< Atos 2 >

1 Quando chegou o dia de Pentecostes, todos os seguidores de Jesus estavam reunidos em um só lugar.
Hĩndĩ ĩrĩa mũthenya wa Bendegothito wakinyire-rĩ, acio othe magĩkorwo maarĩ handũ hamwe.
2 De repente, veio um som do céu, semelhante a um vento soprando muito forte, que tomou conta de toda a casa em que eles estavam.
Na o rĩmwe mũgambo ta wa rũhuho rũnene rũkũhurutana na hinya ũgĩũka kuuma igũrũ, ũkĩiyũra nyũmba yothe ĩrĩa maaikarĩte.
3 Eles viram chamas parecidas com línguas de fogo, que se separaram e tocaram em cada um deles.
Makĩona kĩndũ gĩatariĩ ta nĩnĩmbĩ cia mwaki iria ciagayũkanĩte igĩikara igũrũ rĩa mũndũ o mũndũ.
4 Todos eles ficaram cheios do Espírito Santo e começaram a falar em diferentes línguas, pois o Espírito lhes deu essa habilidade.
Othe makĩiyũrio Roho Mũtheru na makĩambĩrĩria kwaria na thiomi ingĩ o ta ũrĩa Roho aamahotithirie.
5 Nessa ocasião, havia judeus devotos, vindos de todas as partes do mundo, morando em Jerusalém.
Na rĩrĩ, kũu Jerusalemu nĩ gwaikaraga Ayahudi etigĩri Ngai kuuma ndũrĩrĩ-inĩ ciothe cia thĩ.
6 Quando eles ouviram esse som, uma grande multidão deles se reuniu. Eles ficaram confusos, porque todos ouviam sua própria língua sendo falada.
Rĩrĩa maiguire mũgambo ũcio, gĩkundi kĩa andũ gĩgĩcookanĩrĩra kĩgegete, tondũ o mũndũ aamaiguaga makĩaria na rũthiomi rwake kĩũmbe.
7 Eles ficaram totalmente maravilhados e disseram: “Essas pessoas que estão falando não são todas da Galileia?
Nao makĩgega mũno, makĩũrania atĩrĩ, “Githĩ andũ aya othe maraaria ti andũ a Galili?
8 Então, como é possível que estejamos todos conseguindo ouvi-los falar, cada um em nossa própria língua materna?
Nĩ kĩĩ kĩratũma mũndũ o mũndũ witũ amaigue makĩaria na rũthiomi rwa kũrĩa aaciarĩirwo?
9 Somos da Pártia, da Média, do Elão, da Mesopotâmia, da Judeia, da Capadócia, do Ponto, da província da Ásia,
Andũ a Parithi, na a Media, na a Elamu; o na andũ arĩa matũũraga Mesopotamia, na Judea, na Kapadokia, na Ponto, na Asia,
10 da Frígia, da Panfília, do Egito e da área da Líbia, próxima de Cirene. Alguns de nós são visitantes, vindos de Roma, tanto judeus quanto convertidos ao judaísmo.
na Firigia, na Pamufilia, na Misiri, na mĩena ya Libia ĩrĩa ĩrĩ gũkuhĩ na Kurene, na ageni a kuuma Roma,
11 Outros de nós são de Creta e da Arábia. Todos nós os ouvimos falando em nossas próprias línguas sobre todas as coisas maravilhosas que Deus tem feito.”
(Ayahudi hamwe na andũ arĩa meegarũrĩte magatuĩka Ayahudi); na andũ a Kirete, na a Arabia, tũramaigua makĩaria na thiomi ciitũ ũhoro wa magegania ma Ngai!”
12 Eles todos ficaram impressionados e confusos. Eles se perguntavam: “O que isso significa?”
Mamakĩte na makagega makĩũrania atĩrĩ, “Ũũ nĩ kuuga atĩa?”
13 Mas, outros zombavam e diziam: “Eles devem ter bebido muito vinho!”
Amwe ao, o na kũrĩ ũguo, nĩmamathirĩkirie, makiuga atĩrĩ, “Aya nĩkũrĩĩo marĩĩtwo nĩ ndibei.”
14 Então, Pedro se levantou com os outros onze discípulos e falou em voz alta: “Meus amigos judeus e todos que moram aqui em Jerusalém, prestem atenção em mim, pois eu lhes explicarei o que está acontecendo!
