Provérbios 1
1 Provérbios de Salomão, filho de Davi, rei de Israel.
Przypowieści Salomona, syna Dawidowego, króla Izraelskiego,
2 Para conhecer a sabedoria e a instrução; para entender as palavras da prudência;
Dla poznania mądrości i ćwiczenia, ku wyrozumieniu powieści roztropnych;
3 Para obter a instrução do entendimento; justiça, juízo e equidades;
Dla pojęcia ćwiczenia w rozumie, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
4 Para dar inteligência aos simples, conhecimento e bom senso aos jovens.
Dla podania prostakom ostrożności, młodemu umiejętności, i opatrzności.
5 O sábio ouvirá, e crescerá em conhecimento; o bom entendedor obterá sábios conselhos.
Tych gdy mądry słuchać będzie, przybędzie mu nauki, a roztropny w radach opatrzniejszy będzie,
6 Para entender provérbios e [sua] interpretação; as palavras dos sábios, e seus enigmas.
Aby zrozumiał przypowieści, i wykłady ich, słowa mądrych i zagadki ich.
7 O temor ao SENHOR [é] o principio do conhecimento; os tolos desprezam a sabedoria e a instrução.
Bojaźń Pańska jest początkiem umiejętności; ale głupi mądrością i ćwiczeniem gardzą.
8 Filho meu, ouve a instrução de teu pai; e não abandones a doutrina de tua mãe.
Słuchaj, synu mój! ćwiczenia ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.
9 Porque [serão] um ornamento gracioso para tua cabeça; e colares para teu pescoço.
Bo to przyda wdzięczności głowie twojej, i będzie łańcuchem kosztownym szyi twojej.
10 Filho meu, se os pecadores tentarem te convencer, não te deixes influenciar.
Synu mój! jeżliby cię namawiali grzesznicy, nie przyzwalaj.
11 Se disserem: Vem conosco, vamos espiar [derramamento] de sangue; preparemos uma emboscada ao inocente sem razão.
Jeźlićby rzekli: Pójdź z nami, czyhajmy na krew, zasadźmy się na niewinnego bez przyczyny;
Pożremyż ich żywo, jako grób, a całkiem, jako zstępujących w dół; (Sheol h7585)
13 Acharemos toda espécie de coisas valiosas, encheremos nossas casas de despojos.
Wszelkiej majętności kosztownej nabędziemy, napełnimy domy nasze korzyścią;
14 Lança tua sorte entre nós, compartilharemos todos de uma [só] bolsa.
Rzuć między nas los twój; mieszek jeden wszyscy mieć będziemy.
15 Filho meu, não sigas teu caminho com eles; desvia teu pé [para longe] de onde eles passarem;
Synu mójâ nie chodźże z nimi w drogę; zawściągnij nogi twojej od ścieżek ich.
16 Porque os pés deles correm para o mal, e se apressam para derramar sangue.
Albowiem nogi ich ku złemu bieżą, i spieszą się na wylanie krwi.
17 Certamente [é] inútil se estender a rede diante da vista de todas as aves;
Bo jako próżno zastawiają sieci przed oczyma wszelkiego ptaka skrzydlastego:
18 Porém estes estão esperando [o derramamento] de seu [próprio] sangue; e preparam emboscada para suas [próprias] almas.
Tak i ci na krew swoję czyhają, a zasadzają się na duszę swoję.
19 Assim [são] os caminhos de todo aquele que tem ganância pelo lucro desonesto; ela tomará a alma daqueles que a tem.
Takieć są ścieszki każdego czyhającego na zysk, który duszę pana swego odbiera.
20 A sabedoria grita pelas ruas; nas praças ela levanta sua voz.
Mądrość na dworzu woła, głos swój na ulicach wydaje.
21 Ela clama nas encruzilhadas, onde [passam] muita gente; às entradas das portas, nas cidades ela diz suas mensagens:
W największym zgiełku woła, u wrót bram, w miastach powieści swoje opowiada, mówiąc:
22 Até quando, ó tolos, amareis a tolice? E vós zombadores, desejareis a zombaria? E [vós] loucos, odiareis o conhecimento?
Prostacy! dokądże się kochać będziecie w prostocie? a naśmiewcy pośmiewisko miłować będziecie? a głupi nienawidzieć umiejętności będziecie?
23 Convertei-vos à minha repreensão; eis que vos derramarei meu espírito, [e] vos farei saber minhas palavras.
Nawróćcież się na karanie moje; oto wam wydam ducha mojego, a podam wam do znajomości słowa moje.
24 [Mas] porque eu clamei, e recusastes; estendi minha mão, e não houve quem desse atenção,
Ponieważem wołała, a nie chcieliście; wyciągałam rękę moję, a nie był, ktoby uważał;
25 E rejeitastes todo o meu conselho, e não quisestes minha repreensão,
Owszem odrzuciliście wszystkę radę moję, a karności mojej nie chcieliście przyjąć;
26 Também eu rirei em vosso sofrimento, [e] zombarei, quando vier vosso medo.
Przetoż ja w zginieniu waszem śmiać się będę, będę z was szydziła, gdy przyjdzie, czego się strachacie.
27 Quando vier vosso temor como tempestade, e a causa de vosso sofrimento como ventania, quando vier sobre vós a opressão e a angústia,
Gdy przyjdzie jako spustoszenie, czego się strachacie, i gdy zginienie wasze przypadnie jako wicher, gdy przyjdzie na was ucisk i utrapienie;
28 Então clamarão a mim; porém eu não responderei; de madrugada me buscarão, porém não me acharão.
Tedy mię wzywać będą, a nie nie wysłucham; szukać mię będą z poranku, a nie znajdą mię.
29 Porque odiaram o conhecimento; e escolheram não temer ao SENHOR.
Przeto, iż mieli w nienawiści umiejętność, a bojaźni Pańskiej nie obrali sobie,
30 Não concordaram com meu conselho, [e] desprezaram toda a minha repreensão.
Ani przestawali na radzie mijej, ale gardzili wszelką karnością moją:
31 Por isso comerão do fruto do seu [próprio] caminho, e se fartarão de seus [próprios] conselhos.
Przetoż będą używać owocu dróg swoich, a radami swemi nasyceni będą.
32 Pois o desvio dos tolos os matará, e a confiança dos loucos os destruirá.
Bo odwrócenie prostaków pozabija ich, a szczęście głupich wytraci ich.
33 Porém aquele que me ouvir habitará em segurança, e estará tranquilo do temor do mal.
Ale kto mię słucha, bezpiecznie mieszkać będzie, a będzie wolny od strachu złych rzeczy.
