2 Reis 17
1 No décimo segundo ano de Acaz, rei de Judá, Oséias, filho de Elá, começou a reinar em Samaria sobre Israel por nove anos.
Sa ikanapulo ug duha ka tuig ni Haring Ahaz sa Juda, nagsugod ang paghari ni Hosea nga anak nga lalaki ni Ela. Nagdumala siya sa Samaria didto sa Israel sulod sa siyam ka tuig.
2 Ele fez o que era mau aos olhos de Iavé, mas não como os reis de Israel que foram antes dele.
Gibuhat niya ang daotan sa panan-aw ni Yahweh, apan dili sama sa mga hari sa Israel nga nauna kaniya.
3 Shalmaneser, rei da Assíria, veio contra ele; e Oséias tornou-se seu servo, e lhe trouxe tributo.
Gisulong siya ni Shalmaneser nga hari sa Asiria, ug nahimo niyang sulugoon si Hosea ug nagbayad kaniya.
4 O rei da Assíria descobriu uma conspiração em Oséias; pois ele havia enviado mensageiros para So, rei do Egito, e não ofereceu nenhum tributo ao rei da Assíria, como ele havia feito ano após ano. Por isso, o rei da Assíria o apreendeu e o amarrou na prisão.
Unya nakaamgo ang hari sa Asiria nga naglaraw ug daotan si Hosea batok kaniya, kay nagpadala ug mga mensahero si Hosea ngadto kang So nga hari sa Ehipto; wala usab siya naghatag ug buhis ngadto sa hari sa Asiria, sama sa iyang gibuhat sa matag tuig. Busa gipahilom siya sa hari sa Asiria ug gibilanggo siya.
5 Então o rei da Assíria subiu por toda a terra, foi até Samaria, e a sitiou três anos.
Unya gisulong sa hari sa Asiria ang tibuok yuta, ug gisulong ang Samaria ug gipalibotan kini sulod sa tulo ka tuig.
6 No nono ano de Oséias, o rei da Assíria tomou Samaria e levou Israel para a Assíria, e os colocou em Halah, e no Habor, o rio de Gozan, e nas cidades dos Medos.
Sa ikasiyam ka tuig ni Hosea, giilog sa hari sa Asiria ang Samaria ug gidala ang mga Israelita ngadto sa Asiria. Gipahimutang niya sila ngadto sa Hala, didto sa Suba sa Habor sa Gozan, ug sa mga siyudad sa Medes.
7 Foi assim porque os filhos de Israel tinham pecado contra Javé seu Deus, que os tirou da terra do Egito sob a mão do Faraó, rei do Egito, e temeram outros deuses,
Nahitabo kining pagkabihag tungod kay nakasala ang katawhan sa Israel batok kang Yahweh nga ilang Dios, nga nagpagawas kanila gikan sa yuta sa Ehipto, gikan sa kamot ni Faraon nga hari sa Ehipto. Nagasimba ang katawhan sa ubang mga dios
8 e andaram nos estatutos das nações que Javé expulsou de diante dos filhos de Israel, e dos reis de Israel, que eles fizeram.
ug nagalakaw sa mga naandan nga mga buluhaton sa mga nasod nga gipapahawa ni Yahweh sa atubangan sa katawhan sa Israel, ug sa mga naandan nga mga buluhaton sa mga hari sa Israel nga ilang nabuhat.
9 Os filhos de Israel fizeram secretamente coisas que não eram corretas contra Javé seu Deus; e construíram lugares altos para si mesmos em todas as suas cidades, desde a torre dos guardas até a cidade fortificada;
Hilom nga gibuhat sa katawhan sa Israel—ang mga butang nga dili maayo—batok kang Yahweh nga ilang Dios. Nagtukod sila alang sa ilang kaugalingon ug taas nga mga dapit sa tanan nilang mga siyudad, gikan sa bantayanang tore ngadto na sa salipdanan.
10 e ergueram para si mesmos pilares e varas de Asera em cada colina alta e debaixo de cada árvore verde;
Nagbutang usab sila ug mga haligi nga bato ug mga poste nga si Asera sa matag taas nga bungtod ug ilalom sa matag lunhaw nga kahoy.
11 e lá queimaram incenso em todos os lugares altos, como as nações que Javé levou antes deles; e fizeram coisas más para provocar Javé à ira;
Nagsunog sila didto ug insenso sa tanang taas nga mga dapit, sama sa gibuhat sa mga nasod, kadtong gikuha ni Yahweh sa ilang atubangan. Nagbuhat ug daotang mga butang ang mga Israelita aron sa paghagit kang Yahweh nga masuko;
12 e serviram ídolos, dos quais Javé lhes disse: “Não fareis isto”.”
nagsimba sila ug mga diosdios, mahitungod sa gisulti ni Yahweh ngadto kanila nga, “Dili ninyo kini buhaton nga butang.”
