Atos 13
1 Agora, na assembléia que estava em Antioquia, havia alguns profetas e professores: Barnabé, Simeão que se chamava Níger, Lúcio de Cirene, Manaen, o irmão adotivo de Herodes, o tetrarca, e Saulo.
Андэ кхандири андэ Антиохия сас пророкоря и сытяримаря: Варнава, Симеоно, саво акхарэнас Нигеро, Луцыё андай Киринея, Манаило, саво выбариля екхэтанэ лэ тетрархоса Иродоса, и Савло.
2 Enquanto serviam ao Senhor e jejuavam, o Espírito Santo disse: “Separai Barnabé e Saulo para mim, para a obra para a qual os chamei”.
Екхвар, кала онэ тэлёнас лэ Раести и сас андо посто, Свэнто Духо пхэндя: — Отдэнтэ Манди Варнавас и Савлос по рындо, пэ саво Мэ лэн вытидэм.
3 Então, quando jejuaram, rezaram e colocaram as mãos sobre eles, os mandaram embora.
Ай кала прожыле о посто и мангимос, онэ тховдэ пэ лэндэ и васт тай отмукле лэн.
4 Então, sendo enviados pelo Espírito Santo, eles desceram para Seleucia. De lá eles navegaram para Chipre.
Кала дуй пхрала, бишалдэ Свэнтонэ Духоса, жыле андэ Селевкия, ай котар плывисардэ по Кипро.
5 Quando estavam em Salamis, proclamaram a palavra de Deus nas sinagogas judaicas. Tiveram também João como seu acompanhante.
Онэ авиле андо Саламино и котэ пхэнэнас лав Дэвлэско андэ иудеёндирэ синагоги. Иоано кадя ж сас лэнца и поможысарэлас лэнди.
6 Quando atravessaram a ilha até Pafos, encontraram um certo feiticeiro, um falso profeta, um judeu cujo nome era Bar Jesus,
Онэ прожыле всаворо острово и авиле андо Пафосо. Котэ онэ дикхле екхэс иудеёс, савэс акхарэнас Вар-Исусо, саво сас чяклуно и хохавно пророко.
7 que estava com o procônsul, Sergius Paulus, um homem de entendimento. Este homem convocou Barnabé e Saulo, e procurou ouvir a palavra de Deus.
Вов сас паша римско проконсуло Сергиё Павло, манушэс баря годяса. Проконсуло акхардя Варнавас и Савлос тай камля тэ ашунэл лав Дэвлэско.
8 Mas Elymas, o feiticeiro (pois assim é seu nome por interpretação) resistiu a eles, procurando afastar o procônsul da fé.
Нэ кадва Элимо (лэско алав пэрэандярэлпэ «чяклуно») терэлас вся, кай тэ отритярэл проконсулос лэ патявимастар.
9 Mas Saul, que também se chama Paulo, cheio do Espírito Santo, fixou seus olhos nele
Тунчи Савло, вов жэ Павло, пхэрдиля Свэнтонэ Духоса, подикхля ворта по Элимо
10 e disse: “Filho do diabo, cheio de todo engano e de toda astúcia, inimigo de toda justiça, não cessarás de perverter os caminhos corretos do Senhor?
тай пхэндя: — Шаво Бэнгэско, вражымари всаворэ чячимасти, пхэрдярдо хохавимаса и найжужымаса. Кала ж ту пэрэашэса тэ римосарэс вортателэ дрома Раестирэ?
11 Agora, eis que a mão do Senhor está sobre ti, e ficarás cego, não vendo o sol por uma estação do ano”! Imediatamente uma névoa e escuridão caíram sobre ele. Ele andou por aí procurando alguém que o conduzisse pela mão.
О васт Раеско обрисардо пэр тутэ, ту коравэса и сави-то вряма на авэса тэ дикхэс кхамэско удуд. И андэ кодья ж вряма авиле пэ якха Элимостэ калимос и рят, и вов ашыля тэ пхирэл кордэ-кардэ тай тэ родэл варикас, ко андярэла лэс палав васт.
12 Então o procônsul, ao ver o que estava sendo feito, acreditou, maravilhando-se com o ensinamento do Senhor.
Кала о проконсуло дикхля, со тердяпэ, вов дивосайля Раестирэ сытяримасти и патяйля.
