Levítico 25

1 Yahweh disse a Moisés no Monte Sinai,

Господ говори още на Моисея на Синайската планина, казвайки:

2 “Fala aos filhos de Israel e diz-lhes: 'Quando entrardes na terra que eu vos dou, então a terra guardará um sábado para Yahweh'.

Говори на израилтяните, като им кажеш: Когато влезете в земята, която Аз ви давам, тогава земята да пази една събота за Господа.

3 Semearás teu campo seis anos, e podarás tua vinha seis anos, e colherás seus frutos;

Шест години да сееш нивите си и шест години да режеш лозето си и да събираш плода му;

4 mas no sétimo ano haverá um sábado de descanso solene para a terra, um sábado para Javé. Você não semeará seu campo nem podará seu vinhedo.

а седмата година да бъде събота за тържествена почивка на земята, събота на Господа; в нея да не сееш нивата си и да не режеш лозето си.

5 What cresce de si mesmo em sua colheita não colherá, e não colherá as uvas de sua vinha despida. Será um ano de descanso solene para a terra.

Да не жънеш и саморасла жетва, нито да обираш гроздето от нерязано лозе: година за тържествена почивка да бъде на земята.

6 O Sábado da terra servirá de alimento para você; para você mesmo, para seu servo, para sua empregada, para seu empregado contratado e para seu estranho, que vive como um estrangeiro com você.

Произведеното през тая събота на земята ще ви бъде за храна: на тебе, на слугата ти, на слугинята ти, на наемника ти и на чужденеца, който се е заселел при тебе;

7 Para seu gado também, e para os animais que estão em sua terra, todo o seu aumento será para alimento.

на добитъка ти, и на животните, които са в земята ти, всичкото нейно произведение ще бъде за храна.

8 “'Você contará sete sábados de anos, sete vezes sete anos; e haverá para você os dias de sete sábados de anos, mesmo quarenta e nove anos.

Да си изброиш седем седмици от години, седем пъти по седем години, та, като ти мине времето на седем седмици от години,

9 Então tocareis a trombeta em voz alta no décimo dia do sétimo mês. No Dia da Expiação, soareis a trombeta em toda a vossa terra.

тогава, на десетия ден от седмия месец, да накараш да се затръби с възклицание; в деня на умилостивението да накарате да се затръби из цялата ви земя.

10 Fareis santo o quinquagésimo ano, e proclamareis a liberdade em toda a terra a todos os seus habitantes. Será um jubileu para vocês; e cada um de vocês retornará à sua propriedade e cada um de vocês retornará à sua família.

И да осветите петдесетата година и да прогласите освобождение из цялата земя на всичките й жители; това ще ви бъде юбилей, когато ще се върнете, всеки на на притежанието си, и ще се върнете, всеки при семейството си.

11 Esse quinquagésimo ano será para vocês um jubileu. Nele não semearão, nem colherão o que cresce de si mesmos, nem colherão das videiras despidas.

Петдесетата година да ви бъде юбилейна година; през нея да не сеете, нито да жънете самораслото, нито да берете нерязаното лозе.

12 Pois é um jubileu; será santo para vós. Comereis do seu crescimento fora do campo.

Защото това е юбилей; той нека ви бъде свет; от полето да се храните с произведеното от него.

13 “'Neste Ano do Jubileu, cada um de vocês retornará à sua propriedade.

В тая юбилейна година да се върнете, всеки на притежанието си.

14 “'Se você vender algo a seu vizinho, ou comprar de seu vizinho, vocês não se enganarão uns aos outros.

И ако продадеш нещо на ближния си, или купиш нещо от ближния си, да се не онеправдавате едни други;

15 De acordo com o número de anos após o Jubileu, vocês devem comprar de seu vizinho. De acordo com o número de anos das colheitas que ele venderá a você.

но според числото на годините след юбилея да купуваш от ближния си, и според числото на годините на плодосъбирането да ти продава.

16 De acordo com a duração dos anos você deve aumentar seu preço, e de acordo com a brevidade dos anos você deve diminuir seu preço; pois ele está vendendo o número das colheitas para você.

Според колкото са по-много годините, ще повишиш цената му, и според колкото са по-малко годините, ще понижиш цената му; защото той ти продава според числото на плодосъбиранията.

17 Não vos enganareis uns aos outros, mas temereis vosso Deus; pois eu sou Yahweh vosso Deus.

Да се не онеправдавате един други; но да се боиш от своя Бог; защото Аз съм Иеова вашият Бог.

18 “'Portanto, cumprireis meus estatutos, guardareis minhas ordenanças e as cumprireis; e residireis na terra em segurança.

И тъй, да държите повеленията Ми, да пазите съдбите Ми и да ги вършите, та да живеете безопасно на земята.

19 A terra dará seus frutos, e você comerá seu alimento, e habitará nela em segurança.

Земята ще дава плодовете си; и вие ще ядете до насита и ще живеете безопасно на нея.

