Êxodo 21

1 “Agora estas são as portarias que você deverá apresentar perante eles:

«ئەمانەش ئەو یاسایانەیە کە لەبەردەمیان دایدەنێیت:

2 “Se você comprar um servo hebreu, ele servirá seis anos, e no sétimo ele sairá livre sem pagar nada.

«ئەگەر کۆیلەیەکی عیبرانیتان کڕی ئەوا شەش ساڵ خزمەت دەکات و ساڵی حەوتەم بەخۆڕایی ئازاد دەبێت.

3 “Se ele entrar sozinho, sairá sozinho. Se ele for casado, então sua esposa sairá com ele.

ئەگەر بە تەنها هاتبوو ئەوا بە تەنها ئازاد دەبێت، بەڵام ئەگەر مێردی ژنێک بوو ئەوا ژنەکەشی لەگەڵی ئازاد دەبێت.

4 Se seu amo lhe der uma esposa e ela lhe der filhos ou filhas, a esposa e seus filhos serão de seu amo e ele sairá sozinho.

ئەگەر گەورەکەی ژنێکی پێدابێت و ژنەکە کوڕ یان کچی بۆی بووبێت، ئەوا ژن و منداڵەکان بۆ گەورەکەی دەبن و ئەو بە تەنها ئازاد دەبێت.

5 Mas se o servo disser claramente: 'Eu amo meu senhor, minha esposa e meus filhos'. Não sairei livre;

«بەڵام ئەگەر کۆیلەکە بە ڕاستی بڵێت:”گەورەکەم و ژنەکەم و منداڵەکانم خۆشدەوێت و ئازاد نابم،“

6 então seu senhor o levará a Deus, e o levará à porta ou ao umbral da porta, e seu senhor lhe furará os ouvidos com uma sovela, e ele o servirá para sempre.

ئەوا گەورەکەی پێویستە بیباتە پێش خودا. ئینجا نزیکی دەکاتەوە لە دەرگاکە یان لەلایەکی چوارچێوەی دەرگاکە، گەورەکەی بە درێشە گوێی کون دەکات، ئەویش هەتاهەتایە خزمەتی دەکات.

7 “Se um homem vende sua filha para ser uma criada feminina, ela não deve sair como os criados masculinos fazem.

«ئەگەر پیاوێک کچەکەی خۆی فرۆشت وەک کۆیلە، ئەوا وەک پیاوێکی کۆیلە ئازاد نابێت.

8 Se ela não agradar ao seu senhor, que casou com ela mesma, então ele a deixará ser redimida. Ele não terá o direito de vendê-la a um povo estrangeiro, uma vez que lidou com ela de forma enganosa.

ئەگەر کچەکە نەبێتە جێی ڕەزامەندی گەورەکەی، کە نیشانی کردووە بۆ خۆی، ئەوا دەبێت ڕێ بە کچەکە بدات بکڕدرێتەوە. ئیتر مافی فرۆشتنی نییە بە خەڵکێکی بێگانە، چونکە لەگەڵ کچەکە بێوەفا بووە.

9 Se ele a casar com seu filho, ele a tratará como uma filha.

ئەگەر کچەکەی نیشان کرد بۆ کوڕەکەی ئەوا پێویستە وەک کچی خۆی هەڵسوکەوتی لەگەڵ بکات.

10 Se ele levar outra esposa para si, não diminuirá sua comida, suas roupas e seus direitos conjugais.

ئەگەر ژنێکی دیکەی هێنا، ئەوا پێویستە خواردن و بەرگ و جووتبوونی لەگەڵ ئەو کەم نەکاتەوە.

11 Se ele não fizer essas três coisas por ela, ela poderá ficar livre sem pagar nada.

ئەگەر یەکێک لەو سێیانەی بۆ نەکرد، ئەوا کەنیزەکە بەخۆڕایی ئازاد دەبێت.

12 “Aquele que golpeia um homem para que ele morra certamente será morto,

«ئەوەی لە کەسێک بدات و بمرێت، ئەوا دەبێت بکوژرێت.

13 mas não se for involuntário, mas Deus permite que isso aconteça; então eu lhe designarei um lugar onde ele fugirá.

