< Marcos 1 >
1 As boas notícias sobre Jesus Cristo, o Filho de Deus, começam exatamente como o profeta Isaías [profetizou, quando ele escreveu aquilo que Deus disse a seu Filho. ]Ele escreveu assim, “Escutem, vou mandar meu mensageiro adiante de você; e, bem como as pessoas preparam o caminho para uma pessoa importante, ele vai preparar as pessoas para que estejam prontas receber você.
IESVS CHRIST Iaincoaren Semearen Euangelio hatsea:
Scribatua den beçala Prophetetan, Huná, nic igorten diat neure mandataria hire beguitharte aitzinean, ceinec appainduren baitu hire bidea hire aitzinean
3 Ele vai chamar às pessoas que vão aonde ele está no deserto, ‘Como as pessoas preparam o caminho para um oficial importante, preparem-se para receber o Senhor, e como as pessoas endireitam as veredas para um oficial importante[, aprontem-se para a chegada Dele’”. ]
Desertuan oihuz dagoenaren voza da, Appain eçaçue Iaunaren bidea, plana itzaçue haren bidescác.
4 João, [que as pessoas chamavam ]o Batizador, [aquele mensageiro vaticinado/dito anteriormente por Isaías], saiu para o deserto e pregava que, para Deus perdoar os pecados delas, as pessoas precisavam se arrepender antes de serem batizadas.
Batheyatzen ari cen Ioannes desertuan, eta predicatzen çuen emendamendutaco baptismoa bekatuén barkamendutan.
5 Um bom número de pessoas que moravam na cidade de Jerusalém e em outras partes do distrito da Judeia foram ao deserto, onde João estava. Ali essas pessoas confessavam as coisas ruins que tinham feito, e João as batizava no Rio Jordão.
Eta ioaiten cen harengana Iudeaco herri gucia eta Ierusalemecoac: eta batheyatzen ciraden guciac harenganic Iordaneco fluuioan, bere bekatuac confessatzen cituztela.
6 Bem como o profeta Elias tinha feito, João vestia roupas rudes feitas de pelo de camelo; usava cinto de couro e se alimentava de gafanhotos e mel.
Eta cen Ioannes veztitua camelu biloz, eta larruzco guerrico batez bere guerruncean inguru, eta othi eta bassezti iaten çuen.
7 Ele pregava: - Daqui a pouco vai vir um homem muito importante; comparado com ele, eu não sou nada. Nem mereço [ser escravo dele], ajoelhando-me para descalçar as sandálias dele.
Eta predicatzen çuen, cioela, Ethorten da ni baino borthitzago dena ene ondoan, ceinen çapatetaco hedearen beheitituric ezpainaiz lachatzeco digne.
8 Eu passo água em vocês quando batizo, mas Ele vai pôr seu Espírito Santo dentro de vocês.
Eguia da, nic batheyatzen çaituztet vrez, baina harc batheyaturen çaituzte Spiritu sainduaz.
9 Durante aquele tempo, [quando João estava pregando], Jesus veio da [vila de ]Nazaré, no [distrito da ]Galileia. Ele foi aonde João estava pregando e foi batizado por João no [Rio ]Jordão.
Eta guertha cedin egun hetan, Iesus ethor baitzedin Nazareth Galileacotic, eta batheya baitzedin Ioannesganic Iordanean.
10 Imediatamente depois que Jesus saiu da água, ele viu que Deus tinha aberto o céu e que o Espírito [de Deus ]vinha sobre ele em forma de pomba.
Eta bertan ilkiten cela vretic, ikus citzan ceruäc erdiratzen, eta Spiritu saindua vsso columbabat beçala haren gainera iausten.
11 E Deus falou com ele do céu, dizendo: - Você é meu Filho que muito amo; estou bem contente com você.
Eta voz-bat eguin cedin ceruètaric, cioela, Hi aiz ene Seme maitea ceinetan hartzen baitut neure atseguin ona.
12 E imediatamente o Espírito [de Deus ]mandou Jesus ao deserto.
Eta bertan Spirituac irion ceçan hura desertura.
13 Ali ele foi tentado por Satanás durante quarenta dias e morava entre os animais selvagens. Mas os anjos cuidavam dele.
Eta egon cedin han desertuan berroguey egun, tentatzen cela Satanez: eta cen bassa bestiequin, eta Aingueruèc cerbitzatzen çuten.
14 Depois que [os soldados ]prenderam o João [porque ele tinha ralhado com o Rei Herodes por causa do pecado deste], Jesus foi ao distrito da Galileia. Então ele pregava as boas notícias que vieram de Deus.
Eta Ioannes hatzaman ican cenean, ethor cedin Iesus Galileara, predicatzen çuela Iaincoaren resumaren Euangelioa:
15 Ele dizia: - [Já ]que o momento escolhido [por Deus ]acaba de chegar, e está chegando o momento quando Deus vai reinar supremo, arrependam-se e creiam nas boas notícias [para não serem rejeitados por Deus]!
