Provérbios 23
1 Quando te sentares para comer com algum dominador, presta muita atenção para o que estiver diante de ti;
Катта әрбаб билән һәмдәстихан болсаң, Алдиңдики ким екәнлигини убдан ойлан.
2 E põe uma faca à tua garganta, se tiveres muito apetite.
Иштийиң яман болса, Гелиңға пичақ тәңләп турғандәк өзүңни тарт.
3 Não desejes as comidas gostosas dele, porque são pão de mentiras.
Униң назу-немәтлирини тама қилма, Улар адәм алдайдиған тамақлардур.
4 Não trabalhes exaustivamente para ser rico; modera-te por meio de tua prudência.
Бай болимән дәп өзүңни упратма; Өзүңниң зеһниңни бу ишқа қаратма.
5 Porás teus olhos fixos sobre aquilo que é nada? Porque certamente se fará asas, e voará ao céu como uma águia.
[Байлиқларға] көз тикишиң биләнла, улар йоқ болиду; Пул-мал дәрвәқә өзигә қанат ясап, Худди бүркүттәк асманға учуп кетәр.
6 Não comas o pão de quem tem olho maligno, nem cobices suas comidas gostosas.
Ач көзниң ненини йемә, Униң есил назу-немәтлирини тама қилма;
7 Porque ele calcula [seus gastos] consigo mesmo. Assim ele dirá: Come e bebe; Mas o coração dele não está contigo;
Чүнки униң көңли қандақ болғандәк, өзиму шундақ. У ағзида: — Қени, алсила, ичсилә! — десиму, Бирақ көңлидә сени ойлиғини йоқ.
8 Vomitarias o pedaço que comeste, e perderias tuas palavras agradáveis.
Йегән бир жутум таамниму қусуветисән, Униңға қилған чирайлиқ сөзлириңму бекарға кәткән болиду.
9 Não fales aos ouvidos do tolo, porque ele desprezará a prudência de tuas palavras.
Ахмаққа йол көрситип салма, Чүнки у әқил сөзлириңни көзгә илмас.
10 Não mudes os limites antigos, nem ultrapasses as propriedades dos órfãos;
Қедимдә бекиткән йәрниң пасил ташлирини йөткимә, Житимларниң етизлириғиму аяқ басма;
11 Porque o Defensor deles é poderoso; ele disputará a causa deles contra ti.
Чүнки уларниң Һәмҗәмәт-Қутқузғучиси интайин күчлүктур; У Өзи улар үчүн үстүңдин дәва қилар.
12 Aplica teu coração à disciplina, e teus ouvidos às palavras de conhecimento.
Несиһәткә көңүл қой, Илим-билимләргә қулақ сал.
13 Não retires a disciplina do jovem; quando lhe bateres com a vara, nem [por isso] morrerá.
Балаңға тәрбийә бериштин еринмә; Әгәр таяқ билән урсаң, у өлүп кәтмәйду;
Сән уни таяқ билән урсаң, Бәлким уни тәһтисарадин қутқузивалисән. (Sheol h7585)
15 Meu filho, se teu coração for sábio, meu coração se alegrará, e eu também.
И оғлум, дана болсаң, Мениң қәлбим қанчә хуш болар еди!
16 Meu interior saltará de alegria quando teus lábios falarem coisas corretas.
Ағзиңда орунлуқ сөзләр болса, ич-ичимдин шатлинимән.
17 Teu coração não inveje aos pecadores; porém [permanece] no temor ao SENHOR o dia todo;
Гуна садир қилғучиларға рәшк қилма, Һәрдайим Пәрвәрдигардин әймиништә турғин;
18 Porque certamente há um [bom] futuro [para ti], e tua expectativa não será cortada.
Шундақ қилғиниңда җәзмән көридиған яхши күнүң болиду, Арзу-үмүтүң бекарға кәтмәс.
19 Ouve, filho meu, e sê sábio; e conduz teu coração no caminho [correto].
И оғлум, сөзүмгә қулақ селип дана бол, Қәлбиңни [Худаниң] йолиға башлиғин.
