Mateus 13
1 Naquele dia Jesus saiu de casa e sentou-se à beira-mar.
Шу күни Әйса өйдин чиқип, деңиз бойида олтиратти.
2 Grandes multidões se reuniram a ele, de modo que ele entrou em um barco e sentou-se; e toda a multidão ficou de pé na praia.
Әтрапиға топ-топ адәмләр олишивалғачқа, у бир кемигә чиқип олтарди. Пүткүл халайиқ болса деңиз бойида турушатти.
3 Ele lhes falou muitas coisas em parábolas, dizendo: “Eis que um fazendeiro saiu para semear”.
У уларға тәмсилләр билән нурғун һекмәтләрни ейтип бирип, мундақ деди: — Мана, уруқ чачқучи уруқ чачқили [етизға] чиқипту.
4 Enquanto semeava, algumas sementes caíram à beira da estrada, e os pássaros vieram e as devoraram.
Уруқ чачқанда уруқлардин бәзилири чиғир йол үстигә чүшүпту, қушлар келип уларни йәп кетипту.
5 Outras caíram em terreno rochoso, onde não tinham muita terra, e imediatamente brotaram, porque não tinham profundidade de terra.
Бәзилири теши көп, тописи аз йәрләргә чүшүпту. Туприғи чоңқур болмиғачқа, тезла үнүп чиқипту,
6 Quando o sol nasceu, elas foram queimadas. Como não tinham raiz, murcharam.
лекин күн чиқиши биләнла аптапта көйүп, йилтизи болмиғачқа қуруп кетипту.
7 Outros caíram entre os espinhos. Os espinhos cresceram e os sufocaram.
Бәзилири тикәнләрниң арисиға чүшүпту, тикәнләр өсүп майсиларни боғувапту.
8 Outros caíram em boa terra e deram frutos: uns cem vezes mais, uns sessenta, e uns trinta.
Бәзилири болса яхши тупраққа чүшүпту. Уларниң бәзилири йүз һәссә, бәзилири атмиш һәссә, йәнә бәзилири оттуз һәссә һосул берипту.
9 Aquele que tem ouvidos para ouvir, que ouça”.
Қулиқи барлар буни аңлисун!
10 Os discípulos vieram e lhe disseram: “Por que você fala com eles por parábolas?”
Мухлислири келип, униңдин: — Сән немә үчүн уларға тәмсилләр арқилиқ тәлим берисән? — дәп сориди.
11 Ele lhes respondeu: “A vocês é dado conhecer os mistérios do Reino dos Céus, mas não é dado a eles”.
У уларға мундақ җавап бәрди: — Силәр әрш падишалиғиниң сирлирини билишкә муйәссәр қилиндиңлар, лекин уларға несип қилинмиди.
12 Pois quem tiver, a ele será dado, e ele terá abundância; mas quem não tiver, dele lhe será tirado até mesmo o que ele tem.
Чүнки кимдә бар болса, униңға техиму көп берилиду, униңда молчилиқ болиду; амма кимдә йоқ болса, һәтта униңда бар болғанлириму униңдин мәһрум қилиниду.
13 Portanto, falo com eles em parábolas, porque vendo eles não vêem, e ouvindo, eles não ouvem, nem entendem.
Уларға тәмсил билән сөзлишимниң сәвәви шуки, улар қарисиму көрмәйду, аңлисиму тиңшимайду һәм һәқиқий чүшәнмәйду.
14 Neles se cumpre a profecia de Isaías, que diz, “Ao ouvir, você ouvirá, e não compreenderá de forma alguma; Ao ver você verá, e não perceberá de forma alguma;
Буниң билән Йәшая пәйғәмбәр ейтқан бешарәттики муну сөзләр әмәлгә ашурулди: — «Силәр аңлашни аңлайсиләр, бирақ чүшәнмәйсиләр; Қарашни қарайсиләр, бирақ көрмәйсиләр.
15 para o coração deste povo tornou-se insensível, seus ouvidos estão sem audição, e fecharam os olhos; ou talvez eles possam perceber com seus olhos, ouvem com seus ouvidos, compreender com o coração, e voltaria novamente, e eu os curaria”.
Чүнки мошу хәлиқниң жүригини май қаплап кәткән, Улар аңлиғанда қулақлирини еғир қиливалған, Улар көзлирини ухлиғандәк жумувалған; Ундақ болмисиди, улар көзлири билән көрүп, Қулиқи билән аңлап, Көңли билән чүшинип, Өз йолидин яндурулуши билән, Мән уларни сақайтқан болаттим.
16 “Mas abençoados sejam seus olhos, pois eles vêem; e seus ouvidos, pois eles ouvem”.
Лекин, көзлириңлар бәхитликтур! Чүнки улар көриду; қулиқиңлар бәхитликтур! Чүнки улар аңлайду.
