< 2 Crônicas 34 >
1 Josias tinha oito anos de idade quando começou a reinar, e reinou trinta e um anos em Jerusalém.
Yosia bɛdii adeɛ no, na wadi mfirinhyia nwɔtwe, na ɔdii ɔhene wɔ Yerusalem mfirinhyia aduasa baako.
2 Ele fez o que era certo aos olhos de Iavé, e caminhou nos caminhos de David, seu pai, e não se virou para a mão direita ou para a esquerda.
Ɔyɛɛ deɛ ɛsɔ Awurade ani, yɛɛ deɛ ne tete agya Dawid yɛeɛ no bi. Wamfiri adeteneneeyɛ ho.
3 Pois no oitavo ano de seu reinado, ainda jovem, ele começou a buscar o Deus de Davi, seu pai; e no décimo segundo ano ele começou a purgar Judá e Jerusalém dos lugares altos, os bastões de Cinzas, as imagens gravadas e as imagens fundidas.
Yosia hyɛɛ aseɛ hwehwɛɛ ne tete agya Dawid Onyankopɔn akyiri ɛkwan wɔ ɛberɛ a na ɔda so yɛ abɔfra a wadi adeɛ mfeɛ nwɔtwe. Na ne mfeɛ dumienu so no, ɔdwiraa Yuda ne Yerusalem, sɛee abosonsom asɔreeɛ nyinaa, Asera afɔrebukyia, ahoni a wɔasene ne nsɛsodeɛ a wɔagu no nyinaa.
4 Eles quebraram os altares dos Baal em sua presença; e ele cortou os altares de incenso que estavam no alto sobre eles. Ele quebrou os postes de Asherah, as imagens gravadas e as imagens fundidas em pedaços, fez deles pó e o espalhou sobre os túmulos daqueles que haviam se sacrificado a eles.
Ɔhwɛ ma wɔbubuu Baal nsɛsodeɛ afɔrebukyia no ne nnuhwam afɔrebukyia no nyinaa guiɛ. Ɔmaa wɔdwerɛɛ Asera afɔrebukyia, ahoni a wɔasene ne nsɛsodeɛ a wɔagu no nyinaa, na wɔto petee awufoɔ a wɔbɔɔ afɔdeɛ maa wɔn no damena so.
5 Ele queimou os ossos dos sacerdotes em seus altares, e purgou Judá e Jerusalém.
Afei, ɔhyee abosomfoɔ nnompe. Ɔhyee no wɔn ankasa afɔrebukyia so, nam so dwiraa Yuda ne Yerusalem ho.
6 Ele fez isso nas cidades de Manassés, Efraim e Simeão, até mesmo em Naftali, em torno de suas ruínas.
Ɔyɛɛ saa ara wɔ Manase, Efraim ne Simeon nkuro so, kɔeɛ ara mpo, kɔduruu Naftali.
7 Ele quebrou os altares, bateu nos postes de Asherah e nas imagens gravadas em pó, e cortou todos os altares de incenso em toda a terra de Israel, depois retornou a Jerusalém.
Ɔsɛee abosonsomfoɔ afɔrebukyia, Asera afɔrebukyia, na ɔyam ahoni no muhumuhu. Ɔdwirii nnuhwam afɔrebukyia a ɛwɔ Israelman mu nyinaa, na ɔsane kɔɔ Yerusalem.
8 Now no décimo oitavo ano de seu reinado, quando ele havia purgado a terra e a casa, ele enviou Shaphan, o filho de Azalias, Maaseiah, o governador da cidade, e Joah, o filho de Joahaz, o gravador, para reparar a casa de Yahweh, seu Deus.
Nʼadedie mfeɛ dunwɔtwe so no a ɔwiee asase no ne asɔredan no ho dwira no, Yosia yii Asalia babarima Safan, Maaseia a ɔyɛ Yerusalem amrado ne Yoahas babarima Yoa, adehyeɛ abakɔsɛm twerɛfoɔ, sɛ wɔnsiesie Awurade, ne Onyankopɔn asɔredan no.
9 Eles vieram a Hilquias, o sumo sacerdote, e entregaram o dinheiro que foi trazido à casa de Deus, que os levitas, os guardas do umbral, haviam recolhido das mãos de Manassés, de Efraim, de todo o resto de Israel, de todo Judá e Benjamim, e dos habitantes de Jerusalém.
