Provérbios 22
1 É preferível ter um [bom] nome do que muitas riquezas; e ser favorecido é melhor que a prata e o o ouro.
Яхши нам зор байлиққа егә болуштин әвзәл; Қәдир-қиммәт алтун-күмүчтин үстүндур.
2 O rico e o pobre se encontram; todos eles foram feitos pelo SENHOR.
Гадай билән бай бир зиминда яшар; Һәр иккисини яратқан Пәрвәрдигардур.
3 O prudente vê o mal, e se esconde; mas os ingênuos passam e sofrem as consequências.
Зерәк киши балайиқазани алдин көрүп қачар; Саддилар алдиға берип зиян тартар.
4 A recompensa da humildade [e do] temor ao SENHOR são riquezas, honra, e vida.
Өзини төвән тутуп, Пәрвәрдигардин әйминишниң бәрикити — баяшатлиқ, иззәт-һөрмәт вә һаяттур.
5 [Há] espinhos e ciladas no caminho do perverso; quem cuida de sua alma deve ficar longe de [tal caminho].
Һейлигәрләрниң йолида тикәнләр, қапқанлар ятар; Өз йолиға һези болған киши улардин жирақ болар.
6 Instrui ao menino em seu caminho, e até quando envelhecer, não se desviará dele.
Балиға кичигидә мүҗәзигә қарап дурус тәрбийә бәрсәң, Чоң болғанда у шу йолдин чиқмас.
7 O rico domina sobre os pobres, e quem toma emprestado é servo daquele que empresta.
Байлар мискинләрни башқурур; Қәриздар қәриз егисиниң қулидур.
8 Aquele que semeia perversidade colherá sofrimento; e a vara de sua ira se acabará.
Наһәқлиқ уруғини чачқанниң алидиған һосули балаю-апәттур; Униң ғәзәп-һәйвиси чүшәр.
9 Quem tem olhos bondosos será abençoado, porque deu de seu pão ao pobre.
Сехий адәм бәрикәт тапар; Чүнки у мискинләргә өз ненидин бөлүп бәргүчидур.
10 Expulsa ao zombador, e a briga terminará; cessará a disputa e a vergonha.
Һакавурни қоғливәтсәң, җедәл-маҗира бесилар; Келишмәсликләр вә шәрмәндичиликләр түгәр.
11 Quem ama a pureza do coração [fala] graciosamente com os lábios, [e] o rei [será] seu amigo.
Пак нийәтни қәдирләйдиған кишиниң сөзлири гөзәлдур; Шуңа падиша униң билән дост болар.
12 Os olhos do SENHOR protegem o conhecimento; porém ele transtornará as palavras do enganador.
Пәрвәрдигарниң көзи илим-һәқиқәтни сақлар; У ипласларниң сөзлирини ечип ташлап бекар қилар.
13 O preguiçoso diz: Há um leão lá fora! Ele me matará nas ruas!
Һорун адәм: «Ташқирида бир шир туриду, Кочиға чиқсам өлтүрүлимән!» — дәйду.
14 A boca da mulher pervertida é uma cova profunda; aquele contra quem o SENHOR se irar cairá nela.
Зинахор аялниң ағзи чоңқур бир оридур; Пәрвәрдигар нарази болған киши униңға чүшүп кетәр.
15 A tolice está amarrada ao coração do menino; [mas] a vara da correção a mandará para longe dele.
Наданлиқ сәбий балиларниң қәлбигә бағлағлиқтур; Бирақ тәрбийә тайиғи буни униңдин жирақ қилар.
16 Aquele que oprime ao pobre para proveito próprio e aquele que dá [suborno] ao rico certamente empobrecerão.
Мискинләрни езиш билән бай болған, Вә байларға соғат сунидиған киши, Ахири пәқәт йоқсуллуқта қалар.
17 Inclina o teu ouvido e escuta as palavras dos sábios; dispõe teu coração ao meu conhecimento;
Қулақ сал, саңа ақиланиләрниң сөзлирини үгитәй; Көңүл қоюп билимимни үгәнгин.
18 porque é agradável que as guardes dentro de ti, e estejam prontas para os teus lábios;
Уларни қәлбиңдә чиң тутсаң, Улар саңа шерин болар, Ләвлириңдә сәп болуп тәйяр туриду.
19 para que tua confiança esteja no SENHOR, eu as ensino a ti hoje.
Чин қәлбиң билән Пәрвәрдигарға тайинишиң үчүн, Бүгүн [бу һекмәтлик сөзләрни] башқа бирисигә әмәс, Бәлки саңа йәткүздум.
20 Por acaso não te escrevi excelentes coisas sobre o conselho e o conhecimento,
Униңдин мана оттузни яздим, Буниң ичидә несиһәтләр һәм билим бар.
21 para te ensinar a certeza das palavras da verdade, para que possas responder palavras de verdade aos que te enviarem?
Булар билән һәқиқәтниң сөзлириниң дәрвәқә һәқиқәт екәнлигини биләләйсән, Вә шундақ қилип сени әвәткүчиләргә һәқиқәтниң сөзлири билән җавап қайтуралайсән.
22 Não roubes ao pobre, porque ele é pobre; nem oprimas ao aflito junto à porta do julgamento.
Йоқсулдин булап алма, у кәмбәғәл турса, Аҗиз мөминләрни сорақ орнида бозәк қилма.
23 Porque o SENHOR defenderá a causa deles em juízo, e quanto aos que os roubam, ele lhes roubará a alma.
Чүнки Пәрвәрдигар уларниң дәвасини көтирәр, Улардин булап алғанлардин булап алар.
24 Não seja companheiro de quem se irrita facilmente, nem andes com o homem furioso,
Мүҗәзи иштик адәм билән дост болма, Қәһрлик адәм билән арилашма,
25 Para que não aprendas o caminho dele, e te ponhas em armadilhas para tua alma.
Болмиса, униң яман йолини үгинип қелип, қилтаққа чүшисән.
26 Não estejas entre os que se comprometem em acordos com as mãos, [ou] os que ficam por fiadores de dívidas.
Башқиларға [кепил болуп] қол бәргүчиләрдин болма, Қәризләрни төләшкә капаләт бәргүчиләрдин болма;
27 Se não tens como pagar, por que razão tirariam tua cama debaixo de ti?
Сениң қайтуралиғидәк нәрсәң болған болса, Улар орун-көрпилириңни бекардин-бекар астиңдин елип кәтмигән болатти!
28 Não mudes os limites antigos que teus pais fizeram.
Ата-бовилириң пасилни бәлгүләп бәргән кона чегара ташлирини йөткимә.
29 Viste um homem habilidoso em sua obra? Perante a face dos reis ele será posto; ele não será posto diante de pessoas sem honra.
Ишни әстайидил вә чаққан беҗиридиған кишини көргәнмидиң? У пәс адәмләрниң хизмитидә болмас; Падишаһларниң алдида турар.