13 No entanto, Javé testemunhou a Israel e a Judá, por cada profeta e por cada vidente, dizendo: “Convertei-vos de vossos maus caminhos, e guardai meus mandamentos e meus estatutos, de acordo com toda a lei que ordenei a vossos pais, e que vos enviei por meus servos, os profetas”.
Apan gipasidan-an ni Yahweh ang Israel ug ang Juda pinaagi sa matag propeta ug sa matag manalagna, nga nag-ingon, “Biya gikan sa inyong daotang mga gawi ug tumana ang akong mga kasugoan ug ang akong mga balaod, ug pag-amping sa pagtuman sa tanang mga balaod nga gimando ko sa inyong mga amahan, ug nagpadala ako kaninyo pinaagi sa akong mga sulugoon nga mga propeta.”
14 Notwithstanding, eles não quiseram ouvir, mas endureceram seu pescoço como o pescoço de seus pais que não acreditavam em Yahweh, seu Deus.
Apan dili sila maminaw; nagmagahi hinuon sila sama sa gibuhat sa ilang mga amahan nga wala nagsalig kang Yahweh nga ilang Dios.
15 Rejeitaram seus estatutos e seu pacto que ele fez com seus pais, e seus testemunhos que ele lhes testemunhou; e seguiram a vaidade, e tornaram-se vaidosos, e seguiram as nações que estavam ao seu redor, sobre as quais Javé lhes ordenara que não fizessem como eles.
Gisalikway nila ang iyang mga balaod ug ang kasugoan nga iyang gibuhat uban sa ilang mga katigulangan, ug ang kasugoan sa kasabotan nga iyang gihatag ngadto kanila. Gisunod nila ang walay pulos nga naandan nga mga buluhaton ug nahimo nga walay pulos ang ilang mga kaugalingon. Gisunod nila ang pagano nga mga nasod nga nakapalibot kanila, kadtong gimando ni Yahweh kanila nga dili sundon.
16 Eles abandonaram todos os mandamentos de Iavé seu Deus, e fizeram imagens fundidas para si mesmos, mesmo dois bezerros, e fizeram um Asherah, e adoraram todo o exército do céu, e serviram Baal.
Gisalikway nila ang tanan nga mga kasugoan ni Yahweh nga ilang Dios. Nagtunaw sila ug puthaw nga hulagway sa duha ka baka aron nga simbahon. Nagbuhat sila ug poste nga si Asera, ug gisimba nila ang tanang kabituonan sa kalangitan ug si Baal.
17 Eles fizeram seus filhos e suas filhas passarem pelo fogo, usaram adivinhações e encantamentos, e venderam-se para fazer o que era mau aos olhos de Iavé, para provocá-lo à raiva.
Gisunog nila ang ilang mga anak nga lalaki ug mga babaye, migamit ug pagpanagna ug mga pagpanglamat, gibaligya ang ilang kaugalingon aron sa pagbuhat ug daotan sa panan-aw ni Yahweh, ug gihagit siya aron nga masuko.
18 Portanto, Javé ficou muito zangado com Israel, e os tirou de sua vista. Não havia mais ninguém além da tribo de Judá apenas.
Busa nasuko pag-ayo si Yahweh sa Israel ug gipapas sila sa iyang panan-aw. Wala gayoy nahibilin gawas sa tribo lamang ni Juda.
19 Também Judá não guardou os mandamentos de Javé seu Deus, mas caminhou nos estatutos de Israel que eles fizeram.
Bisan wala magtuman ang Juda sa mga sugo ni Yahweh nga ilang Dios, apan misunod hinuon sa samang pagano nga mga naandan nga mga buluhaton nga gisunod sa Israel.
20 Javé rejeitou toda a descendência de Israel, afligiu-os e os entregou nas mãos de invasores, até que os expulsou de sua vista.
Busa gisalikway ni Yahweh ang tanan nga mga kaliwat sa Israel; gisakit niya sila ug gitugyan sila ngadto sa mga kamot niadtong mokuha sa kabtangan ingon nga inilog, hangtod nga gipapas niya sila sa iyang panan-aw.
21 Pois ele arrancou Israel da casa de Davi; e eles fizeram de Jeroboão o filho de Nebate rei; e Jeroboão expulsou Israel de seguir a Iavé, e os fez pecar um grande pecado.