Wɔde sika a Lewifoɔ a wɔsom sɛ aponoanohwɛfoɔ agyegye wɔ Onyankopɔn Asɔredan no ho maa ɔsɔfopanin Hilkia. Manase ne Efraim nkurɔfoɔ ne Israel nkaeɛfoɔ nyinaa ne Yuda ne Benyamin ne Yerusalemfoɔ na wɔde akyɛdeɛ no baeɛ.
10 Eles a entregaram nas mãos dos trabalhadores que tinham a supervisão da casa de Iavé; e os trabalhadores que trabalhavam na casa de Iavé a deram para consertar e reparar a casa.
Ɔde sika no maa nnipa a wɔayi wɔn sɛ wɔnhwɛ nsiesie Awurade Asɔredan no. Na wɔtuaa wɔn a wɔyɛɛ adwuma no ka.
11 Deram-na aos carpinteiros e aos construtores para comprar pedra cortada e madeira para engates, e para fazer vigas para as casas que os reis de Judá tinham destruído.
Wɔbɔɔ nnua dwumfoɔ ne adansifoɔ paa, tɔɔ aboɔ a wɔatwa a wɔde bɛsiesie afasuo no ne nnua a wɔde bɛyɛ nsamsoɔ ne mpunan. Wɔsiesiee deɛ anka Yuda ahemfo a wɔdii ɛkan no rema asɛe no.
12 Os homens fizeram o trabalho fielmente. Seus supervisores foram Jahath e Obadiah, os levitas, dos filhos de Merari; e Zacarias e Meshullam, dos filhos dos coatitas, para dar direção; e outros dos levitas, todos habilidosos com instrumentos musicais.
Adwumayɛfoɔ no de nokorɛdie yɛɛ adwuma. Yahat ne Obadia a wɔyɛ Lewifoɔ a wɔfiri Merarifoɔ abusua mu, ne Sakaria ne Mesulam a wɔyɛ Lewifoɔ a wɔfiri Kohatfoɔ abusua mu na wɔhwɛɛ adwumafoɔ no so. Lewifoɔ a aka a wɔn nyinaa wɔ nnwontodeɛ ho nimdeɛ no,
13 Também estavam sobre os portadores de fardos, e dirigiam todos os que faziam o trabalho em todo tipo de serviço. Dos Levitas, havia escribas, oficiais e porteiros.
wɔmaa wɔyɛɛ sohwɛfoɔ maa adwumayɛfoɔ akuo hodoɔ. Na afoforɔ bi nso yɛɛ adwuma sɛ atwerɛfoɔ, mpanimfoɔ ne aponoanohwɛfoɔ.
14 Quando trouxeram o dinheiro que foi trazido para a casa de Iavé, Hilkiah o sacerdote encontrou o livro da lei de Iavé dado por Moisés.
Na ɔsɔfopanin Hilkia retwerɛtwerɛ sika a wɔagyegye wɔ Awurade Asɔredan no ho no, ɔhunuu Awurade mmara nwoma a wɔnam Mose so de maeɛ no.
15 Hilkiah respondeu ao escriba Shaphan: “Encontrei o livro da lei na casa de Yahweh”. Então Hilkiah entregou o livro a Shaphan.
Na Hilkia ka kyerɛɛ Safan a ɔyɛ asɛnnie twerɛfoɔ no sɛ, “Mahunu mmara nwoma no wɔ Awurade Asɔredan no mu.” Na Hilkia de nwoma mmobɔeɛ no maa Safan.
16 Shaphan levou o livro ao rei e, além disso, trouxe de volta a palavra ao rei, dizendo: “Tudo o que foi comprometido com seus servos, eles estão fazendo”.
Safan de nwoma mmobɔeɛ no kɔmaa ɔhene kaa sɛ, “Wo mpanimfoɔ no reyɛ biribiara a wɔkyerɛɛ wɔn sɛ wɔnyɛ no.
17 Eles esvaziaram o dinheiro que foi encontrado na casa de Yahweh, e o entregaram na mão dos supervisores e na mão dos operários”.
Sika a wɔgyegyee no Awurade Asɔredan no mu no, wɔde ama sohwɛfoɔ ne adwumayɛfoɔ no.”
