< Provérbios 23 >
1 Quando te sentares para comer com algum dominador, presta muita atenção para o que estiver diante de ti;
Nxa uhlala phansi usidla lombusi, nanzelela ukuthi kuyini okuphambi kwakho,
2 E põe uma faca à tua garganta, se tiveres muito apetite.
ungazifaki ingqamu entanyeni nxa uhugwa yibuhwaba.
3 Não desejes as comidas gostosas dele, porque são pão de mentiras.
Ungahawukeli izibiliboco zakhe ngoba lokho kudla kuyakhohlisa.
4 Não trabalhes exaustivamente para ser rico; modera-te por meio de tua prudência.
Ungazihlukuluzi uzigugise ngomsebenzi uzama inotho; hlakanipha wazi ukuzikhuza.
5 Porás teus olhos fixos sobre aquilo que é nada? Porque certamente se fará asas, e voará ao céu como uma águia.
Ungayibona manje inotho, masinyane isinyamalele, ngoba ngempela izamila impiko iphaphele emkhathini njengengqungqulu.
6 Não comas o pão de quem tem olho maligno, nem cobices suas comidas gostosas.
Ungakudli ukudla komuntu oncitshanayo, ungazihawukeli izibiliboco zakhe;
7 Porque ele calcula [seus gastos] consigo mesmo. Assim ele dirá: Come e bebe; Mas o coração dele não está contigo;
ngoba yena uhlezi ebalisa ngendleko. Angathi kuwe, “Dlana unathe,” kodwa kungasuki enhliziyweni yakhe.
8 Vomitarias o pedaço que comeste, e perderias tuas palavras agradáveis.
Uzakuhlanza okuncane lokho okudlileyo ube udlalise amazwi akho okubonga.
9 Não fales aos ouvidos do tolo, porque ele desprezará a prudência de tuas palavras.
Ungakhulumi lesithutha ngoba sizakweyisa inhlakanipho yamazwi akho.
10 Não mudes os limites antigos, nem ultrapasses as propriedades dos órfãos;
Ungasusi ilitshe lakudala elomngcele loba uzithathele amasimu ezintandane,
11 Porque o Defensor deles é poderoso; ele disputará a causa deles contra ti.
ngoba uMhlengi wazo ulamandla; uzakuba ngumeli wazo aphikisane lawe.
12 Aplica teu coração à disciplina, e teus ouvidos às palavras de conhecimento.
Nikela inhliziyo yakho ekufundisweni lezindlebe zakho emazwini olwazi.
13 Não retires a disciplina do jovem; quando lhe bateres com a vara, nem [por isso] morrerá.
Ungayekeli ukumlaya umntwana; ukumtshaya ngoswazi akuyikumbulala.
14 Tu lhe baterás com a vara, e livrarás a sua alma do Xeol. (Sheol )
Mjezise ngoswazi ukuze uphephise umphefumulo wakhe ekufeni. (Sheol )
15 Meu filho, se teu coração for sábio, meu coração se alegrará, e eu também.
Ndodana yami, aluba inhliziyo yakho ihlakaniphile, inhliziyo yami layo izathokoza;
16 Meu interior saltará de alegria quando teus lábios falarem coisas corretas.
ingaphakathi yami izajabula lapho izindebe zakho zikhuluma okulungileyo.
17 Teu coração não inveje aos pecadores; porém [permanece] no temor ao SENHOR o dia todo;
Inhliziyo yakho mayingahawukeli izoni, kodwa hlala utshisekela ukwesaba uThixo.
18 Porque certamente há um [bom] futuro [para ti], e tua expectativa não será cortada.
Ngeqiniso lihle ikusasa lakho, lethemba lakho kaliyikucitshwa.
19 Ouve, filho meu, e sê sábio; e conduz teu coração no caminho [correto].
Lalela, ndodana yami, uhlakaniphe, ubeke inhliziyo yakho endleleni elungileyo.
20 Não esteja entre os beberrões de vinho, [nem] entre os comilões de carne.
Ungahlangani leziminzi zewayini labazitika ngenyama,
21 Porque o beberrão e o comilão empobrecerão; e a sonolência os faz vestir trapos.
ngoba izidakwa lezihwaba ziba ngabayanga, ukuwozela kwazo kuzembese amadabudabu.
22 Ouve a teu pai, que te gerou; e não desprezes a tua mãe, quando ela envelhecer.
Lalela uyihlo owakuletha emhlabeni, njalo ungeyisi unyoko nxa eseluphele.
23 Compra a verdade, e não a vendas; [faze o mesmo com] a sabedoria, a disciplina e a prudência.
Thenga iqiniso ungalithengisi; zuza ukuhlakanipha lokuzikhuza lokuzwisisa.
24 O pai do justo muito se alegrará; aquele que gerar o sábio se encherá de alegria por causa dele.
Uyise womuntu olungileyo uyathokoza kakhulu; lowo olendodana ehlakaniphileyo uyathokoza ngayo.
25 Teu pai e tua mãe se alegrarão; aquela te te gerou se encherá de alegria.
Sengathi uyihlo lonyoko bangathokoza; sengathi lowo owakuzalayo angajabula!
26 Meu filho, dá para mim teu coração, e que teus olhos prestem atenção em meus caminhos.
Ndodana yami, ngipha inhliziyo yakho, amehlo akho ahlale ezindleleni zami,
27 Porque a prostituta é [como] uma cova profunda, e a estranha [como] um poço estreito.
ngoba isifebe singumgodi otshonayo lomfazi olibele lendlela ungumthombo oyingozi.
28 Também ela fica espreitando como um ladrão, e acrescenta transgressores entre os homens.
Uyacathamela njengesigebenga, andise amadoda angathembekanga.
29 De quem são os ais? De quem são os sofrimentos? De quem são as lutas? De quem são as queixas? De quem são as feridas desnecessárias? De quem são os olhos vermelhos?
Ngubani ohlaba umkhosi? Ngubani olosizi na? Ngubani otshingayo? Ngubani olensolo na? Ngubani omahluzuhluzu ngeze? Ngubani omehlo abomvu gebhu na?
30 São daqueles que gastam tempo junto ao vinho, daqueles que andam em busca da bebida misturada.
Yilabo abalibala ngewayini, abahamba bedinga inzwisa yewayini elidibanisiweyo.
31 Não prestes atenção ao vinho quando se mostra vermelho, quando brilha no copo e escorre suavemente,
Ungahugwa liwayini ulibona libomvu, nxa likhazimula enkomitshini, lapho lisehla kamnandi!
32 [Pois] seu fim é [como] mordida de cobra, e picará como uma víbora.
Ekucineni liluma njengenyoka libe lobuhlungu obubulalayo njengenhlangwana.
33 Teus olhos verão [coisas] estranhas, e teu coração falará perversidades;
Amehlo akho azabona izinto ezingaqedakaliyo lengqondo yakho icabange izinto ezididayo.
34 E serás como o que dorme no meio do mar, e como o que dorme no topo do mastro.
Uzakuba njengomuntu ondendayo phakathi kolwandle, olele esiqongweni sensika yomkhumbi.
35 [E dirás]: Espancaram-me, mas não senti dor; bateram em mim, mas não senti; quando virei a despertar? Vou buscar mais uma [bebida].
Uzakuthi, “Bangitshayile kodwa kangilimalanga! Bangibethile kodwa kakubuhlungu! Ngizavuka nini bo ngiyodinga obunye utshwala?”