< Provérbios 16 >
1 Do homem são os planejamentos do coração, mas a reposta da boca [vem] do SENHOR.
Karoorri garaa kan namaa ti; deebiin arrabaa garuu Waaqayyo biraa dhufa.
2 Todos os caminhos do homem são puros aos seus [próprios] olhos; mas o SENHOR pesa os espíritos.
Nama tokko karaan isaa hundi qulqulluu itti fakkaata; yaada namaa garuu Waaqayyotu madaala.
3 Confia tuas obras ao SENHOR, e teus pensamentos serão firmados.
Waan hojjettu hunda Waaqayyotti kennadhu; karoorri kees siif milkaaʼa.
4 O SENHOR fez tudo para seu propósito; e até ao perverso para o dia do mal.
Waaqayyo waan hunda kaayyoo ofii isaatiif hojjeta; hamoota iyyuu guyyaa badiisaatiif qopheessa.
5 O SENHOR abomina todo orgulhoso de coração; certamente não ficará impune.
Namni of tuulu kam iyyuu fuula Waaqayyoo duratti balfamaa dha; dhugumaan inni utuu hin adabamin hin hafu.
6 Com misericórdia e fidelidade a perversidade é reconciliada; e com o temor ao SENHOR se desvia do mal.
Namni jaalalaa fi amanamummaadhaan araara cubbuu argata; Waaqayyoon sodaachuudhaanis hammina irraa cita.
7 Quando os caminhos do homem são agradáveis ao SENHOR, ele faz até seus inimigos terem paz com ele.
Yoo karaan namaa Waaqayyoon gammachiise, inni akka diinonni isaas nagaan isa wajjin jiraatan ni godha.
8 Melhor é o pouco com justiça, do que a abundância de rendas com injustiça.
Galii guddaa jalʼinaan argatan mannaa waan xinnoo qajeelummaan argatan wayya.
9 O coração do homem planeja seu caminho, mas é o SENHOR que dirige seus passos.
Namni garaa isaa keessatti karaa isaa karoorfata; Waaqayyo garuu tarkaanfii isaa illee ni murteessa.
10 Nos lábios do rei estão palavras sublimes; sua boca não transgride quando julga.
Hidhiin mootii hooda dubbata; afaan isaa illee murtii hin jalʼisu.
11 O peso e a balança justos pertencem ao SENHOR; a ele pertencem todos os pesos da bolsa.
Madaallii fi safartuun qajeelaan kan Waaqayyoo ti; ulfinni korojoo keessa jiru hundinuu hojii isaa ti.
12 Os reis abominam fazer perversidade, porque com justiça é que se confirma o trono.
Sababii teessoon qajeelummaadhaan jabaatee dhaabatuuf mootonni waan hamaa hojjechuu ni balfu.
13 Os lábios justos são do agrado dos reis, e eles amam ao que fala palavras direitas.
Mootonni afaan dhugaa dubbatutti ni gammadu; isaan nama dhugaa dubbatu ni jaallatu.
14 A ira do rei é como mensageiros de morte; mas o homem sábio a apaziguará.
Dheekkamsi mootii ergamaa duʼaa ti; namni ogeessi garuu ni qabbaneessa.
15 No brilho do rosto do rei há vida; e seu favor é como uma nuvem de chuva tardia.
Jireenyi ifa fuula mootii keessa jira; surraan isaa akkuma duumessa bokkaa arfaasaa ti.
16 Obter sabedoria é tão melhor do que o ouro! E obter sabedoria é mais excelente do que a prata.
Ogummaa argachuun warqee caala; hubannaa argachuunis meetii caala!
17 A estrada dos corretos se afasta do mal; e guarda sua alma quem vigia seu caminho.
Daandiin nama tolaa hammina irraa fagoo dha; namni karaa isaa eegus jireenya isaa eeggata.
18 Antes da destruição vem a arrogância, e antes da queda vem a soberba de espírito.
Of tuuluun badiisaan dura, of bokoksuunis kufaatiin dura deema.
19 É melhor ser humilde de espírito com os mansos, do que repartir despojos com os arrogantes.
Warra of tuulu wajjin boojuu qooddachuu mannaa, hafuuraan gad of qabanii warra cunqurfame wajjin jiraachuu wayya.
20 Aquele que pensa prudentemente na palavra encontrará o bem; e quem confia no SENHOR é bem-aventurado.
Namni gorsa fudhatu kam iyyuu ni milkaaʼa; kan Waaqayyoon amanatus eebbifamaa dha.
21 O sábio de coração será chamado de prudente; e a doçura dos lábios aumentará a instrução.
Namni garaadhaan ogeessa taʼe qalbeeffataa jedhama; dubbiin miʼaawu immoo gorsa dabala.
22 Manancial de vida é o entendimento, para queles que o possuem; mas a instrução dos tolos é loucura.
Hubannaan nama isa qabuuf madda jireenyaa ti; gowwummaan garuu gowwootatti adabbii fida.
23 O coração do sábio dá prudência à sua boca; e sobre seus lábios aumentará a instrução.
Garaan nama ogeessaa arraba isaa qajeelcha; afaan isaas gorsa dabala.
24 Favo de mel são as palavras suaves: doces para a alma, e remédio para os ossos.
Dubbiin nama gammachiisu dhaaba dammaa ti; inni lubbuutti ni miʼaawa; lafees ni fayyisa.
25 Há um caminho que parece direito ao homem, porém seu fim são caminhos de morte.
Karaan qajeelaa namatti fakkaatu tokko jira; dhuma irratti garuu duʼatti nama geessa.
26 A alma do trabalhador faz ele trabalhar para si, porque sua boca o obriga.
Fedhiin hojjetaan tokko nyaataaf qabu hojiif isa kakaasa; beelaʼuun isaas ittuma cima.
27 O homem maligno cava o mal, e em seus lábios [há] como que um fogo ardente.
Namni faayidaa hin qabne hammina malata; haasaan isaas akkuma ibidda waa gubuu ti.
28 O homem perverso levanta contenda, e o difamador faz [até] grandes amigos se separarem.
Namni jalʼaan lola kakaasa; hamattuun immoo michoota walitti dhiʼaatan gargar baafti.
29 O homem violento ilude a seu próximo, e o guia por um caminho que não é bom.
Namni jeequmsaan deemu ollaa isaa gowwoomsee karaa jalʼaatti isa geessa.
30 Ele fecha seus olhos para imaginar perversidades; ele aperta os lábios para praticar o mal.
Namni ija qisu jalʼina karoorfata; kan hidhii ciniinnatu immoo hammina fida.
31 Cabelos grisalhos são uma coroa de honra, [caso] se encontrem no caminho de justiça.
Arriin gonfoo ulfinaa ti; innis karaa qajeelaadhaan argama.
32 Melhor é o que demora para se irritar do que o valente; e [melhor é] aquele que domina seu espírito do que aquele que toma uma cidade.
Goota waraanaa irra nama obsa qabu, nama magaalaa tokko boojiʼee fudhatu irra kan of qabu wayya.
33 A sorte é lançada no colo, mas toda decisão pertence ao SENHOR.
Ixaan gudeeda irratti buufama; murtoon isaa garuu guutumaan guutuutti Waaqayyo biraa dhufa.