Hĩndĩ ĩyo Petero akĩrũgama hamwe na arĩa ikũmi na ũmwe, akĩanĩrĩra na akĩarĩria gĩkundi kĩu kĩa andũ akĩmeera atĩrĩ, “Inyuĩ andũ aitũ Ayahudi o na inyuĩ inyuothe mũtũũraga Jerusalemu, rekei ndĩmũtaarĩrie ũhoro ũyũ; thikĩrĩriai wega ũrĩa nguuga.
15 Esses homens não estão bêbados, como vocês estão pensando. São apenas nove horas da manhã!
Andũ aya ti arĩĩu, ta ũrĩa mũreciiria. Rĩu nĩ thaa ithatũ tu cia rũciinĩ!
16 O que está acontecendo aqui é justamente o que o profeta Joel previu:
Aca gũtitariĩ ta ũguo, ũhoro ũyũ nĩguo warĩtio nĩ mũnabii Joeli, akiuga atĩrĩ:
17 Deus disse: ‘Nos últimos dias, eu irei derramar o meu Espírito sobre todas as pessoas. Os seus filhos e as suas filhas irão fazer profecias. Os seus jovens terão visões. E os velhos irão sonhar.
“‘Ngai ekuuga atĩrĩ, matukũ-inĩ ma kũrigĩrĩria nĩngaitĩrĩria andũ othe Roho wakwa. Ariũ na aarĩ anyu nĩmakarathaga mohoro, Aanake anyu nĩmakonaga cioneki, nao athuuri anyu marootage irooto.
18 Eu irei derramar o meu Espírito sobre os meus servos e as minhas servas, e eles farão profecias.
O na ningĩ nĩngaitĩrĩria ndungata ciakwa cia arũme na cia andũ-a-nja Roho wakwa matukũ-inĩ macio, nacio nĩikarathaga mohoro.
19 Eu também lhes mostrarei sinais milagrosos vindos tanto do alto dos céus, quanto de baixo, da terra, em forma de sangue, fogo e nuvens de fumaça.
Nĩngonania morirũ kũu igũrũ matu-inĩ, na nyonanie ciama gũkũ thĩ, cia thakame, na cia mwaki, na cia ndogo ĩkwambata.
20 O sol ficará negro e a lua ficará vermelha como sangue, antes do grande e glorioso dia do Senhor.
Riũa nĩrĩkagarũrwo rĩtuĩke nduma, naguo mweri ũtuĩke ta thakame, mbere ya mũthenya ũcio mũnene wa Mwathani ũrĩa ũrĩ riiri gũkinya.
21 Mas, quem pedir a ajuda do Senhor será salvo.’
Na nĩgũgakinya atĩrĩ, atĩ mũndũ wothe ũgaakaĩra rĩĩtwa rĩa Mwathani nĩakahonokio.’
22 Povo de Israel, escute isto: Jesus de Nazaré foi um homem aprovado por Deus diante de vocês e, como vocês bem sabem, Deus demonstrou isso por meio dos milagres e sinais poderosos que Ele realizou por intermédio de Jesus, exatamente aqui no meio de vocês.
“Inyuĩ andũ aya a Isiraeli, thikĩrĩriai ũhoro ũyũ: Jesũ wa Nazarethi aarĩ mũndũ waheanĩtwo nĩ Ngai kũrĩ inyuĩ na ũndũ wa ciama, na morirũ, na cionereria, iria Ngai aaringire gatagatĩ-inĩ kanyu agereire harĩ we, o ta ũrĩa inyuĩ ene mũũĩ.
23 Deus, sabendo antecipadamente de tudo o que aconteceria, seguiu o seu plano e resolveu entregar Jesus a vocês. Pelas mãos de homens maus, vocês mataram Jesus, pregando-o em uma cruz.
Mũndũ ũyũ aaneanirwo moko-inĩ manyu, kũringana na ũrĩa Ngai aatuĩte na ũrĩa aamenyete o mbere; na inyuĩ, mũteithĩrĩirio nĩ andũ arĩa aaganu, mũkĩmũũraga na njĩra ya kũmwambithia mũtharaba-inĩ.
24 Mas, Deus o trouxe novamente à vida, libertando seu Filho do poder da morte, pois não era possível que a morte o mantivesse preso.
