Provérbios 17
1 Melhor é um pedaço seco de comida com tranquilidade, do que uma casa cheia de carne com briga.
Lepszy jest kęs suchego chleba a w pokoju, niżeli pełen dom nabitego bydła ze swarem.
2 O servo prudente dominará o filho causador de vergonha, e receberá parte da herança entre os irmãos.
Sługa roztropny będzie panował nad synem, który jest ku hańbie; a między braćmi będzie dzielił dziedzictwo.
3 O crisol é para a prata, e o forno para o ouro; mas o SENHOR prova os corações.
Tygiel srebra a piec złota doświadcza; ale Pan serc dośwadcza.
4 O malfeitor presta atenção ao lábio injusto; o mentiroso inclina os ouvidos à língua maligna.
Zły pilnuje warg złośliwych, a kłamca słucha języka przewrotnego.
5 Quem ridiculariza o pobre insulta o seu Criador; aquele que se alegra da calamidade não ficará impune.
Kto się naśmiewa z ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; a kto się raduje z upadku czyjego, nie ujdzie pomsty.
6 A coroa dos idosos [são] os filhos de seus filhos; e a glória dos filhos são seus pais.
Korona starców są synowie synów ich, a ozdoba synów są ojcowie ich.
7 Não é adequado ao tolo falar com elegância; muito menos para o príncipe falar mentiras.
Nie przystoi mowa poważna głupiemu, dopieroż księciu usta kłamliwe.
8 O presente é [como] uma pedra preciosa aos olhos de seus donos; para onde quer que se voltar, [tentará] ter algum proveito.
Jako kamień drogi, tak bywa dar wdzięczny temu, który go bierze; do czegokolwiek zmierzy, zdarzy mu się.
9 Quem perdoa a transgressão busca a amizade; mas quem repete o assunto afasta amigos íntimos.
Kto pokrywa przestępstwo, szuka łaski; ale kto wznawia rzeczy, rozłącza przyjaciół.
10 A repreensão entra mais profundamente no prudente do que cem açoites no tolo.
Więcej waży gromienie u roztropnego, niżeli sto plag u głupiego.
11 Na verdade quem é mal busca somente a rebeldia; mas o mensageiro cruel será enviado contra ele.
Uporny tylko złego szuka, dla tego poseł okrutny będzie nań zesłany.
12 [É melhor] ao homem encontrar uma ursa roubada [de seus filhotes], do que um tolo em sua loucura.
Lepiej jest człowiekowi spotkać się z niedźwiedzicą osierociałą, niżeli z głupim w głupstwie jego.
13 Quanto ao que devolve o mal no lugar do bem, o mal nunca se afastará de sua casa.
Kto oddaje złem za dobre, nie wynijdzie złe z domu jego.
14 Começar uma briga é [como] deixar águas rolarem; por isso, abandona a discussão antes que haja irritação.
Kto zaczyna zwadę, jest jako ten, co przekopuje wodę; przetoż niż się zwada rozsili, zaniechaj go.
15 Quem absolve ao perverso e quem condena ao justo, ambos são abomináveis ao SENHOR.
Kto usprawiedliwia niezbożnego, a winnym czyni sprawiedliwego, oba jednako są obrzydliwością Panu.
16 Para que serve o dinheiro na mão do tolo, já que ele não tem interesse em obter sabedoria?
Cóż po dostatku w ręku głupiego, ponieważ do nabycia mądrości rozumu nie ma?
17 O amigo ama em todo tempo, e o irmão nasce para [ajudar] na angústia.
Wszelkiego czasu miłuje przyjaciel, a w ucisku stawia się jako brat.
18 O homem imprudente assume compromisso, ficando como fiador de seu próximo.
Człowiek głupi daje rękę, czyniąc rękojemstwo przed twarzą przyjaciela swego.
19 Quem ama a briga, ama a transgressão; quem constrói alta sua porta busca ruína.
Kto miłuje zwadę, miłuje grzech; a kto wynosi usta swe, szuka upadku.
20 O perverso de coração nunca encontrará o bem; e quem distorce [as palavras de] sua língua cairá no mal.
Przewrotny w sercu nie znajduje dobrego; a kto jest przewrotnego języka, wpadnie we złe.
21 Quem gera o louco [cria] sua própria tristeza; e o pai do imprudente não se alegrará.
Kto spłodził głupiego, na smutek swój spłodził go, ani się rozweseli ojciec niemądrego.
22 O coração alegre é um bom remédio, mas o espírito abatido faz os ossos se secarem.
Serce wesołe oczerstwia jako lekarstwo; ale duch sfrasowany wysusza kości.
23 O perverso toma o presente do seio, para perverter os caminhos da justiça.
Niezbożny potajemnie dar bierze, aby podwrócił ścieszki sądu.
24 A sabedoria está diante do rosto do prudente; porém os olhos do tolo [estão voltados] para os confins da terra.
Na twarzy roztropnego znać mądrość; ale oczy głupiego aż na kraju ziemi.
25 O filho tolo é tristeza para seu pai, e amargura para aquela que o gerou.
Syn głupi żałością jest ojcu swemu, a gorzkością rodzicielce swojej.
26 Também não é bom punir ao justo, nem bater nos príncipes por causa da justiça.
Zaiste nie dobra, winować sprawiedliwego, albo żeby przełożeni kogo dla cnoty bić mieli.
27 Quem entende o conhecimento guarda suas palavras; [e] o homem de bom entendimento [é] de espírito calmo.
Kto zawściąga mowy swe, jest umiejętnym; drogiego ducha jest mąż rozumny.
28 Até o tolo, quando está calado, é considerado como sábio; [e] quem fecha seus lábios, como de bom senso.
Gdy głupi milczy, za mądrego poczytany bywa; a który zatula wargi swoje, za rozumnego.