20 Se você dissesse: “O que comeremos no sétimo ano? Eis que não semearemos, nem colheremos em nosso crescimento;”

И ако речете: Какво ще ядем в седмата година, като не посеем, нито съберем плодовете си?

21 então eu lhe darei minha bênção no sexto ano, e ela dará frutos durante os três anos.

Тогава ще заповядам така да се благослови за вас шестата година, щото ще роди плод за три години.

22 Você semeará no oitavo ano, e comerá dos frutos da velha loja até o nono ano. Até que seus frutos cheguem, você comerá da velha loja.

А в осмата година ще сеете и ще ядете от старите плодове до деветата година; догдето се съберат нейните плодове ще ядете старите запаси.

23 “'A terra não será vendida perpetuamente, pois a terra é minha; pois vocês são estranhos e vivem como estrangeiros comigo.

Земята да се не продава за всегда, понеже земята е Моя; защото вие сте чужденци и пришелци при Мене.

24 Em toda a terra de sua posse, você concederá um resgate pela terra.

За това в цялата земя, която притежавате, позволявайте откупуване на земята.

25 “'Se seu irmão se torna pobre e vende alguns de seus bens, então seu parente que está ao seu lado virá, e resgatará o que seu irmão vendeu.

Ако осиромашее брат ти и продаде нещо от притежанието си, нека дойде на-близкият му сродник и да купи онова, което брат му е продал.

26 Se um homem não tiver ninguém para resgatá-lo, e se tornar próspero e encontrar meios suficientes para resgatá-lo,

Но ако човекът няма сродник да го откупи, и, като се улесни, сам намери с какво да го откупи,

27 então deixe-o contar os anos desde sua venda, e restituirá o excedente ao homem a quem o vendeu; e ele retornará à sua propriedade.

тогава нека сметне годините от продажбата му, и нека повърне излишъка на онзи, комуто го е продал, и нека се върне на притежанието си.

28 Mas se ele não for capaz de recuperá-lo para si mesmo, então o que ele vendeu permanecerá na mão daquele que o comprou até o Ano do Jubileu. No Jubileu, será liberado e ele retornará à sua propriedade.

Но ако не може да намери колкото трябва да плати, тогава продаденото да остане в ръката на купувача му до юбилейната година; и в юбилейната година; и в юбилея да се освободи, и той да се върне на притежанието си.

29 “'Se um homem vende uma casa em uma cidade murada, então ele pode resgatá-la dentro de um ano inteiro após ter sido vendida. Durante um ano inteiro, ele terá o direito de redenção.

Ако някой продаде къщата за живеене в ограден град, тогава може да я откупи в разстояние на една година от продажбата й; за една цяла година от продажбата й; за една цяла година той ще има право да я откупи.

30 Se não for redimida dentro do espaço de um ano inteiro, então a casa que está na cidade murada será garantida perpetuamente para aquele que a comprou, através de suas gerações. Ela não será liberada no Jubileu.

Но ако се не откупи до изтичането на една цяла година тогава оная къща, който е в ограден град, да се потвърди за всегда на купувача й във всичките му поколения в юбилей да се не освобождава.

31 Mas as casas das aldeias que não têm muros ao seu redor serão contabilizadas com os campos do país: poderão ser resgatadas, e serão liberadas no Jubileu.

Но същите в неоградените села да се считат, както полетата на земята; те може да се откупуват и да се освобождават в юбилей.

32 “'No entanto, nas cidades dos Levitas, os Levitas podem resgatar as casas nas cidades de sua posse a qualquer momento.

Обаче в левитските градове, лавитите могат когато да е да откупуват къщите в градовете, които притежават.

33 Os levitas podem resgatar a casa que foi vendida e a cidade de sua possessão, e será liberada no Jubileu; pois as casas das cidades dos levitas são sua possessão entre os filhos de Israel.

И ако някой купи къща от левитите, тогава продадената къща вътре в града, който притежава да се освободи в юбилей; защото къщите в градовете на левитите са тяхно притежание между израилтяните.

34 Mas o campo das terras de pasto de suas cidades não pode ser vendido, pois é sua posse perpétua.

А полето на пасбището на градовете им да се не продава, защото им е вечно притежание.

35 “'Se seu irmão ficou pobre, e sua mão não pode se sustentar entre vocês, então vocês o sustentarão. Ele viverá com vocês como um estrangeiro e um residente temporário.

Ако осиромашее брат ти, и видиш, че ръката му трепери, тогава да му помогнеш, като на чужденец или пришелец, за да живее при тебе.

36 Não se interesse por ele nem lucre; mas temei a vosso Deus, para que vosso irmão possa viver entre vós.

Да не му вземеш лихва или печалба, но да се боиш от своя Бог та да живеете брат ти при тебе.

37 Você não emprestará a ele seu dinheiro a juros, nem lhe dará sua comida com fins lucrativos.

Парите си да не му дадеш с лихва, нито храната си да му дадеш за печалба.