Gipapahawa niya ang Israel gikan sa harianong banay ni David, ug gihimo nilang hari si Jeroboam ang anak nga lalaki ni Nebat nga hari. Giabog ni Jeroboam ang katawhan sa Israel gikan sa pagsunod kang Yahweh ug giangin sa pagbuhat ug dakong sala.
22 Os filhos de Israel caminharam em todos os pecados de Jeroboão que ele fez; não se afastaram deles
Gisunod sa katawhan sa Israel ang tanang mga sala ni Jeroboam ug wala sila mibiya niini,
23 até que Javé tirou Israel de sua vista, como ele disse por todos os seus servos, os profetas. Então Israel foi levado de sua própria terra para a Assíria até os dias de hoje.
busa gipahawa ni Yahweh ang Israel gikan sa iyang panan-aw, sama sa iyang giingon sa tanan niyang mga alagad nga mga propeta nga iyang buhaton. Busa gipadala ang mga Israelita gikan sa ilang kaugalingon nga yuta ngadto sa Asiria, ug sama gihapon niini hangtod niining adlawa.
24 O rei da Assíria trouxe pessoas da Babilônia, de Cuthah, de Avva, e de Hamath e Sefarvaim, e as colocou nas cidades de Samaria ao invés das crianças de Israel; e elas possuíam Samaria e viviam em suas cidades.
Gidala sa hari sa Asiria ang katawhan nga gikan sa Babilonia ug gikan sa Cuta, ug gikan sa Ava, ug gikan sa Hamat ug sa Sefarvaim, ug gipapuyo sila sa mga siyudad sa Samaria puli sa katawhan sa Israel. Gipanag-iya nila ang Samaria ug namuyo sa mga siyudad niini.
25 Então foi, no início de sua residência lá, que eles não temiam Yahweh. Portanto, Javé enviou leões entre eles, o que matou alguns deles.
Nahitabo kini sa pagsugod sa ilang pagpuyo didto nga wala sila magtahod kang Yahweh. Busa nagpadala si Yahweh ug mga liyon taliwala kanila nga maoy nagpatay sa pipila kanila.
26 Portanto, eles falaram ao rei da Assíria, dizendo: “As nações que vocês levaram e colocaram nas cidades de Samaria não conhecem a lei do deus da terra”. Por isso ele enviou leões entre eles; e eis que os matam, porque não conhecem a lei do deus da terra”.
Busa nakigsulti sila sa hari sa Asiria, nga nag-ingon, “Ang mga nasod nga inyong gidala ug gipapuyo sa mga siyudad sa Samaria wala masayod sa naandan nga mga buluhaton nga gikinahanglan sa dios sa yuta. Busa nagpadala siya ug mga liyon taliwala kanila, ug, tan-awa, gimapatay sa mga liyon ang mga tawo didto tungod kay wala sila masayod sa naandan nga mga buluhaton nga gipabuhat sa dios niana nga yuta.”
27 Então o rei da Assíria ordenou, dizendo: “Levai ali um dos sacerdotes que de lá trouxestes; e deixai-o ir e habitar ali, e deixai-o ensinar-lhes a lei do deus da terra”.
Unya nagsugo ang hari sa Asiria, nga nag-ingon, “Pagkuha ug usa sa mga pari didto nga inyong gidala gikan didto, ug tugoti siya nga molakaw ug mopuyo didto, ug tugoti siya nga magtudlo kanila sa naandan nga mga buluhaton nga ipabuhat sa dios niana nga yuta.”
28 Então um dos sacerdotes que eles haviam levado de Samaria veio e viveu em Betel, e lhes ensinou como deveriam temer a Iavé.
Busa miabot ang usa sa mga pari nga ilang gidala gikan sa Samaria ug mipuyo sa Betel; gitudloan niya sila kung unsaon pagpasidungog kang Yahweh.
29 However cada nação fez seus próprios deuses e os colocou nas casas dos lugares altos que os samaritanos tinham feito, cada nação em suas cidades em que viviam.
Nagbuhat ang matag pundok sa tribo ug kaugalingon nilang mga dios, ug gibutang kini sa taas nga mga dapit nga gibuhat sa mga Samaritanhon—matag pundok sa tribo sa mga siyudad diin sila nagpuyo.