18 Shaphan o escriba disse ao rei, dizendo: “Hilkiah o padre me entregou um livro”. Shaphan leu a partir dele para o rei.
Safan ka kyerɛɛ ɔhene no sɛ, “Ɔsɔfopanin Hilkia de nwoma mmobɔeɛ bi ama me.” Na Safan kenkan kyerɛɛ ɔhene.
19 Quando o rei ouviu as palavras da lei, rasgou suas roupas.
Ɛberɛ a ɔhene no tee mmara no mu nsɛm no, ɔde ahometeɛ sunsuanee ne ntadeɛ mu.
20 O rei comandou Hilquias, Ahikam, filho de Safã, Abdon, filho de Miquéias, Safã, o escriba, e Asaías, o servo do rei, dizendo:
Afei, ɔhyɛɛ Hilkia, Safan babarima Ahikam, Mika babarima Abdon, asɛnnie twerɛfoɔ Safan ne ɔhene ɔfotufoɔ Asaia sɛ,
21 “Vai perguntar a Javé por mim, e por aqueles que ficaram em Israel e em Judá, a respeito das palavras do livro que se encontra; pois grande é a ira de Javé que se derrama sobre nós, porque nossos pais não cumpriram a palavra de Javé, para fazer de acordo com tudo o que está escrito neste livro.”
“Monkɔ Asɔredan no mu na mo ne Awurade nkɔkasa mma me ne Israel ne Yuda nkaeɛfoɔ nyinaa. Mommisa no nsɛm a wɔatwerɛ wɔ saa nwoma mmobɔeɛ a wɔahunu no ho nsɛm. Awurade abufuo aba yɛn so, ɛfiri sɛ, yɛn agyanom anni Awurade asɛm so. Yɛnyɛ deɛ nwoma mmobɔeɛ yi ka sɛ yɛnyɛ.”
22 Então Hilkiah e aqueles que o rei tinha ordenado foram até Huldah, a profetisa, a esposa de Shallum, filho de Tokhath, o filho de Hasrah, guarda do guarda-roupa (agora ela morava em Jerusalém no segundo trimestre), e eles falaram com ela para esse fim.
Hilkia ne mmarima a aka no kɔɔ odiyifoɔ baa Hulda a na ɔyɛ Tikwa babarima Salum yere ne Hasra a na ɔhwɛ Asɔredan mu adakaten so no nana nkyɛn, wɔ Yerusalem fa bi a wɔfrɛ hɔ sɛ Misne.
23 Ela lhes disse: “Javé, o Deus de Israel diz: 'Dizei ao homem que vos enviou a mim,
Ɔbaa no ka kyerɛɛ wɔn sɛ, “Awurade, Israel Onyankopɔn, akasa! Monkɔka nkyerɛ onipa a ɔsomaa mo no sɛ,
24 “. Javé diz: 'Eis que trarei o mal sobre este lugar e sobre seus habitantes, mesmo todas as maldições que estão escritas no livro que eles leram perante o rei de Judá.
‘Sɛdeɛ Awurade seɛ nie: Akyinnyeɛ biara nni ho sɛ, mɛsɛe saa kuro yi ne emu nnipa. Nnome a wɔatwerɛ wɔ nwoma mmobɔeɛ a moakenkane yi mu nyinaa bɛba mu.
25 Porque me abandonaram, e queimaram incenso para outros deuses, para que me provocassem à ira com todas as obras de suas mãos, portanto minha ira se derrama sobre este lugar, e não se apagará.
Ɛfiri sɛ, nnipa a wɔwɔ Yuda apa me na wɔsom abosonsomfoɔ anyame. Ɛno enti, me bo afu wɔn yie wɔ biribiara a wɔayɛ ho. Mʼabufuo bɛhwie agu saa beaeɛ ha, na biribiara rentumi nsi ano.’
26 “, mas ao rei de Judá, que te enviou para perguntar a Javé, tu lhe dirás: “Javé, o Deus de Israel diz: “Sobre as palavras que ouviste,
Na monkɔ Yudahene a ɔsomaa mo sɛ monkɔhwehwɛ Awurade no nkyɛn, na monka nkyerɛ no sɛ, ‘Yei na Awurade, Israel Onyankopɔn, ka fa asɛm a motee seesei no ho.