38 Eu sou Yahweh vosso Deus, que vos tirou da terra do Egito, para vos dar a terra de Canaã, e para ser vosso Deus.

Аз съм Господ вашият Бог, Който ви изведох из Египетската земя, за да ви дам Ханаанската земя, и да бъда ваш Бог.

39 “'Se seu irmão ficou pobre entre vocês, e se vende a vocês, vocês não o obrigarão a servir como escravo.

Ако осиромашее брат ти при тебе и ти се продаде, да го не натовариш с робска работа.

40 Como servo contratado, e como residente temporário, ele estará com vocês; ele servirá com vocês até o Ano do Jubileu.

Нека бъде той като наемник или пришелец при тебе; нека ти работи до юбилейната година;

41 Então ele sairá de você, ele e seus filhos com ele, e voltará para sua própria família, e para a posse de seus pais.

тогава да си излезе от тебе, той и чадата му с него, и да се върне при семейството си, и нека ти работи до юбилейната година;

42 Pois eles são meus servos, que eu trouxe da terra do Egito. Eles não serão vendidos como escravos.

Защото те са Мои слуги, които изведох из Египетската земя; да се не продават като роби;

43 Não governará sobre ele com dureza, mas temerá a seu Deus.

да не господаруваш над него жестоко, но да се боиш от своя Бог.

44 “'Quanto aos seus escravos masculinos e femininos, que você pode ter das nações que estão ao seu redor, deles você pode comprar escravos masculinos e femininos.

А колкото за робите и робините, които ще имаш, - от народите, които са около вас, от тях да купуваш роби и робини.

45 Além disso, dos filhos dos alienígenas que vivem entre vocês, deles vocês podem comprar, e de suas famílias que estão com vocês, que eles conceberam em suas terras; e eles serão sua propriedade.

Още и от чадата на чужденците, които са пришелци между вас, от тях да купувате, и от техните семейства, които са между вас, които те са родили в земята ви; те да ви бъдат притежание.

46 Você pode fazer deles uma herança para seus filhos depois de você, para que sejam possuídos. Deles você pode tomar seus escravos para sempre, mas sobre seus irmãos os filhos de Israel você não governará, uns sobre os outros, com dureza.

И да ги оставите в наследство на чадата си; те да ги наследяват подир вас, като притежание; винаги от тях да бъдат вашите роби; но над братята си, израилтяните, да не господарувате един над друг жестоко.

47 “'Se um estrangeiro ou residente temporário com você ficar rico, e seu irmão ao seu lado ficar pobre, e se vender para o estranho ou estrangeiro que vive entre você, ou para um membro da família do estranho,

Ако чужденец или пришелецът, който живее при тебе, се замогне, а брат ти осиромашее при него, та се продаде на чужденеца или на пришелеца при тебе, или на кого да е от семейството на чужденеца,

48 após a venda ele poderá ser resgatado. Um de seus irmãos pode redimi-lo;

то, след като се продаде, той може да се откупи; един от братята му може да го откупи;

49 ou seu tio, ou o filho de seu tio, pode redimi-lo, ou qualquer parente próximo de sua família pode redimi-lo; ou se ele ficou rico, pode redimir-se a si mesmo.

или стрикът му или стриковият му син може да го откупи, или някой близък сродник от семейството му може да го откупи, или ако той се е улеснил, може сам да откупи сабе си.

50 Ele deve contar com aquele que o comprou do ano em que ele se vendeu a ele para o Ano do Jubileu. O preço de sua venda será de acordo com o número de anos; ele estará com ele de acordo com o tempo de um servo contratado.

Тогава нека сметне с купувача си от годината, когато му се е продал до юбилейната година, така, че цената, за която се е продал, да бъде съразмерно с с числото на годините; да му се сметне свързано с времето на наемник.

51 Se ainda houver muitos anos, segundo eles, ele devolverá o preço de sua redenção do dinheiro para o qual foi comprado.

Ако остават още много години, съразмерно с тях да възвърне за откупването си от парите, с които е бил купен.

52 Se restarem apenas alguns anos até o ano do jubileu, então ele contará com ele; de acordo com seus anos de serviço, ele devolverá o preço de sua redenção.

Но ако остават малко години до юбилейната година, нека пресметне и съразмерно с годините да възвърне за откупуването си.

53 Como servo contratado ano após ano, ele estará com ele. Ele não governará com dureza sobre ele à sua vista.

Като годишен наемник да бъде при него; той да не господарува над него жестоко пред тебе.

54 Se ele não for redimido por estes meios, então será libertado no Ano do Jubileu: ele e seus filhos com ele.

Но ако така се не откупи, тогава да си излезе в юбилейната година, той и чадата му с него,

55 Pois para mim os filhos de Israel são servos; eles são meus servos que tirei da terra do Egito. Eu sou Yahweh, vosso Deus.

защото израилтяните са Мои слуги; те са Мои слуги, които изведох из Египетската земя. Аз съм Господ вашият Бог.