30 Os homens da Babilônia fizeram Succoth Benoth, e os homens de Cuth fizeram Nergal, e os homens de Hamath fizeram Ashima,
Gihimo sa katawhan sa Babilonia ang Sucot Benot; gihimo sa katawhan sa Cuta ang Nergal; gihimo sa katawhan sa Hamat ang Ashima;
31 e os Avvitas fizeram Nibhaz e Tartak; e os Sefarvitas queimaram seus filhos no fogo a Adrammelech e Anammelech, os deuses de Sefarvaim.
gihimo sa mga taga-Ava ang Nibhaz ug ang Tartak. Gisunog sa mga taga-Sefarvaim ang ilang mga anak ngadto kang Adramelec ug kang Anamelec, ang mga dios sa mga taga-Sefarvaim.
32 Então eles temiam Yahweh, e também fizeram entre si sacerdotes dos altos lugares para si, que se sacrificaram por eles nas casas dos altos lugares.
Nagpasidungog usab sila kang Yahweh, ug nagpili gikan sa ilang taliwala nga mahimong pari sa taas nga mga dapit, nga mohalad alang kanila ngadto sa mga templo nga anaa sa taas nga mga dapit.
33 Eles temiam a Iavé, e também serviam a seus próprios deuses, depois dos caminhos das nações das quais haviam sido transportados.
Nagpasidungog sila kang Yahweh ug nagsimba usab sa ilang mga dios, sa mga nabatasan sa mga nasod gikan niadtong nagkuha kanila.
34 Até hoje, eles fazem o que faziam antes. Eles não temem a Javé, e não seguem os estatutos, ou as ordenanças, ou a lei, ou o mandamento que Javé ordenou aos filhos de Jacó, a quem deu o nome de Israel;
Hangtod niining adlawa nagpadayon sila sa ilang daan nga mga nabatasan. Wala sila magpasidungog kang Yahweh, ni magsunod sila sa mga kabalaoran, mga kasugoan, mga balaod, o ang mga mando nga gihatag ni Yahweh sa katawhan ni Jacob—nga ginganlan niya ug Israel—
35 com quem Javé fez um pacto e os ordenou, dizendo: “Não temereis outros deuses, nem vos inclinareis diante deles, nem os servireis, nem lhes sacrificareis”;
ug uban sa gihimo ni Yahweh nga kasabotan ug gimando kanila, “Ayaw ninyo kahadloki ang laing mga dios, ni iyukbo ang inyong kaugalingon niini, ni mosimba niini, ni maghalad niini.
36 mas temereis a Javé, que vos tirou da terra do Egito com grande poder e com um braço estendido, e vos inclinareis diante dele, e lhe sacrificareis”.
Apan si Yahweh, nga nagdala kaninyo pagawas gikan sa Ehipto uban sa dako nga gahom ug sa inisa nga bukton, mao ang kinahanglan ninyong pasidunggan; ngadto lamang kaniya iyukbo ang inyong mga kaugalingon, ug ngadto lamang kaniya kamo maghalad.
37 Os estatutos e as ordenanças, e a lei e o mandamento que ele escreveu para vós, observareis para fazer sempre mais. Não temerás outros deuses.
Ang mga kabalaoran ug ang kasugoan, ang balaod ug ang mga mando nga gisulat alang kaninyo, tipigi ninyo kini hangtod sa kahangtoran. Busa kinahanglan nga dili kamo mahadlok sa ubang mga dios,
38 Não vos esquecereis do pacto que fiz convosco. Não temerás os outros deuses.
ug ang kasabotan nga akong gibuhat tali kaninyo, dili ninyo mahikalimtan; ni mopasidungog kamo sa ubang mga dios.
39 Mas temerás a Javé teu Deus, e ele te livrará da mão de todos os teus inimigos”.
Apan si Yahweh nga inyong Dios mao lamang ang inyong pasidunggan. Pagaluwason niya kamo gikan sa gahom sa inyong mga kaaway.”
40 Entretanto, eles não ouviram, mas fizeram o que fizeram antes.
Dili sila maminaw, tungod kay nagpadayon sa pagbuhat kung unsa ang ilang gibuhat kaniadto.
41 Então estas nações temiam Yahweh, e também serviram suas imagens gravadas. Seus filhos fizeram o mesmo, assim como os filhos de seus filhos. Eles fazem como seus pais fizeram até hoje.
Busa nahadlok kining mga nasora ngadto kang Yahweh ug nagsimba usab sila sa ilang mga kinulit nga hulagway, ug gibuhat usab kini sa ilang mga anak—ingon nga gibuhat sa mga anak sa ilang mga anak. Nagpadayon sila sa pagbuhat kung unsa ang gibuhat sa ilang mga katigulangan, hangtod niining adlawa.