17 Pois certamente eu lhes digo que muitos profetas e homens justos desejavam ver as coisas que vocês vêem, e não as viram; e ouvir as coisas que vocês ouvem, e não as ouviram.
Мән силәргә шуни бәрһәқ ейтип қояйки, бурунқи нурғун пәйғәмбәрләр вә һәққаний адәмләр силәрниң көргиниңларни көрүшкә интизар болған болсиму уларни көрмигән; силәрниң аңлиғиниңларни аңлашқа интизар болған болсиму уларни аңлимиған.
18 “Ouçam, então, a parábola do fazendeiro.
Әнди уруқ чачқучи тоғрисидики тәмсилниң мәнасини аңлаңлар:
19 Quando alguém ouve a palavra do Reino e não a entende, o malvado vem e arrebata aquilo que foi semeado em seu coração. Isto é o que foi semeado à beira da estrada.
Әгәр бири [әрш] падишалиғиниң сөз-каламини аңлап туруп чүшәнмисә, Шәйтан келип униң көңлигә чечилған сөзни елип кетиду. Бу дәл чиғир йол үстигә чечилған уруқлардур.
20 O que foi semeado nos lugares rochosos, este é aquele que ouve a palavra e imediatamente com alegria a recebe;
Ташлиқ йәрләргә чечилған уруқлар болса, улар сөз-каламни аңлап, хошаллиқ билән дәрһал қобул қилғанларни көрситиду.
21 ainda assim não tem raiz em si mesmo, mas resiste por um tempo. Quando a opressão ou perseguição surge por causa da palavra, imediatamente ele tropeça.
Һалбуки, қәлбидә һеч йилтиз болмиғачқа, пәқәт вақитлиқ мәвҗут болуп туриду; сөз-каламниң вәҗәдин қийинчилиқ яки зиянкәшликкә учриғанда, улар шуан йолдин чәтнәп кетиду.
22 O que foi semeado entre os espinhos, este é aquele que ouve a palavra, mas os cuidados desta época e o engano das riquezas sufocam a palavra, e ele se torna infrutífero. (aiōn g165)
Тикәнләрниң арисиға чечилғини шундақ адәмләрни көрсәткәнки, улар сөз-каламни аңлиғини билән, лекин бу дунияниң әндишилири вә байлиқниң езиқтуруши [қәлбидики] сөз-каламни боғуветиду-дә, улар һосулсиз қалиду. (aiōn g165)
23 O que foi semeado em terra boa, este é aquele que ouve a palavra e a entende, que certamente dá frutos e produz, cerca de cem vezes mais, cerca de sessenta, e cerca de trinta”.
Лекин яхши йәргә чечилған уруқлар болса — сөз-каламни аңлап чүшәнгән адәмләрни көрситиду. Бундақ адәмләр һосул бериду, бириси йүз һәссә, бириси атмиш һәссә, йәнә бириси оттуз һәссә һосул бериду.
24 Ele colocou outra parábola diante deles, dizendo: “O Reino dos Céus é como um homem que semeou boas sementes em seu campo,
У уларниң алдида йәнә бир тәмсилни баян қилди: — — Әрш падишалиғи худди етизиға яхши уруқни чачқан бир адәмгә охшайду.
25 mas enquanto as pessoas dormiam, seu inimigo veio e semeou ervas daninhas também entre o trigo, e foi embora.
Амма кишиләр уйқиға чөмгән чағда, дүшмини келип буғдай арисиға күрмәк уруқлирини чечиветип, кетипту.
26 Mas quando a lâmina brotou e produziu o grão, então a erva daninha-do-mato também apareceu.
Әнди майсилар өсүп, башақ чиқарғанда, күрмәкму ашкарлинишқа башлапту.
27 Os criados do proprietário vieram e lhe disseram: “Senhor, o senhor não semeou boas sementes em seu campo? De onde vieram essas ervas daninhas de joio?
Ғоҗайинниң чакарлири келип униңға: — «Әпәнди, сиз етизиңизға яхши уруқ чачқан әмәсмидиңиз? Күрмәкләр нәдин келип қалди?» дәпту.
28 “Ele disse a eles: 'Um inimigo fez isso'. “Os criados lhe perguntaram: 'Você quer que vamos reuni-los?
Ғоҗайин: «Буни бир дүшмән қилған» — дәпту. Чакарлар униңдин: «Сиз бизни берип уларни отиветиңлар демәкчиму?» — дәп сорапту.
29 “Mas ele disse: 'Não, para que, talvez, enquanto você recolhe as ervas daninhas, você enraíze o trigo com elas.
«Яқ, » — дәпту ғоҗайин, «ундақ қилғанда күрмәкләрни юлғанда, буғдайларниму жулуветишиңлар мүмкин.
