< Provérbios 26 >
1 Como neve no verão, e como chuva na colheita, portanto, a honra não é apropriada para um tolo.
Ha: i manu gamibi galu, gibu bagade da noga: i hame ba: sa. Mugi oubiga, mugene su ba: mu amola da noga: i hame ba: sa. Amo defele, gagaoui dunuma nodomu da noga: i hame ba: sa.
2 Como um pardal agitado, como uma andorinha de dardos, para que a maldição imerecida não venha a descansar.
Di da moloidafa hou fawane hamonanea, dunu eno da di bai hame gala aligima: ne gagabusia, di da se hame nabimu. Amo gagabusu da sio gudu mae sa: ili, gadomusu hagili lalebe agoai.
3 A chicote é para o cavalo, uma cabeçada para o burro, e uma vara para as costas dos tolos!
Di da hosi amoma dawa: ma: ne fegasuga fasa. Dougi da noga: le masa: ne, di da efe bobagele lafiga gula misisa. Amola gagaoui dunu noga: le dawa: ma: ne, famu da defea.
4 Não responda a um tolo de acordo com sua insensatez, para que você não seja também como ele.
Di da gagaoui dunu ea udigili adole ba: su sia: , amoma bu adole iasea, di amola da gagaoui dunu agoai ba: mu.
5 Responder a um tolo de acordo com sua tolice, para que ele não seja sábio a seus próprios olhos.
Di da gagaoui dunu ea udigili adole ba: su sia: amoma ea sia: be defele selefane sia: mu da defea. Amasea, gagaoui dunu da hi da noga: i dadawa: su hame dawa: mu.
6 Aquele que envia uma mensagem pela mão de um tolo está cortando os pés e bebendo violência.
Di da gagaoui dunu amo ea eno dunuma sia: ne iasu logo doasisia, di da fedege agoane dia emo hedofale fasibi defele hamosa. Amola mosolasu da dima doaga: musa: manebe agoai ba: mu.
7 Como as pernas do coxo que ficam soltas, assim é uma parábola na boca dos tolos.
Emo afoi dunu da ea emoga masunu gogolei. Amo defele, gagaoui dunu da malasu sia: ea bai olemusa: hamedafa dawa:
8 Como alguém que amarra uma pedra em uma funda, assim é aquele que dá honra a um tolo.
Gagaoui dunuma nodone mae sia: ma. Amo hou da dia ga: muga: dadi damana gele la: gimu defele ba: sa.
9 Como um arbusto de espinhos que vai para a mão de um bêbado, assim é uma parábola na boca dos tolos.
Gagaoui dunu da malasu sia: sia: ne iasea, e da adini feloai dunu, e da aya: gaga: nomeiga ea loboa soi, hi duga: lalebe agoai ba: sa.
10 As um arqueiro que fere a todos, assim é aquele que contrata um idiota ou aquele que contrata aqueles que passam por ali.
Hawa: hamoma: ne iasu dunu da mae dawa: le udigili gagaoui dunuma hawa: hamosu iasea, e da dunu huluane ilima se iaha.
11 As um cão que retorna ao seu vômito, Assim é um tolo que repete sua loucura.
Gagaoui dunu da musa: hou yolesili, amo bu hamosea, amo hou da wa: mega hi isoi amo bu hi nabe defele hamosa.
12 Do você vê um homem sábio em seus próprios olhos? Há mais esperança para um tolo do que para ele.
Nowa dunu gasa fili hina: hou da bagade hi dadawa: suyale dawa: sea, ea hou da hamedei liligi agoai. Gagaouidafa dunu ea hou da amaiwane dunu ea hou baligisa.
13 O preguiçoso diz: “Há um leão na estrada! Um leão feroz percorre as ruas”!
Hihi dabuli dunu da abuliba: le ea diasu fisili, soge hame ahoabela: ? E da laione wa: me, ea gasonasa: besa: le hame ahoasa: bela: ?