No Ngai akĩmũriũkia kuuma kũrĩ arĩa akuũ, akĩmuohora ruo-inĩ rwa gĩkuũ, tondũ gũtingĩahotekire atũũre anyiitĩtwo nĩkĩo.
25 Davi disse a respeito dele: ‘Eu sempre via o Senhor diante de mim. A minha fé não será abalada, pois ele está a minha direita.
Tondũ Daudi oigire atĩrĩ ũhoro wake: “‘Nĩndonaga Mwathani arĩ mbere yakwa hĩndĩ ciothe. Tondũ arĩ guoko-inĩ gwakwa kwa ũrĩo-rĩ, ndingĩenyenyeka.
26 É por isso que eu me sinto tão feliz! E é por isso que as minhas palavras demonstram tanta alegria! Por isso o meu corpo está repleto de esperança!
Nĩ ũndũ ũcio ngoro yakwa nĩnjanjamũku, naruo rũrĩmĩ rwakwa rũgakena; o naguo mwĩrĩ wakwa nĩũgũtũũra ũrĩ na mwĩhoko,
27 Pois eu não serei abandonado pelo senhor na hora de minha morte, nem ele permitirá que o seu Santo apodreça. (Hadēs g86)
tondũ ndũkandiganĩria mbĩrĩra-inĩ, o na kana ũreke ũrĩa waku Mũtheru abuthe. (Hadēs g86)
28 O Senhor me mostrou os caminhos da vida. E, na sua presença, me encherá de alegria.’
Nĩũũmenyithĩtie njĩra cia muoyo; nĩũkanjiyũria gĩkeno ndĩ harĩa ũrĩ.’
29 Meus irmãos e minhas irmãs, falarei com clareza a vocês a respeito do patriarca Davi, que morreu e foi sepultado, e seu túmulo ainda se encontra aqui conosco até hoje.
“Ariũ na aarĩ a Ithe witũ, no ndĩmwĩre ndĩ na ũũmĩrĩru atĩ ithe witũ Daudi nĩakuire na agĩthikwo, na mbĩrĩra yake ĩrĩ o gũkũ nginya ũmũthĩ ũyũ.
30 Ele era um profeta, e sabia que Deus tinha lhe prometido, sob juramento, colocar um dos seus descendentes em seu trono.
Nowe aarĩ mũnabii na nĩamenyete atĩ Ngai nĩamwĩrire na mwĩhĩtwa atĩ nĩagaikarĩria ũmwe wa rũciaro rwake gĩtĩ gĩake kĩa ũnene.
31 Davi viu o que aconteceria e falou sobre a ressurreição do Cristo, pois Ele não foi abandonado na morte, nem o seu corpo apodreceu. (Hadēs g86)
Nĩ ũndũ nĩamenyete ũhoro ũcio mbere, nĩaririe ũhoro wa kũriũka gwa Kristũ, atĩ ndaatiganĩirio mbĩrĩra-inĩ, o na kana mwĩrĩ wake ũkĩbutha. (Hadēs g86)
32 Deus ressuscitou esse Jesus, e todos nós somos testemunhas disso.
Ngai nĩariũkĩtie Jesũ ũcio, na ithuĩ ithuothe tũrĩ aira a ũhoro ũcio.
33 Agora, ele está sentado ao lado direito de Deus e recebeu o Espírito Santo do Pai, como lhe foi prometido. E Jesus derramou o que vocês estão vendo e ouvindo.
Kuona atĩ nĩatũũgĩrĩtio guoko-inĩ kwa ũrĩo kwa Ngai, na nĩamũkĩrire kĩĩranĩro kĩa Roho Mũtheru kuuma kũrĩ Ithe, nake nĩatũitĩrĩirie Roho ta ũrĩa mũrona rĩu na mũkaigua.
34 Pois, Davi não subiu aos céus, mas disse: o Senhor Deus disse ao meu Senhor: ‘Sente-se aqui a minha direita,
Nĩgũkorwo Daudi ndaambatire agĩthiĩ igũrũ, no nĩoigire atĩrĩ, “‘Mwathani nĩeerire Mwathani wakwa atĩrĩ: “Ikara guoko-inĩ gwakwa kwa ũrĩo,
35 até que eu tenha feito dos seus inimigos um estrado para os seus pés.’
o nginya rĩrĩa ngaatua thũ ciaku gaturwa ka makinya maku.”’
