga lalaki sa panahon sa imong kalisdanan. Mas maayo pa ang silingan nga anaa sa duol kaysa igsoon nga atua sa layo.
11 Seja sábio, meu filho, e trazer alegria ao meu coração, então eu posso responder ao meu atormentador.
Pagmaalamon, akong anak, ug lipaya ang akong kasingkasing; unya tubagon ko ang motamay kanako.
12 Um homem prudente vê o perigo e se refugia; mas o simples passar adiante, e sofrer por ele.
Sa dihang makakita ug kagubot ang tawo nga adunay kahibalo, motago siya, apan mopadayon ang tawong walay alamag ug mag-antos siya tungod niini.
13 Pegue sua peça de vestuário quando ele coloca uma garantia para um estranho. Segurem-na para uma mulher voluntariosa!
Kuhaa ang bisti kung ang tag-iya niini nagbutang ug salapi alang sa utang sa usa ka dumuduong; ug kuhaa kini kung nagbutang siya ug kwarta alang sa usa ka babaye nga mananapaw.
14 Aquele que abençoa seu vizinho com uma voz alta no início da manhã, será tomado como uma maldição por ele.
Si bisan kinsa nga naghatag ug panalangin sa iyang silingan uban sa makusog nga tingog sayo sa kabuntagon, kana nga panalangin isipon nga tunglo!
15 Uma queda contínua em um dia chuvoso e uma esposa litigiosa são parecidas:
Ang malalison nga asawa sama sa kanunay nga tagaktak sa ulan sa tibuok adlaw;
16 restraining ela é como conter o vento, ou como agarrar óleo em sua mão direita.
ang pagpugong kaniya sama sa pagpugong sa hangin, o ang pagsulay sa paghakop sa lana sa imong tuo nga kamot.
17 O ferro afia o ferro; assim um homem aguça o semblante de seu amigo.
Ang puthaw mobaid sa puthaw; sa samang paagi, ang tawo mobaid sa iyang higala.
18 Quem cuida da figueira deve comer seus frutos. Aquele que cuida de seu mestre será homenageado.
Siya nga nag-atiman sa kahoy nga igera magakaon sa bunga niini, ug ang tawo nga nagpanalipod sa iyang agalon mapasidunggan.
19 Como a água reflete um rosto, assim o coração de um homem reflete o homem.
Sama nga makita ang dagway sa tawo kung motan-aw siya sa tubig, busa ang kasingkasing sa tawo magapakita kung unsa siya nga pagkatawo.
20 Sheol e Abaddon nunca estão satisfeitos; e os olhos de um homem nunca estão satisfeitos. (Sheol h7585)
Ingon nga dili gayod matagbaw ang Sheol ug ang Abaddon, busa dili gayod matagbaw ang mga mata sa tawo. (Sheol h7585)
21 O cadinho é para a prata, e a fornalha de ouro; mas o homem é refinado por seus elogios.
Ang tunawanan alang sa plata ug ang hudnohan alang sa bulawan; ug masulayan ang tawo sa dihang dayegon siya.
22 Embora você moa um tolo em um almofariz com um pilão junto com o grão, no entanto, sua tolice não será removida dele.
Bisan pa ug imong dugmokon ang buangbuang pinaagi sa lubokanan–uban sa trigo–apan sa gihapon dili siya biyaan sa iyang pagkabuangbuang.
23 Conheça bem o estado de seus rebanhos, e preste atenção a seus rebanhos,
Siguroha nga nasayod ka sa kahimtang sa panon sa imong mga karnero ug hatagi ug pagtagad ang panon sa imong mga kanding,
24 para as riquezas não são para sempre, nem a coroa dura para todas as gerações.
kay ang bahandi dili man molungtad hangtod sa kahangtoran. Molungtad ba ang paghari sa tanang kaliwatan?
25 O feno é removido, e o novo crescimento aparece, as gramíneas das colinas estão reunidas.
Nahanaw ang sagbot ug mitubo ang bag-o ug sa kabukiran gitigom ang pagkaon alang sa mga baka.
26 Os cordeiros são para suas roupas, e os caprinos são o preço de um campo.
Ang mga nating karnero ang mohatag kanimo ug bisti ug ang mga kanding ang magpahinagbo sa bayad sa inyong uma.
27 There será muito leite de cabra para sua alimentação, para a alimentação de sua família, e para a alimentação de suas moças serviçais.
Adunay gatas sa kanding alang sa imong pagkaon–ang pagkaon alang sa imong panimalay–ug kalan-on alang sa imong mga sulugoon nga babaye.