Eta cioela, Complitu da demborá, eta hurbil da Iaincoaren resumá: emenda çaitezte, eta sinhets eçaçue Euangelioa.
16 Ao caminhar Jesus pelo Lago Galileia, viu dois homens, Simão e seu irmão menor André. Eles estavam jogando suas redes [de pescar ]no lago, pois eles [ganhavam dinheiro pela ]pesca e a venda de peixes.
Eta Galileaco itsas bazterrean çabilala ikus citzan Simon eta Andriu haren anayea, sareac itsassora egoizten cituztela (ecen pescadore ciraden)
17 Então Jesus disse a eles: - Bem como vocês costumavam pegar peixes, venham comigo e eu farei vocês pregadores para que essas pessoas também possam ser meus discípulos.
Eta erran ciecen Iesusec, Çatozte ene ondoan eta eguinen çaituztet guiça pescadore.
18 Imediatamente, eles largaram o trabalho com as redes e acompanharam Jesus.
Eta bertan vtziric bere sareac iarreiqui içan çaizcan.
19 Depois de andarem um pouco mais, Jesus viu outros homens; dois deles eram Tiago e seu irmão menor João, os quais eram filhos de Zebedeu. Eles estavam num barco, consertando suas redes.
Eta handic aitzinachiago ioanic, ikus citzan Iacques Zebedeoren semea eta Ioannes haren anayea, hec-ere vncian bere sareac adobatzen cituztela.
20 E imediatamente, ele chamou os dois [para irem com ele. ]Eles deixavam seu pai Zebedeu, [que ficou ]no barco com os empregados, e se foram com Jesus.
Eta bertan dei citzan hec: eta bere aita Zebedeo vncian vtziric languilequin, iarreiqui içan çaizcan.
21 Jesus [e os discípulos ]chegaram na vila de Cafarnaum. No próximo sábado, após entrar na sinagoga, Jesus começou a ensinar [as pessoas ali reunidas].
Guero sartzen dirade Capernaum-en, eta bertan Sabbath egunean sarthuric synagogán, iracasten ari cen.
22 Elas se admiravam do ensino dele, pois ensinava com autoridade; especificamente, ele não ensinava somente o que os outros ensinavam, como os professores da lei que Deus tinha dado a Moisés.
Eta spantaturic ceuden haren doctrináz, ecen iracasten cituen authoritate çuenac beçala, eta ez Scribéc beçala.
23 De repente, [enquanto ele ensinava], apareceu na sinagoga um homem dominado por um espírito mau. O homem gritou:
Eta cen hayén synagogán guiçombat spiritu satsua çuenic, eta oihuz iar cedin,
24 – Jesus, [que vem da vila ]de Nazaré, nós não temos nada em comum. [Portanto, não mexa conosco, os espíritos maus]! Não nos destrua [ainda]! Sei quem é você. Sei que você é o Santo [que vem ]de Deus.
Cioela, Ah, Cer da hire eta gure artean Iesus Nazarenoa? gure deseguitera ethorri aiz? ba ceaquiat nor aicen, hi aiz Iaincoaren saindua.
25 Jesus repreendeu [o espírito mau], dizendo: - Fique calado! Saia [desse homem]!
Eta mehatcha ceçan hura Iesusec, cioela, Ichil adi, eta ilki adi horrenganic.
26 O espírito mau sacudiu o homem; gritou em voz alta, e depois saiu do homem [e do local].
Eta spiritu satsua hura çathituric, eta ocengui oihuz iarriric, ilki cedin harenganic.
27 Todas as pessoas ali reunidas ficaram espantadas, e passaram a falar entre si, dizendo: - É incrível! Ele ensina de uma maneira nova e com autoridade; não somente faz coisas milagrosas como também manda nos espíritos maus e eles lhe obedecem!
Eta spanta citecen guciac, hala non bere artean galdez baitzeuden, cioitela, Cer da haur? cer doctrina berri da haur? authoritatez spiritu satsuac-ere manatzen baititu eta obeditzen baitute?
28 As pessoas contaram imediatamente a [muitos outros], por todo o distrito da Galileia, o que [Jesus tinha feito].
Eta io ceçan haren famác bertan Galilea inguruco comarca gucia.
29 Depois de saírem da sinagoga, [Jesus, Simão e André], em companhia de Tiago e João, foram logo para casa de Simão e André.
Eta bertan synagogatic ilkiric, ethor citecen Simonen eta Andriuen etchera Iacquesequin eta Ioannesequin.
30 A sogra de Simão estava de cama porque tinha febre. Alguém informou Jesus da doença dela.
Eta Simonen ama-guinharreba cetzan helgaitzarequin: eta bertan minçatu içan çaizcan harçaz.