بەڵام ئەوەی مەبەستی نەبوو، بەڵکو خودا هێشتی ڕوو بدات، ئەوا من شوێنێکت بۆ دیاری دەکەم هەتا هەڵبێت بۆ ئەوێ.

14 Se um homem se intrometer e vier presunçosamente sobre seu próximo para matá-lo, você o tirará de meu altar, para que ele possa morrer.

بەڵام ئەگەر یەکێک فێڵ لە برادەرەکەی بکات و بە ئەنقەست بیکوژێت، ئەوا لەلای قوربانگاکەمەوە دەیبەیت بۆ کوشتن.

15 “Qualquer pessoa que atacar seu pai ou sua mãe será certamente condenada à morte.

«ئەوەی لە دایک و باوکی بدات، ئەوا دەبێت بکوژرێت.

16 “Qualquer pessoa que rapte alguém e o venda, ou se ele for encontrado em sua mão, certamente será morto.

«ئەوەی کەسێک بڕفێنێت و بیفرۆشێت یان لەلای بیبیننەوە، ئەوا دەبێت بکوژرێت.

17 “Qualquer pessoa que amaldiçoe seu pai ou sua mãe certamente será condenada à morte.

«ئەوەی نەفرەت لە باوکی یان دایکی بکات، دەبێت بکوژرێت.

18 “Se o homem brigar e um bater no outro com uma pedra, ou com seu punho, e ele não morrer, mas estiver confinado à cama;

«کاتێک دوو پیاو ناکۆکییان دەبێت و یەکێکیان بە بەرد یان بە مست لە برادەرەکەی بدات و نەمرد بەڵکو لە جێگا کەوت،

19 se ele se levantar novamente e andar por aí com seu bastão, então aquele que o bateu será ilibado; somente ele pagará pela perda de seu tempo, e providenciará sua cura até que ele esteja completamente curado.

ئەگەر هەستایەوە و لە دەرەوە بە گۆچانەکەی ڕۆیشت، ئەوا ئەوەی لێیداوە بێتاوان دەبێت، تەنها قەرەبووی ئەو کاتەی بۆ بکاتەوە و خەرجی چارەسەرییەکەی بدات، هەتا بە تەواوی چاک دەبێتەوە.

20 “Se um homem golpear seu criado ou sua empregada com uma vara, e ele morrer sob sua mão, o homem certamente será punido.

«ئەگەر کەسێک بە دار لە کۆیلەکەی یان کارەکەرەکەی بدات و لەژێر دەستیدا بمرێت، ئەوا سزا دەدرێت،

21 Notwithstanding, se seu criado se levantar após um ou dois dias, ele não será punido, pois o criado é de sua propriedade.

بەڵام ئەگەر لەدوای ڕۆژێک یان دووان چاک بووەوە، ئەوا سزا نادرێت، چونکە موڵکی خۆیەتی.

22 “Se os homens lutam e ferem uma mulher grávida para que ela dê à luz prematuramente, e ainda assim nenhum mal se segue, ele certamente será multado tanto quanto o marido da mulher exigir e os juízes permitirem.

«ئەگەر چەند پیاوێک شەڕیان کرد و بە ڕێککەوت لە ژنێکی سکپڕیان دا و بەهۆیەوە منداڵەکەی پێش کاتی خۆی لەدایک بوو، بەڵام زیانی کوشندەی نەبوو، ئەوا بێگومان بەگوێرەی دادگا سزای ماددی دەدرێن، بەپێی ئەوەی مێردی ژنەکە لەسەریان دادەنێت.

23 Mas se algum dano se seguir, então você deve tirar a vida pela vida,

بەڵام ئەگەر زیانی کوشندەی هەبێت، ئەوا گیان لە جێی گیان دەبێت،

24 olho por olho, dente por dente, mão por mão, pé por pé,

چاو بە چاو، ددان بە ددان، دەست بە دەست، پێ بە پێ،

25 burning por queimadura, ferida por ferida, e hematoma por hematoma.

سووتان لە جێی سووتان، برین لە جێی برین و لێدان لە جێی لێدان.

26 “Se um homem bater no olho de seu criado, ou no olho de sua empregada, e o destruir, ele o deixará ir livre por causa de seu olho.