30 Deixem ambos crescer juntos até a colheita, e na época da colheita eu direi aos ceifeiros: “Primeiro, recolham as ervas daninhas e amarrem-nas em feixes para queimá-las; mas recolham o trigo em meu celeiro””.
Бу иккиси орма вақтиғичә биллә өссун, орма вақтида, мән ормичиларға: — Алди билән күрмәкләрни айрип жиғип, бағлап көйдүрүшкә қоюңлар, андин буғдайларни жиғип амбиримға әкириңлар, дәймән» — дәпту ғоҗайин.
31 Ele colocou outra parábola diante deles, dizendo: “O Reino dos Céus é como um grão de mostarda que um homem tomou, e semeou em seu campo,
У уларға йәнә бир тәмсилни ейтти: — Әрш падишалиғи худди бир адәм қолиға елип етизиға чачқан қича уруғиға охшайду.
32 que de fato é menor do que todas as sementes. Mas quando cresce, é maior do que as ervas e se torna uma árvore, de modo que as aves do ar vêm e se alojam em seus ramos”.
Қича уруғи дәрвәқә барлиқ уруқларниң ичидә әң кичик болсиму, у һәр қандақ зираәттин егиз өсүп, дәрәқ болиду, һәтта асмандики қушларму келип униң шахлирида угулайду.
33 Ele contou-lhes outra parábola. “O Reino dos Céus é como o fermento que uma mulher tomou e escondeu em três medidas de refeição, até ficar todo fermentado”.
У уларға йәнә бир тәмсилни ейтти: — Әрш падишалиғи худди бир аял қолиға елип үч җавур унниң арисиға йошуруп, таки пүтүн хемир болғичә сақлиған ечитқуға охшайду.
34 Jesus falou todas estas coisas em parábolas às multidões; e sem uma parábola, ele não falou com elas,
Әйса бу ишларниң һәммисини тәмсилләр билән көпчиликкә баян қилди. У тәмсилсиз һеч қандақ тәлим бәрмәйтти.
35 para que se cumprisse o que foi dito através do profeta, dizendo, “Vou abrir minha boca em parábolas”; Eu vou dizer coisas escondidas da fundação do mundo”.
Буниң билән пәйғәмбәр арқилиқ алдин-ала ейтилған муну сөзләр әмәлгә ашурулди: — «Ағзимни тәмсил сөзләш билән ачимән, Аләм апиридә болғандин бери йошурунуп кәлгән ишларни елан қилимән».
36 Então Jesus mandou as multidões embora, e entrou na casa. Seus discípulos vieram até ele, dizendo: “Explica-nos a parábola da erva daninha escura do campo”.
Шуниңдин кейин, у көпчиликни йолға селиветип өйгә кирди. Мухлислири йениға келип униңдин: — Етизлиқтики күрмәк тоғрисидики тәмсилни бизгә шәрһләп бәрсәң, — дәп өтүнди.
37 Ele lhes respondeu: “Aquele que semeia a boa semente é o Filho do Homem,
У әнди уларға җавап берип мундақ деди: — Яхши уруқни чачқан киши Инсаноғлидур.
38 o campo é o mundo, as boas sementes são os filhos do Reino, e as ervas daninhas são os filhos do maligno.
Етизлиқ болса — дуния. Яхши уруқ болса [әрш] падишалиғиниң пәрзәнтлиридур, лекин күрмәк рәзил болғучиниң пәрзәнтлиридур.
39 o inimigo que as semeou é o diabo. A colheita é o fim da era, e os ceifeiros são os anjos. (aiōn g165)
Күрмәк чачқан дүшмән — Иблистур. Орма оруш вақти — заман ахиридур. Ормичилар — пәриштиләрдур. (aiōn g165)
40 Como, portanto, as ervas daninhas são colhidas e queimadas pelo fogo; assim será no final desta era. (aiōn g165)
Күрмәкләр жулунуп, отта көйдүрүветилгинидәк, заман ахиридиму әнә шундақ болиду. (aiōn g165)
41 O Filho do Homem enviará seus anjos, e eles reunirão de seu Reino todas as coisas que causam tropeços e aqueles que fazem iniqüidade,
Инсаноғли пәриштилирини әвәтип, улар инсанларни гунаға аздурғучиларниң һәммисини, шундақла барлиқ итаәтсизлик қилғучиларни өз падишалиғидин шаллап чиқип,
42 e os lançarão na fornalha de fogo. Haverá lágrimas e ranger de dentes.
хумданниң лавулдап турған отиға ташлайду. У йәрдә жиға-зерәлар көтирилиду, чишлирини ғучурлитиду.
43 Então os justos brilharão como o sol no Reino de seu Pai. Aquele que tem ouvidos para ouvir, que ouça.
У чағда һәққанийлар Атисиниң падишалиғида худди қуяштәк җулалиниду. Аңлиғидәк қулиқи барлар буни аңлисун!