31 Ele foi ter com ela e a levantou pela mão. Ela ficou boa da febre [na hora, e passou a ]servir [uma refeição ]a eles.
Orduan hurbilduric goiti ceçan hura escutic harturic, eta bertan vtzi ceçan helgaitzac: eta harc cerbitza citzan.
32 À tardinha, depois do pôr-do-sol, algumas pessoas levaram a Jesus muitos doentes e outros que tinham espíritos maus.
Eta arratsean, iguzqui sartzean, ekarten cerautzaten gueizqui ceuden guciac eta demoniatuac.
33 Parecia que todos os habitantes da vila estavam reunidos à porta da casa.
Eta hiri gucia borthara bildua cen.
34 E Jesus curou muitos doentes de todo tipo de doenças e expulsou muitos espíritos maus das pessoas; ele não deixava os espíritos maus falarem sobre ele, porque eles sabiam que ele tinha vindo de Deus.
Eta senda citzan erharçun diuersez eri ciraden guciac: eta anhitz deabru campora egotz ceçan, eta etzituen deabruac minçatzera vtziten nola hura eçagutu vkan lutén.
35 Jesus se levantou [bem cedo no dia seguinte], enquanto ainda estava escuro. Ele saiu [da casa e da vila], e foi para um lugar onde não havia gente; lá ele começou a orar.
Guero goicean oraino ilhun handia cela iaiquiric ilki cedin, eta ioan cedin leku desertu batetara, eta han othoitz eguiten çuen.
36 Simão e seus companheiros foram procurar Jesus e lá o encontraram. Logo eles disseram a ele:
Eta iarreiqui içan çaizcan Simon eta harequin ciradenac.
37 – [Já que ]muitas pessoas [de Cafarnaum ]estão procurando você, [volte conosco para ajudá-las].
Eta eriden çutenean, erran cieçoten, Guciac hire bilha diabiltzac.
38 Ele disse a eles: [– Não], vamos às vilas que ficam perto daqui para eu pregar lá também, pois foi para [pregar a muitas pessoas ]que vim [ao mundo].
Orduan dioste Goacen hurbilengo burguètara: han-ere predica deçadançat: ecen hartacotzat ilki içan naiz.
39 Ele andava por todo [o distrito da ]Galileia, pregando nas sinagogas e expulsando espíritos maus das pessoas.
Eta predicatzen çuen hayén synagoguetan, Galilea gucian: eta deabruac campora egoizten cituen.
40 Um dia um leproso veio a Jesus. Ele se ajoelhou diante de Jesus e fez o seguinte pedido a ele: - Se você quiser me curar, [faça por favor, pois sei que ]é capaz de fazer.
Eta ethor cedin harengana sorhayobat, othoitz eguiten ceraucala, eta hari belhauricaturic ciotsala, Baldin nahi baduc chahu ahal neçaquec.
41 Por ter pena dele, Jesus [deixou de lado os tabus contra contatos com leprosos], estendeu a mão e tocou no leproso; depois disse a ele: - Já que estou disposto [a curar você], seja curado!
Orduan Iesusec compassione harturic eta escua hedaturic, hunqui ceçan hura, eta erran cieçón, Nahi diat, aicén chahu,
42 Imediatamente o homem deixou de ser leproso e foi curado.
Eta hori erran çuenean, bertan ioan cedin harenganic sorhayotassuna, eta chahu cedin.
43 Para ele fazer as coisas necessárias para garantir contatos com as demais pessoas, Jesus falou severamente com ele antes de o mandar embora.
Eta hura mehatchaturic bertan igor ceçan camporát:
44 Jesus disse: - Não conte a ninguém [o que aconteceu]. Ao invés disso, vá ao sacerdote [em Jerusalém ]e peça para ele [fazer um exame em você para verificar a sua cura]. Leve para ele aquilo que Moisés mandou que [os curados oferecessem, como sacrifício a Deus ]e também para que [os moradores, depois de ouvirem o que o sacerdote diz], possam saber que [você foi curado].
Eta erran cieçón, Beguirauc nehori deus ezterroan: baina ohá, eta eracuts aquio Sacrificadoreari, eta presenta itzac eure garbitzeagatic Moysesec manatu dituen gauçác hæy testimoniagetan.
45 Porém, depois que o homem se foi e [consultou o sacerdote], ele começou a contar a muitas pessoas como Jesus o tinha curado. Como resultado, Jesus já não podia entrar abertamente em nenhuma vila [por causa das multidões que o cercavam]. Ao invés disso, ele ficava fora [das vilas], em lugares [onde não havia gente]. E as pessoas vinham a ele de toda aquela região.
Baina hura ilkiric has cedin anhitz gauçaren publicatzen, eta beharquiaren manifestatzen, hala non guehiagoric aguerriz Iesus ecin sar baitzaiten hirira, baina lekorean leku desertuetan cen, eta ethorten ciraden harengana alde gucietaric.