«کاتێک یەکێک لە چاوی کۆیلەکەی یان چاوی کارەکەرەکەی دا و کوێری کرد، ئەوا ئازادی دەکات لە جیاتی چاوی.

27 Se ele golpear o dente de seu servo masculino, ou o dente de sua empregada, ele deixará o servo ir livre por causa de seu dente.

ئەگەر ددانی کۆیلەکەی یان کارەکەرەکەی کەوت، ئەوا ئازادی دەکات لە جیاتی ددانی.

28 “Se um touro matar um homem ou uma mulher, o touro certamente será apedrejado e sua carne não será comida; mas o proprietário do touro não será responsabilizado.

«ئەگەر گایەک قۆچی لە پیاوێک یان لە ژنێک دا و مرد، ئەوا گایەکە بەردباران دەکرێت و گۆشتەکەشی ناخورێت، بەڵام خاوەنی گایەکە بێتاوان دەبێت.

29 Mas se o touro tinha o hábito de chifrar no passado, e isto foi testemunhado a seu proprietário, e ele não o manteve dentro, mas matou um homem ou uma mulher, o touro será apedrejado, e seu proprietário também será morto.

بەڵام ئەگەر گایەکە پێشتر قۆچوەشێن بێت، خاوەنەکەی ئاگادار کرابێتەوە بەڵام لە پشتیرەکە بەندی نەکردبێت، پیاوێک یان ژنێکی کوشت، ئەوا گایەکە بەردباران دەکرێت و خاوەنەکەشی دەکوژرێت.

30 Se um resgate for imposto a ele, então ele dará pela redenção de sua vida o que quer que seja imposto.

ئەگەر نرخ بخرێتە سەری، ئەوا بۆ کڕینەوەی ژیانی خۆی هەرچی بکەوێتە سەر دەبێت بیدات.

31 Quer tenha chifrado um filho, quer tenha chifrado uma filha, de acordo com este julgamento será feito a ele.

ئەگەر قۆچ لە کوڕێک یان لە کچێک بدات، ئەوا هەمان ئەو حوکمەی لەسەر جێبەجێ دەکرێت.

32 Se o touro chifrar um servo ou uma criada, trinta siclos de prata serão dados ao seu amo, e o boi será apedrejado.

ئەگەر گایەکە قۆچ لە کۆیلەیەک یان کارەکەرێک بدات، ئەوا گەورەکەی سی شاقل زیو دەدات و گایەکەش بەردباران دەکرێت.

33 “Se um homem abre uma fossa, ou se um homem cavar uma fossa e não a cobrir, e um touro ou um burro cair nela,

«کاتێک کەسێک سەری بیرێک دەکاتەوە یان بیرێک لێدەدات و سەرەکەی دانەپۆشێت، گایەک یان گوێدرێژێک بکەوێتە ناوی،

34 o proprietário da fossa deve torná-la boa. Ele dará dinheiro a seu proprietário, e o animal morto será seu.

ئەوا خاوەن بیرەکە قەرەبوو دەداتەوە و زیو دەداتە خاوەنەکەی، ئاژەڵە مردارەوەبووەکەش یان تۆپیوەکە بۆ ئەو دەبێت.

35 “Se o touro de um homem ferir o de outro, para que morra, então eles venderão o touro vivo, e dividirão seu preço; e também dividirão o animal morto.

«ئەگەر گای کەسێک لە گای برادەرەکەی دا و کوشتی، ئەوا گایە زیندووەکە دەفرۆشن و نرخەکەی بەش دەکەن، هەروەها گایە مردارەوەبووەکەش دابەش دەکەن.

36 Ou se for sabido que o touro tinha o hábito de chifrar no passado, e seu dono não o manteve dentro, ele certamente pagará touro por touro, e o animal morto será seu próprio animal.

ئەگەر زانراش کە گایەکە پێشتر قۆچوەشێن بووە و خاوەنەکەی لە پشتیرەکە بەندی نەکردووە، ئەوا خاوەن گا قۆچوەشێنەکە دەبێت گایەک لە جێی گایەک بدات و تەنها گایە مردارەوەبووەکەش وەربگرێت.