44 “Novamente, o Reino dos Céus é como um tesouro escondido no campo, que um homem encontrou e escondeu. Em sua alegria, ele vai e vende tudo o que tem e compra aquele campo.
— Әрш падишалиғи худди етизда йошурулған бир ғәзнигә охшайду. Уни тепивалғучи ғәзнини қайтидин йошуруп, ғәзниниң шат-хурамлиғи ичидә бар-йоқини сетиветип, шу етизни сетивалиду.
45 “Novamente, o Reino dos Céus é como um homem que é um comerciante em busca de pérolas finas,
Йәнә келип, әрш падишалиғи есил үнчә-мәрвайитларни издигән содигәргә охшайду.
46 que tendo encontrado uma pérola de grande preço, ele foi e vendeu tudo o que tinha e a comprou.
Содигәр наһайити қиммәт баһалиқ бир мәрвайитни тапқанда, қайтип берип бар-йоқини сетиветип, у мәрвайитни сетивалиду.
47 “Mais uma vez, o Reino dos Céus é como um arrastão que foi lançado ao mar e recolheu alguns peixes de todos os tipos,
— Йәнә келип, әрш падишалиғи деңизға ташлинип һәр хил белиқларни тутидиған торға охшайду.
48 que, quando foi enchido, os pescadores desenharam na praia. Eles se sentaram e recolheram o bom em recipientes, mas o mau eles jogaram fora.
Тор тошқанда, [белиқчилар] уни қирғаққа тартип чиқириду. Андин олтирип, яхши белиқларни илғивелип, қачиларға қачилап, әрзимәсләрни ташливетиду.
Заман ахирида шундақ болиду. Пәриштиләр чиқип, рәзил кишиләрни һәққаний кишиләр арисидин айрийду (aiōn g165)
50 e os lançarão na fornalha de fogo. Haverá lágrimas e ranger de dentes”.
вә хумданниң лавулдап турған отиға ташлайду. У йәрдә жиға-зерәлар көтирилиду, чишлирини ғучурлитиду.
51 Jesus lhes disse: “Vocês entenderam todas estas coisas?”. Eles lhe responderam: “Sim, Senhor”.
Әйса улардин: — Бу ишларниң һәммисини чүшәндиңларму? дәп сориди. Чүшәндуқ, — дәп җавап бәрди улар.
52 Ele lhes disse: “Portanto, todo escriba que foi feito discípulo no Reino dos Céus é como um homem que é um chefe de família, que tira de seu tesouro coisas novas e velhas”.
Андин у уларға: — Шуңа, әрш падишалиғиниң тәлимигә муйәссәр болуп мухлис болған һәр бир Тәврат устази худди ғәзнисидин йеңи һәм кона нәрсиләрни елип чиқип тарқатқучи өй ғоҗайиниға охшайду, — деди.
53 Quando Jesus terminou estas parábolas, ele partiu dali.
Әйса бу тәмсилләрни сөзләп болғандин кейин, шундақ болдики, у йәрдин айрилип,
54 Entrando em seu próprio país, ele os ensinou em sua sinagoga, de modo que ficaram estupefatos e disseram: “Onde este homem conseguiu esta sabedoria e estas obras poderosas?
өз жутиға кәтти вә өз жутидики синагогта хәлиққә тәлим беришкә киришти. Буни аңлиған халайиқ интайин һәйран болушуп: — Бу адәмниң бунчивала даналиғи вә мөҗизә-карамәтлири нәдин кәлгәнду?
55 Não é este o filho do carpinteiro? Sua mãe não se chama Maria, e seus irmãos James, Joses, Simon e Judas?
У пәқәт һелиқи яғаччиниң оғли әмәсму? Униң анисиниң исми Мәрйәм, Яқуп, Йүсүп, Симон вә Йәһудалар униң инилири әмәсму?
56 As irmãs dele não estão todas conosco? Onde então este homem conseguiu todas estas coisas”?
Униң сиңиллириниң һәммиси бизниң аримиздиғу? Шундақ екән, униңдики бу ишларниң һәммиси зади нәдин кәлгәнду? — дейишәтти.
57 Eles foram ofendidos por ele. Mas Jesus lhes disse: “Um profeta não está sem honra, exceto em seu próprio país e em sua própria casa”.
Шуниң билән улар униңға һәсәт-бизар билән қариди. Шуңа Әйса уларға мундақ деди: — Һәр қандақ пәйғәмбәр башқа йәрләрдә һөрмәтсиз қалмайду, пәқәт өз жути вә өз өйидә һөрмәткә сазавәр болмайду.
58 Ele não fez muitos trabalhos poderosos lá por causa da incredulidade deles.
Уларниң иман-ишәшсизлигидин у у йәрдә көп мөҗизә көрсәтмиди.