14 As a porta gira em suas dobradiças, assim como o preguiçoso em sua cama.
Hihi dabuli dunu da ea diaheda: su fafai amo da: iya dedenegisa diala. Ea golabe hou da logo ga: su doagale, ga: sili, doagale ga: sibi agoai gala.
15 O preguiçoso enterra sua mão no prato. Ele é preguiçoso demais para trazê-lo de volta à boca.
Dunu mogili da hihi dabuliba: le, ilia ha: i manu loboga lale manu higasa.
16 O preguiçoso é mais sábio a seus próprios olhos do que sete homens que respondem com discrição.
Hihi dabuli dunu da ea dawa: su hou da molole dawa: su dunu fesuale gala, amo ilia hou hi dawa: su hou amo baligiyale hi dawa: sa.
17 Como quem agarra as orelhas de um cão é aquele que passa e se intromete em uma briga, não a sua.
Sia: ga gegesu amo da dia liligi hame, amoga gilisisia, da logoga ahoana, wa: me gega gagubi defele ba: sa.
18 Like um louco que atira tochas, flechas e morte,
19 é o homem que engana seu vizinho e diz: “Não estou brincando?
Nowa dunu da eno dunuma ogogole sia: sea, amola fa: no amo ogogoi da ousa sia: fawane sia: sa, amo dunu da doula ahoasu dunu amo da dunu medoma: ne gala: su liligi gaguli lalebe agoai.
20 Por falta de lenha, uma fogueira se apaga. Sem mexericos, uma briga morre.
Lalu habei hamedesea, lalu da usisa. Amola baligiduli sia: su hame galea, sia: ga gegesu hame ba: mu.
21 Como os carvões são para brasas quentes, e madeira para queimar, assim é um homem contencioso para a contenda.
Genosu amola lalu daba: galea, lalu da nesa. Mosolasu hamosu dunu da sia: ga gegesu wili gala: sa.
22 As palavras de um sussurrante são como pedacinhos delicados, eles descem para as partes mais íntimas.
Dunu bagohame da baligidi sia: sia: dasu bagade hana: iba: le, hahawane nodone da: gisa.
23 Como escória de prata em um vaso de barro são os lábios de um fervoroso com um coração maligno.
Obebenama: ne ogogosu sia: da noga: i dabuagado ela: mei wadela: i osoboga hamoi ofodo amo damana ulasi agoai ba: sa.
24 Um homem malicioso disfarça-se com seus lábios, mas ele abriga o mal em seu coração.
Dabua obenane hawa: hamosu dunu da dunu enoma higasa. Be e da eno dunuma dabua hahaiyafuli sia: beba: le, ea higasu hou wamolegesa.
25 Quando seu discurso for encantador, não acredite nele, pois há sete abominações em seu coração.
Ea sia: da noga: i naba, be amo dafawaneyale mae dawa: ma. Bai ea dogo da dunu enoma mihanai hou, amoga nabai gala.
26 Sua malícia pode ser ocultada por engano, mas sua perversidade será exposta na assembléia.
E da ea higasu asigi dawa: su wamolegemusa: dawa: Be dunu huluane da ea wadela: i hou hamobe ba: sea, ea houdafa ilia dawa: mu.
27 Whoever cava um buraco. Quem rolar uma pedra, ela voltará sobre ele.
Dunu da eno dunu sa: ima: ne sanisia, ilila: saniga ilila: sa: imu. Dunu ili banenesima: ne osobo agele sala, bu ilila: da amoga banenesi dagoi ba: mu.
28 Uma língua mentirosa odeia aqueles a quem dói; e uma boca lisonjeadora funciona em ruínas.
Nowa dunu da eno dunuma higasea, e da amo dunu wadela: lesima: ne ogogole sia: sa. Obenama: ne ogogosu sia: da eno dunu wadela: lesisa.