13 Agora Paul e sua empresa zarparam de Paphos e vieram para Perga em Pamphylia. João partiu deles e retornou a Jerusalém.
Павло и всаворэ, ко сас лэса, плывисардэ андав Пафосо и авиле андэ Пергия, сави сас андэ Памфилия. Котэ о Иоано ашадя лэн и рисайля андо Иерусалимо.
14 Mas eles, passando de Perga, vieram para Antioquia da Pisídia. Entraram na sinagoga no dia de sábado e se sentaram.
Андай Пергия онэ жыле майдур, андэ писидийско Антиохия. Андэ субота онэ авиле андэ синагога и бэшле.
15 Após a leitura da lei e dos profetas, os chefes da sinagoga enviaram a eles, dizendo: “Irmãos, se vocês têm alguma palavra de exortação para o povo, falem”.
Тунчи, кала пробиндэ андав Законо и Пророконэн, пхурэдэра синагогако бишалдэ, кай тэ пхэнэн лэнди: — Пхралалэ, сар исин тумэндэ лав, кай тэ подритярэн манушэн, пхэнэн.
16 Paulo levantou-se, e gesticulando com a mão disse: “Homens de Israel, e vós que temeis a Deus, escutai”.
Павло вщиля, вазгля о васт и пхэндя: — Мурша Израилёстирэ и всаворэ, ко дарал Дэвлэстар, ашунэнтэ ман!
17 O Deus deste povo escolheu nossos pais, e exaltou o povo quando eles ficaram como estrangeiros na terra do Egito, e com um braço erguido, ele os conduziu para fora dela.
О Дэл амаро народоско, Израилёско вытидя амарэн дадэн. Вов вазгля лэн, кала онэ сас андо Египтостири пхув, и выандярдя лэн котар зоралэ вастэса.
18 Por um período de cerca de quarenta anos, ele os suportou no deserto.
Саранда бэрша о Дэл додикхэлас пала лэндэ андэ мал.
19 Quando ele havia destruído sete nações na terra de Canaã, ele lhes deu sua terra por uma herança de cerca de quatrocentos e cinqüenta anos.
Вов вымардя андо Ханаано эхта народонэн и отдя лэндирэ пхувья амарэ дадэнди.
20 Depois destas coisas, ele lhes deu juízes até Samuel, o profeta.
Кадя прожыля варикай штар шэла пандэша бэрша. Тунчи вов дэлас лэнди сындомарен жыкай пророко Самуило.
21 Afterward eles pediram um rei, e Deus lhes deu Saul, filho de Kish, um homem da tribo de Benjamin, por quarenta anos.
Ай тунчи народо мангля пэсти тхагарас, и Дэл дя лэнди Саулос, шавэс Кишостирэс, андав родо Вениаминоско. Сауло сас тхагараса саранда бэрша.
22 Quando ele o retirou, levantou Davi para ser o rei deles, ao qual também testemunhou: “Encontrei Davi, filho de Jessé, um homem de coração, que fará toda a minha vontade”.
Тунчи о Дэл зля лэ Саулос пав тхагаримос и тховдя Давидос. И пхэнэлас пала лэстэ: «Мэ аракхлем Давидос, шавэс Иесеёстирэс. Вов Манди кав води, и вов терэла вся, со Мэ камав».
23 Da descendência deste homem, Deus trouxe salvação a Israel de acordo com sua promessa,
Сар о Дэл и солахадя, Вов дя лэ Израилёсти андав родо Давидоско Фэрисаримарес Исусос.
24 antes de sua vinda, quando João tinha pregado pela primeira vez o batismo de arrependimento a Israel.
Жыкай вряма, кала авиля Исусо, Иоано акхарэлас всаворо народо Израилёско тэ каисавэн тай тэ болэнпэ.
25 Quando João estava cumprindo seu curso, ele disse: 'O que você supõe que eu sou? Eu não sou ele”. Mas eis que alguém vem atrás de mim, cujas sandálias eu não sou digno de desatar”.
Кала Иоано пэрэашэлас тэ терэл пэстири бути, вов пхэндя: «Пала кастэ тумэ ман прилэн? Мэ на Вов. Нэ палал мандэ жал Кодва, Савэстэ мэ на ашав тэ роспхандав Лэсти пэрналэ».
