< Provérbios 22 >
1 Um bom nome é mais desejável do que grandes riquezas, e favor amoroso é melhor do que prata e ouro.
Edin pa yɛ sene ahonya bebrebe; sɛ wɔbɛdi wo ni yɛ sene dwetɛ anaa sikakɔkɔɔ.
2 Os ricos e os pobres têm isso em comum: Yahweh é o criador de todos eles.
Ɔdefoɔ ne ohiani wɔ adeɛ baako, Awurade ne wɔn nyinaa Yɛfoɔ.
3 Um homem prudente vê o perigo e se esconde; mas o simples passar adiante, e sofrer por ele.
Onitefoɔ hunu amanehunu a ɛreba na ɔhinta ne ho, nanso atetekwaa kɔ nʼanim kɔnya amane.
4 O resultado da humildade e do medo de Yahweh é riqueza, honra e vida.
Ahobrɛaseɛ ne Awurade suro ma ahonya ne animuonyam ne nkwa.
5 Espinhos e laços estão no caminho dos malvados; quem guarda sua alma, fica deles.
Nkasɛɛ ne mfidie wɔ amumuyɛfoɔ akwan so, nanso deɛ ɔbɔ ne kra ho ban no mmɛn ho.
6 Treinar uma criança no caminho que ela deve seguir, e quando ele for velho, não se afastará dele.
Kyerɛ abɔfra ɛkwan a ɔmfa so, na sɛ ɔnyini a ɔremfiri so.
7 Os ricos dominam sobre os pobres. O tomador do empréstimo é servo do doador.
Adefoɔ di ahiafoɔ so, na boseagyeni yɛ deɛ ɔde fɛm ɔsomfoɔ.
8 He que semeia a maldade colhe problemas, e a haste de sua fúria será destruída.
Deɛ ɔdua amumuyɛsɛm no twa ɔhaw na wɔbɛsɛe nʼabufuhyeɛ abaa.
9 Aquele que tiver um olho generoso será abençoado, pois ele compartilha sua comida com os pobres.
Ɔyamyɛfoɔ bɛnya nhyira ɛfiri sɛ ɔne ahiafoɔ kyɛ nʼaduane.
10 Expulsar o escarnecedor, e a briga sairá; sim, as brigas e insultos vão parar.
Pam ɔfɛdifoɔ na basabasayɛ nso bɛkɔ; ntɔkwa ne atɛnnidie to atwa.
11 Aquele que ama a pureza de coração e fala graciosamente é o amigo do rei.
Obi a ɔdɔ akoma a emu teɛ na ne kasa ho yɛ nyam bɛnya ɔhene afa no adamfo.
12 Os olhos de Yahweh zelam pelo conhecimento, mas ele frustra as palavras dos infiéis.
Awurade ani wɛn nimdeɛ, na ɔsɛe ɔtorofoɔ nsɛm.
13 O preguiçoso diz: “Há um leão lá fora! Eu serei morto nas ruas”!
Ɔkwadwofoɔ ka sɛ, “Gyata bi wɔ mfikyire hɔ!” anaasɛ, “Wɔbɛkum me wɔ mmɔntene so.”
14 A boca de uma adúltera é um poço profundo. Aquele que está sob a ira de Yahweh cairá nela.
Ɔbaa waresɛefoɔ anomu yɛ amena donkudonku; deɛ ɔhyɛ Awurade abufuo ase no bɛtɔ mu.
15 A loucura está ligada ao coração de uma criança; a vara da disciplina o afasta dele.
Agyimisɛm kyekyere abɔfra akoma ho, nanso ntenesoɔ abaa bɛpamo akɔ akyiri.
16 Quem oprime os pobres por seu próprio aumento e quem dá aos ricos, ambos chegam à pobreza.
Obi bɛsisi ohiani de apɛ ahonya anaa ɔbɛkyɛ ɔdefoɔ adeɛ, ne nyinaa de no kɔ ohia mu.
17 Vire seu ouvido, e ouça as palavras dos sábios. Aplique seu coração ao meu ensino.
Yɛ aso na tie anyansasɛm yi; fa wʼakoma di me nkyerɛkyerɛ akyi,
18 Pois é uma coisa agradável se você os mantiver dentro de você, se todos eles estiverem prontos em seus lábios.
ɛfiri sɛ ɛyɛ sɛ wokora saa nsɛm yi wɔ wʼakoma mu, na ne nyinaa ada wʼano.
19 Eu lhes ensino hoje, até mesmo vocês, para que sua confiança possa estar em Yahweh.
Sɛdeɛ wode wo ho bɛto Awurade so, merekyerɛkyerɛ wo ɛnnɛ, aane wo.
20 Não lhe escrevi trinta coisas excelentes de conselhos e conhecimentos,
Mentwerɛɛ mmɛ aduasa mmaa wo, deɛ ɛyɛ afotusɛm ne nimdeɛ,
21 Para lhe ensinar a verdade, palavras confiáveis, para dar boas respostas àqueles que o enviaram?
a ɛkyerɛkyerɛ wo nokorɛ ne deɛ akyinnyeɛ nni ho, sɛdeɛ wobɛnya mmuaeɛ pa ama deɛ ɔsomaa woɔ no anaa?
22 Não explore os pobres porque ele é pobre; e não esmague os necessitados no tribunal;
Mmɔ ahiafoɔ korɔno, sɛ wɔyɛ ahiafoɔ enti, na nnsisi wɔn a wɔnni bie wɔ asɛnniiɛ,
23 para Yahweh defenderá seu caso, e saqueia a vida daqueles que os saqueiam.
ɛfiri sɛ Awurade bɛdi wɔn asɛm ama wɔn na wafom afa wɔn a wɔfom ahiafoɔ fa.
24 Não seja amigo de um homem de temperamento quente. Não se associe com alguém que guarda a raiva,
Mfa obi a ne bo ha no adamfo, na mmfa wo ho mmɔ deɛ ne bo nkyɛre fu,
25 para que você não aprenda seus caminhos e ludibriar sua alma.
anyɛ saa a, wobɛsua nʼakwan na woakɔtɔ afidie mu.
26 Não seja um daqueles que batem as mãos, daqueles que são garantia de dívidas.
Ɛnyɛ deɛ ɔde ne nsa hyɛ krataa ase di agyinamu, anaasɛ deɛ ɔdi akagyinamu;
27 Se você não tiver meios para pagar, por que ele deveria tirar sua cama de baixo de você?
na sɛ wonni deɛ wɔde tua a wɔbɛhwan wo mpa mpo afiri wʼase.
28 Não mova a antiga pedra de fronteira que seus pais criaram.
Ntutu tete aboɔ a wɔde ato hyeɛ; deɛ wo nananom de sisii hɔ no.
29 Do você vê um homem hábil em seu trabalho? Ele servirá aos reis. Ele não servirá a homens obscuros.
Wohunu odwumayɛfoɔ a ne nsa akokwa nʼadwuma ho anaa? Ahemfo anim na ɔbɛsom, na ɔrensom wɔ mpapahwekwaa anim.