36 Agora, que todos em Israel estejam completamente convencidos disso: Deus fez com que esse Jesus, que foi morto por vocês em uma cruz, se tornasse tanto Senhor quanto Messias!”
“Nĩ ũndũ ũcio andũ othe a Isiraeli nĩmamenye atĩrĩ: Ngai nĩ atuĩte Jesũ, o ũcio mwambire, Mwathani na Kristũ.”
37 Quando as pessoas ouviram isso, ficaram com a consciência pesada. Elas perguntaram a Pedro e aos outros apóstolos: “Irmãos, o que nós devemos fazer?”
Rĩrĩa andũ maiguire ũhoro ũcio, ũkĩmatheeca ngoro, makĩũria Petero na atũmwo acio angĩ atĩrĩ, “Ariũ a Baba, twagĩrĩirwo nĩ gwĩka atĩa?”
38 “Arrependam-se!”, Pedro respondeu. “Todos vocês devem ser batizados em nome de Jesus Cristo, para o perdão dos seus pecados, e receberão o dom do Espírito Santo.
Nake Petero akĩmacookeria atĩrĩ, “Mwĩrirei na mũbatithio mũndũ o mũndũ thĩinĩ wa rĩĩtwa rĩa Jesũ Kristũ, nĩguo mũrekerwo mehia manyu. Na inyuĩ nĩ mũkwamũkĩra kĩheo kĩa Roho Mũtheru.
39 Essa promessa é para vocês, para os seus filhos e para todos os que estão longe, ou seja, para todos que o Senhor nosso Deus chamar.”
Kĩĩranĩro gĩkĩ nĩ kĩanyu na ciana cianyu, na andũ arĩa othe marĩ kũraya, na andũ arĩa othe Mwathani Ngai witũ ageeta moke harĩ we.”
40 Pedro continuou a falar, dando o seu testemunho com muitas outras palavras. Ele os alertou: “Salvem-se dessa gente má!”
Akĩmataara na ciugo ingĩ nyingĩ, akĩmakaanagia; na akĩmathaitha, akĩmeera atĩrĩ, “Mwĩhonokiei kuuma kũrĩ rũciaro rũrũ ruogomu.”
41 Aqueles que aceitaram o que Pedro dizia foram batizados e, assim, naquele dia, somaram-se quase três mil pessoas ao grupo dos seguidores de Jesus.
Andũ arĩa meetĩkĩrire ndũmĩrĩri yake makĩbatithio, na mũthenya ũcio makĩongerereka andũ ta ngiri ithatũ.
42 Eles se dedicavam ao que os apóstolos ensinaram, à comunhão entre os irmãos na fé, a “dividir o pão” e às orações.
Nao nĩmerutĩire kũgwatĩria ũrutani wa atũmwo, na ngwatanĩro-inĩ, na ũhoro-inĩ wa kwenyũrana mũgate, na kũhooya.
43 Todos estavam muito admirados, e os apóstolos fizeram muitos milagres e maravilhas.
Andũ othe makĩiyũrwo nĩ guoya, nao atũmwo magĩĩka morirũ maingĩ, na makĩringa ciama.
44 Todos os que criam estavam juntos e compartilhavam tudo o que tinham.
Andũ arĩa othe meetĩkĩtie maarĩ hamwe, na nĩmagwatanagĩra indo ciothe.
45 Eles vendiam suas propriedades e os seus bens e dividiam o dinheiro com todos, de acordo com a necessidade de cada um.
Makĩendia ithaka ciao na indo ciao, makaheaga mũndũ o wothe kũringana na bata wake.
46 Todos os dias, eles continuaram a se reunir no Templo e a dividir o alimento em suas casas. Eles participavam das refeições com humildade e alegria. Eles louvavam a Deus, e todos tinham simpatia por eles.
O mũthenya nĩmagomanaga hekarũ-inĩ. Nĩmenyũraga mũgate marĩ mĩciĩ-inĩ yao, na makarĩĩanĩra marĩ na gĩkeno, na marĩ na ngoro theru,
47 Todos os dias, o Senhor acrescentava ao grupo aqueles que iam sendo salvos.
makagoocaga Ngai, na magetĩkĩrĩka kũrĩ andũ othe. Nake Mwathani nĩongagĩrĩra thiritũ-inĩ yao andũ arĩa maahonokaga o mũthenya.

< Atos 2 >