26 “Irmãos, filhos de Abraão, e aqueles entre vocês que temem a Deus, a palavra desta salvação é enviada a vocês.
Пхралалэ, бэяцэ Авраамостирэ родостар и кола, савэ даран Дэвлэстар! Кадва лав фэрисаримаско сас бишалдо амэнди!
27 Para aqueles que habitam em Jerusalém, e seus governantes, porque não o conheciam, nem as vozes dos profetas que são lidas todos os sábados, cumpriram-nas, condenando-o.
Кола, ко жувэлас андо Иерусалимо, и лэндирэ пхурэдэра на ужангле Лэс. Онэ сындосардэ Лэс и калэса тердэ кода, со пхэнэнас лава пророкондирэ, савэ бинэнпэ кажно суботнё дес.
28 Embora não tenham encontrado causa de morte, pediram a Pilatos que o matasse.
Онэ на аракхле андэ Лэстэ нисави ужылимос, пала со Лэс тэ умарэн, нэ всаекх вымангле Пилатостар, кай Лэс тэ умарэн.
29 Quando cumpriram todas as coisas que estavam escritas sobre ele, tiraram-no da árvore e o colocaram em uma tumba.
Кала онэ тердэ кода, со пала Лэстэ сас пистросардо, онэ злинэ Лэс пав трушул и тховдэ андо склэпо.
30 Mas Deus o ressuscitou dos mortos,
Нэ о Дэл жундярдя Лэс андай мулэ.
31 e ele foi visto por muitos dias por aqueles que vieram com ele da Galiléia a Jerusalém, que são suas testemunhas para o povo.
И бут деса кола, савэ авиле Лэса Галилеятар андо Иерусалимо, дикхле Лэс. Ай икхатар онэ допхэнэн када англай мануша.
32 Trazemos-lhe uma boa notícia da promessa feita aos pais,
Кадя ж и амэ икхатар роспхэнас тумэнди Радосаво Лав: кода, пала со о Дэл дя лав амарэнди дадэнди,
33 de que Deus cumpriu isto para nós, seus filhos, em que Ele ressuscitou Jesus. Como também está escrito no segundo salmo, Você é meu Filho. Hoje eu me tornei seu pai”.
Вов тердя важ амэнди, лэндирэ бэяцэ, кала жундярдя Исусос андай мулэ. Сар андо дуйто псалмо пистросардо: «Ту Шаво Мэрно, адес Мэ бэяндэм Тут».
34 “Quanto ao fato de que ele o ressuscitou dos mortos, agora não mais para voltar à corrupção, ele falou assim: “Eu lhe darei as sagradas e seguras bênçãos de David”.
Ай пала кода, со о Дэл жундярдя Лэс андай мулэ, кадя со Лэско тило никала на дикхэла прахо, Вов пхэндя кадя: «Мэ дава тумэнди свэнто бахталимос Давидоско, саво на парувэлапэ».
35 Portanto, ele diz também em outro salmo: 'Não permitirá que seu Santo veja a decadência'.
И андэ авэр тхан Вов пхэндя: «Ту на дэса Свэнтонэсти Тирэсти тэ дикхэл прахо».
36 Pois David, depois de ter servido em sua própria geração o conselho de Deus, adormeceu, foi deitado com seus pais, e viu a decadência.
Давидо андэ пэстири вряма терэлас бути пай воля лэ Дэвлэстири, нэ вов муля, и лэс гарадэ лэстирэ дадэнца, и тило лэско ашыля прахоса.
37 Mas aquele que Deus ressuscitou não viu a decadência.
Нэ Кодва, Кас о Дэл жундярдя андай мулэ, на ашыля прахоса.
38 Saibais, pois, irmãos, que através deste homem é proclamada a vós a remissão dos pecados;
Пхрала, колэсти мэ камав, кай тумэ тэ жанэн, со черэз Исусос тумэнди роспхэнэлпэ эртисаримос лэ бэзэхэндар. Андо Законо Моисеёско на сас зор тэ терэл тумэн жужэнца,
39 e por ele todo aquele que crê é justificado de todas as coisas, das quais não podíeis ser justificados pela lei de Moisés.