20 Não esteja entre os beberrões de vinho, [nem] entre os comilões de carne.
Мәйхорларға арилашма, Нәпси яман гөшхорлар билән барди-кәлди қилма;
21 Porque o beberrão e o comilão empobrecerão; e a sonolência os faz vestir trapos.
Чүнки һарақкәш билән нәпси яман ахирида йоқсуллуқта қалар, Ғәпләт уйқисиға патқанларға җәндә кийимни кийгүзәр.
22 Ouve a teu pai, que te gerou; e não desprezes a tua mãe, quando ela envelhecer.
Сени тапқан атаңниң сөзини аңла, Анаң қериғанда униңға һөрмәтсизлик қилма.
23 Compra a verdade, e não a vendas; [faze o mesmo com] a sabedoria, a disciplina e a prudência.
Һәқиқәтни сетивал, Уни һәргиз сетивәтмә. Даналиқ, тәрбийә вә йорутулушниму ал.
24 O pai do justo muito se alegrará; aquele que gerar o sábio se encherá de alegria por causa dele.
Һәққаний балиниң атиси чоң хошаллиқ тапар; Дана оғулни тапқан атиси униңдин хурсән болар.
25 Teu pai e tua mãe se alegrarão; aquela te te gerou se encherá de alegria.
Ата-анаңни сөйүндүрүп, Сени туққан анаңни хуш қил.
26 Meu filho, dá para mim teu coração, e que teus olhos prestem atenção em meus caminhos.
И оғлум, қәлбиңни маңа тапшур; Көзлириңму һаятлиқ йоллиримға тикилсун!
27 Porque a prostituta é [como] uma cova profunda, e a estranha [como] um poço estreito.
Чүнки паһишә аял чоңқур оридур, Бузуқ ят аял тар зиндандур;
28 Também ela fica espreitando como um ladrão, e acrescenta transgressores entre os homens.
Улар қарақчидәк мөкүвелип, Инсанийәт арисидики вапасизларни көпәйтәр.
29 De quem são os ais? De quem são os sofrimentos? De quem são as lutas? De quem são as queixas? De quem são as feridas desnecessárias? De quem são os olhos vermelhos?
Кимдә азап бар? Кимдә дәрд-әләм? Ким җедәл ичидә қалар? Ким налә-пәряд көтирәр? Ким сәвәпсиз ярилинар? Кимниң көзи қизирип кетәр?
30 São daqueles que gastam tempo junto ao vinho, daqueles que andam em busca da bebida misturada.
Дәл шарап үстидә узун олтарған, Әбҗәш шараптин тетишқа алдириған мәйхорлар!
31 Não prestes atenção ao vinho quando se mostra vermelho, quando brilha no copo e escorre suavemente,
Шарапниң әҗайип қизиллиғиға, униң җамдики җулалиғиға, Кишиниң гелидин шундақ силиқ өткәнлигигә мәптун болуп қалма!
32 [Pois] seu fim é [como] mordida de cobra, e picará como uma víbora.
Ахирида у зәһәрлик иландәк чеқивалиду, Оқ иландәк нәштирини санҗийду.
33 Teus olhos verão [coisas] estranhas, e teu coração falará perversidades;
Көз алдиңда ғәлитә мәнзириләр көрүниду, Ағзиңдин қалаймиқан сөзләр чиқиду.
34 E serás como o que dorme no meio do mar, e como o que dorme no topo do mastro.
Худди деңиз-океанларда ләйләп қалғандәк, Йәлкәнлик кеминиң мома яғичи үстидә ятқандәк болисән.
35 [E dirás]: Espancaram-me, mas não senti dor; bateram em mim, mas não senti; quando virei a despertar? Vou buscar mais uma [bebida].
Сән чоқум: — Бириси мени урди, лекин мән яриланмидим! Бириси мени таяқ билән урди, бирақ ағриғини сәзмидим!» — дәйсән. Бирақ сән йәнә: «Һошумға кәлсәмла, мән йәнила шарапни издәймән! — дәйсән.