27 porque teu coração era terno, e te humilhaste diante de Deus quando ouviste suas palavras contra este lugar e contra seus habitantes, e te humilhaste diante de mim, e rasgaste tuas vestes e choraste diante de mim, eu também te ouvi”, diz Javé.
Ɛberɛ a wotee asɛm a meka de tiaa saa kuropɔn yi ne emu nnipa no, ɛhaa wo, maa wobrɛɛ wo ho ase Onyankopɔn anim. Wobrɛɛ wo ho ase, de ahometeɛ sunsuanee wʼatadeɛ mu, de ahonu suu wɔ mʼanim. Enti, nokorɛm, mate wo nne, Awurade na ɔseɛ.
28 “Eis que vos congregarei a vossos pais, e sereis congregados em paz à vossa sepultura”. Seus olhos não verão todo o mal que eu trarei sobre este lugar e sobre seus habitantes”””. Eles trouxeram esta mensagem de volta para o rei.
Meremma amanehunu a mahyehyɛ atia kuropɔn yi ne emu nnipa no mma mu, kɔsi sɛ wobɛwu na wɔasie wo asomdwoeɛ mu. Worenhunu amanehunu a mede bɛba beaeɛ yi so.’” Enti, wɔsane de ɔbaa no nkra kɔmaa ɔhene no.
29 Então o rei enviou e reuniu todos os anciãos de Judá e Jerusalém.
Na ɔhene no frɛɛ ntuanofoɔ a wɔwɔ Yuda ne Yerusalem nyinaa.
30 O rei subiu à casa de Iavé com todos os homens de Judá e os habitantes de Jerusalém - os sacerdotes, os levitas e todo o povo, tanto grande como pequeno - e leu em suas audiências todas as palavras do livro do pacto que foi encontrado na casa de Iavé.
Na ɔhene no ne Yuda ne Yerusalem manfoɔ nyinaa ne asɔfoɔ ne Lewifoɔ, nnipa no nyinaa, firi ɔkɛseɛ so kɔsi akumaa so, kɔɔ Awurade Asɔredan no mu. Ɛhɔ na ɔhene no kenkanee apam nwoma a wɔhunuu no Awurade Asɔredan mu no kyerɛɛ wɔn.
31 O rei permaneceu em seu lugar e fez um pacto perante Iavé, para caminhar depois de Iavé, e para guardar seus mandamentos, seus testemunhos e seus estatutos com todo o seu coração e com toda a sua alma, para cumprir as palavras do pacto que foram escritas neste livro.
Ɔhene no gyinaa nʼafa wɔ afadum no nkyɛn, na ɔtii apam no mu wɔ Awurade anim. Ɔhyɛɛ bɔ sɛ ɔfiri nʼakoma ne ne kra nyinaa mu bɛdi Awurade ɔhyɛ nsɛm, ahyɛdeɛ ne mmara so. Ɔhyɛɛ bɔ sɛ, ɔbɛdi apam no mu nhyehyɛeɛ a wɔatwerɛ wɔ nwoma mmobɔeɛ no mu no so.
32 Ele fez com que todos os que foram encontrados em Jerusalém e Benjamim permanecessem de pé. Os habitantes de Jerusalém fizeram de acordo com o pacto de Deus, o Deus de seus pais.
Na ɔka kyerɛɛ obiara a ɔwɔ Yerusalem ne nnipa a wɔwɔ Benyamin no sɛ, wɔnhyɛ bɔ saa ara. Ɔmanfoɔ a wɔwɔ Yerusalem yɛɛ saa no, wɔde tii wɔne Onyankopɔn, wɔn agyanom Onyankopɔn apam no mu.
33 Josias tirou todas as abominações de todos os países que pertenciam aos filhos de Israel, e fez com que todos os que foram encontrados em Israel servissem, até mesmo para servir a Javé seu Deus. Todos os seus dias eles não partiram de seguir a Iavé, o Deus de seus pais.
Enti, Yosia yiyii ahoni a ɛyɛ akyiwadeɛ no firii Israel asase no nyinaa so. Na ɔhyɛɛ sɛ obiara nsom Awurade, wɔn Onyankopɔn. Na ne nkwa nna a aka no mu no nyinaa, wɔannane wɔn akyi ankyerɛ Awurade wɔn agyanom Onyankopɔn no da.