нэ всаворо, ко патяла андо Исусо, авэла жужо.
40 Cuidado, portanto, para que não venha sobre vós aquilo que é dito nos profetas:
Дикхэн, кай тумэнца тэ на терэлпэ кода, пала со пхэнэнас пророкоря:
41 'Vejam, seus escarnecedores! Maravilha e pereça, pois eu trabalho um trabalho em seus dias, uma obra na qual você não acreditará de forma alguma, se alguém a declarar a você””.
«Подикхэн кола, ко асанпэ, дивосавэна и хасавэна! Мэ терава андэ тумарэ деса кацаво, андэр со бы тумэ никала на патянас, сар тумэнди тэ роспхэнэн пала када».
42 Assim, quando os judeus saíram da sinagoga, os gentios imploraram que estas palavras pudessem ser pregadas a eles no próximo sábado.
Кала Павло и Варнава выжанас андай синагога, лэн мангле тэ дэн дума пала када андэ авэр субота.
43 Agora, quando a sinagoga se separou, muitos dos judeus e dos prosélitos devotos seguiram Paulo e Barnabé que, falando com eles, os exortaram a continuar na graça de Deus.
Мануша розжылепэ, нэ бут иудеёря и прозелиторя, савэ тэлёнас лэ Дэвлэсти, жыле палав Павло и Варнава, савэ умангэнас лэн, соб онэ тэ ашэнпэ андо мищимос лэ Дэвлэско.
44 No sábado seguinte, quase toda a cidade estava reunida para ouvir a palavra de Deus.
Андэ авэр субота стидиля всаворо форо, кай тэ ашунэн лав Раеско.
45 Mas quando os judeus viram as multidões, ficaram cheios de ciúmes e contrariaram as coisas que foram ditas por Paulo, e blasfemaram.
Кала иудеёря дикхле скачи манушэн, онэ фартэ холяйле и линэ тэ акушэн Павлос.
46 Paul e Barnabé falaram corajosamente e disseram: “Era necessário que a palavra de Deus fosse dita primeiro a vocês”. Uma vez que de fato vocês a impingiram a vocês mesmos e se julgam indignos da vida eterna, eis que nos voltamos para os gentios”. (aiōnios g166)
Нэ Павло и Варнава пхэндэ лэнди бидарако: — Лав Дэвлэско трэбуй сас майанглал тэ роспхэнэлпэ тумэнди. Нэ сар тумэ на прилэн лэс и на бинэн, со тумэ пативалэ, кай тэ прилэн вакоско жувимос, амэ акана жас кай найиудеёря. (aiōnios g166)
47 Pois assim nos ordenou o Senhor, dizendo, “Eu o coloquei como uma luz para os gentios”, que você deve levar a salvação aos confins da terra””.
Кадя припхэндя амэнди о Рай: «Мэ тердэм тут удудэса важ народоря, соб ту тэ андярэс фэрисаримос жыкай майдурутни пхув».
48 Quando os gentios ouviram isto, ficaram contentes e glorificaram a palavra de Deus. Todos os que foram designados para a vida eterna acreditavam. (aiōnios g166)
Кала найиудеёря ашундэ када, онэ радонаспэ и лашарэнас лэ Раес пала Лэско лав, и всаворэ кола, савэ сас вытидэ важ вакоско жувимос, патяйле. (aiōnios g166)
49 A palavra do Senhor foi difundida no exterior em toda a região.
Лав Раеско розжыляпэ пай всавори кодья пхув.
50 Mas os judeus agitaram as mulheres devotas e proeminentes e os chefes da cidade, e agitaram uma perseguição contra Paulo e Barnabé, e os expulsaram de suas fronteiras.
Нэ иудеёря подмардэ жувлян андай пативалэ йиря и пхурэдэрэн андав форо и кола линэ тэ гонин Павлос и Варнавас и вытрадэ лэн андав лэнго тхан.
51 Mas eles sacudiram a poeira de seus pés contra eles, e vieram para Iconium.
Тунчи онэ обмардэ о прахо пай пэстирэ пэрнэ и жыле андэ Икониё.
52 Os discípulos estavam cheios de alegria e do Espírito Santo.
Сытярнэ ж пхэрдёнас лошаса и Свэнтонэ Духоса.
