Provérbios 27

1 Não te orgulhes do dia de amanhã; porque não sabes o que o dia trará.

درباره فردای خود با غرور صحبت نکن، زیرا نمی‌دانی چه پیش خواهد آمد.

2 Que o estranho te louve, e não tua [própria] boca; o estrangeiro, e não teus [próprios] lábios.

هرگز از خودت تعریف نکن؛ بگذار دیگران از تو تعریف کنند.

3 A pedra é pesada, e a areia tem [seu] peso; mas a provocação do tolo é mais pesada do que estas ambas.

حمل بار سنگ و ماسه سخت است، اما تحمل ناراحتیهایی که شخص نادان ایجاد می‌کند، از آن هم سختتر است.

4 O furor é cruel, e a ira impetuosa; mas quem resistirá firme perante à inveja?

حسادت خطرناک‌تر و بی‌رحمتر از خشم و غضب است.

5 Melhor é a repreensão clara do que o amor escondido.

سرزنش آشکار از محبت پنهان بهتر است.

6 Fiéis são as feridas [feitas] por um amigo, mas os beijos de um inimigo são enganosos.

زخم دوست بهتر از بوسهٔ دشمن است.

7 A alma saciada rejeita o favo de mel; mas para a alma faminta, toda coisa amarga é doce.

شکم سیر حتی از عسل کراهت دارد، اما برای شکم گرسنه هر چیز تلخی شیرین است.

8 Como a ave, que vagueia de seu ninho, assim é o homem que anda vagueando de seu lugar.

کسی که از خانه‌اش دور می‌شود همچون پرنده‌ای است که از آشیانه‌اش آواره شده باشد.

9 O óleo e o perfume alegram ao coração; assim é a doçura de um amigo com um conselho sincero.

مشورت صمیمانهٔ یک دوست همچون عطری خوشبو، دلپذیر است.

10 Não abandones o teu amigo, nem o amigo de teu pai; nem entres na casa de teu irmão no dia de tua adversidade; melhor é o vizinho que está perto do que o irmão que está longe.

دوست خود و دوست پدرت را هرگز ترک نکن، و وقتی در تنگی هستی سراغ برادرت نرو؛ همسایهٔ نزدیک بهتر از برادر دور می‌تواند به تو کمک کند.

11 Sê sábio, meu filho, e alegra meu coração; para que eu tenha algo a responder para aquele que me desprezar.

پسرم، حکمت بیاموز و دل مرا شاد کن تا بتوانم جواب کسانی را که مرا سرزنش می‌کنند، بدهم.

12 O prudente vê o mal, [e] se esconde; [mas] os ingênuos passam adiante, e sofrem as consequências.

عاقل خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید، ولی جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌کند.

13 Toma a roupa daquele que fica por fiador de estranho; toma penhor daquele [que fica por fiador] da estranha.

از کسی که نزد تو ضامن شخص غریبی می‌شود، گرو بگیر.

14 Aquele que bendiz ao seu amigo em alta voz durante a madrugada lhe será considerado como maldição.

اگر صبح زود با صدای بلند برای دوستت دعای خیر کرده، او را از خواب بیدار کنی، دعای تو همچون لعنت خواهد بود.

15 A mulher briguenta é semelhante a uma goteira contínua em tempo de grande chuva;

غرغرهای زن بهانه‌گیر مثل چک‌چک آب در روز بارانی است؛

16 Tentar contê-la é como tentar conter o vento, ou impedir que o óleo escorra de sua mão direita.

همان‌طور که نمی‌توان از وزیدن باد جلوگیری کرد، و یا با دستهای چرب چیزی را نگه داشت، همان‌طور هم محال است بتوان از غرغر چنین زنی جلوگیری کرد.

17 O ferro é afiado com ferro; assim também o homem afia o rosto de seu amigo.

همان‌طور که آهن، آهن را می‌تراشد، دوست نیز شخصیت دوستش را اصلاح می‌کند.

18 Aquele que guarda a figueira comerá de seu fruto; e o que dá atenção ao seu senhor será honrado.

هر که درختی بپروراند از میوه‌اش نیز خواهد خورد و هر که به اربابش خدمت کند پاداش خواهد گرفت.

19 Assim como a água reflete o rosto, assim também o coração reflete o ser humano.

همان‌طور که انسان در آب، صورت خود را می‌بیند، در وجود دیگران نیز وجود خویش را مشاهده می‌کند.

20 O Xeol e a perdição nunca estão saciados; assim também os olhos do homem nunca estão satisfeitos. (Sheol h7585)

همان‌طور که دنیای مردگان از بلعیدن زندگان سیر نمی‌شود، خواسته‌های انسان نیز هرگز ارضا نمی‌گردد. (Sheol h7585)

21 [Como] o crisol é para a prata, e o forno para o ouro, assim o homem [é provado] pelos louvores que lhe dizem.

طلا و نقره را به‌وسیلۀ آتش می‌آزمایند، ولی انسان را از عکس‌العملش در برابر تعریف و تمجید دیگران می‌توان شناخت.

22 Ainda que esmagues ao tolo em um pilão junto com os grãos, ainda assim sua loucura não se separaria dele.

اگر احمق را در داخل هاون هم بکوبی حماقتش از او جدا نمی‌شود.

23 Procura conhecer a condição de tuas ovelhas; põe teu coração sobre o gado;

مال و دارایی زود از بین می‌رود و تاج و تخت پادشاه تا ابد برای نسل او باقی نمی‌ماند. پس تو با دقت از گله و رمه‌ات مواظبت کن،

24 porque o tesouro não [dura] para sempre; nem uma coroa [dura] de geração em geração.

25 Quando a erva aparecer, e surgirem a folhagem, e se juntarem as ervas dos montes,

زیرا وقتی علوفه چیده شود و محصول جدید به بار آید و علف کوهستان جمع‌آوری شود،

26 Os cordeiros serão para tuas roupas, e os bodes para o preço do campo;

آنگاه از پشم گوسفندانت لباس تهیه خواهی کرد، از فروش بزهایت زمین خواهی خرید

27 E o leite das cabras será o suficiente para tua alimentação, para a alimentação de tua casa, e para o sustento de tuas servas.

و از شیر بقیهٔ بزها تو و خانواده و کنیزانت سیر خواهید شد.