Provérbios 15
1 A resposta suave desvia o furor, mas a palavra pesada faz a ira aumentar.
Ang tubag nga malomo makapahupay sa kapungot; Apan ang pulong nga mahait makapapukaw sa kasuko.
2 A língua dos sábios faz bom uso da sabedoria, mas a boca dos tolos derrama loucura.
Ang dila sa manggialamon sa matul-id nagapamulong ug kahibalo; Apan ang baba sa mga buang nagabubo sa kabuangan.
3 Os olhos do SENHOR estão em todo lugar, observando os maus e os bons.
Ang mga mata ni Jehova anaa sa tanang dapit, Nga nagabantay ibabaw sa dautan ug sa maayo.
4 Uma língua sã é árvore de vida; mas a perversidade nela é faz o espírito em pedaços.
Ang dila nga mahuyo maoy usa ka kahoy sa kinabuhi; Apan ang pagkasukwahi niana maoy pagkabungkag sa espiritu.
5 O tolo despreza a correção de seu pai; mas aquele que presta atenção à repreensão age com prudência.
Ang usa ka buang magatamay sa pagsaway sa iyang amahan; Apan kadtong nagatagad sa pagbadlong nagapakita sa pagkabuotan.
6 [Na] casa dos justo há um grande tesouro; mas na renda do perverso há perturbação.
Diha sa balay sa tawong matarung adunay daghang bahandi; Apan diha sa mga abut sa tawong dautan anaa ang kasamok.
7 Os lábios dos sábios derramam conhecimento; mas o coração dos tolos não [age] assim.
Ang mga ngabil sa manggialamon nagabutyag ug kahibalo; Apan ang kasingkasing sa buangbuang dili magabuhat sa ingon.
8 O sacrifício dos perversos é abominável ao SENHOR, mas a oração dos justos é seu agrado.
Ang halad sa tawong dautan maoy usa ka dulumtanan kang Jehova; Apan ang pag-ampo sa tawong matul-id maoy iyang kalipay.
9 Abominável ao SENHOR é o caminho do perverso; porém ele ama ao que segue a justiça.
Ang dalan sa dautan maoy usa ka dulumtanan kang Jehova; Apan iyang gihigugma kadtong nagasunod sa pagkamatarung.
10 A correção é ruim para aquele que deixa o caminho; e quem odeia a repreensão morrerá.
Adunay mapait nga pagsaway alang niadtong mibulag sa dalan; Ug kadtong nagadumot sa pagbadlong mamatay man.
11 O Xeol e a perdição estão perante o SENHOR; quanto mais os corações dos filhos dos homens! (Sheol h7585)
Ang Sheol ug ang Pagkalaglag anaa sa atubangan ni Jehova; Nan daw unsa pa ang paglabaw sa mga kasingkasing sa mga anak sa mga tawo! (Sheol h7585)
12 O zombador não ama quem o repreende, nem se aproximará dos sábios.
Ang usa ka mayubiton dili mahagugma nga pagabadlongon; Siya dili moadto sa pakigtipon sa manggialamon.
13 O coração alegre anima o rosto, mas pela dor do coração o espírito se abate.
Ang malipayong kasingkasing nagapadayag sa usa ka masayag nga panagway; Apan tungod sa kasubo sa kasingkasing ang espiritu mamaluya.
14 O coração prudente buscará o conhecimento, mas a boca dos tolos se alimentará de loucura.
Ang kasingkasing niadtong may salabutan nagapangita ug kahibalo; Apan ang baba sa mga buang nagakaon sa mga binuang.
15 Todos os dias do oprimido são maus, mas o coração alegre é [como] um banquete contínuo.
Ang tanang mga adlaw sa mga sinakit mga kadaut man; Apan kadtong adunay malipayong kasingkasing may kombira sa kanunay.
16 Melhor é o pouco tendo o temor ao SENHOR, do que um grande tesouro tendo em si inquietação.
Maayo pa ang diyutay nga inubanan sa pagkahadlok kang Jehova, Kay sa dakung bahandi ug inubanan sa kasamok.
17 Melhor é a comida de hortaliças tendo amor, do que a de boi cevado tendo em si ódio.
Maayo pa ang usa ka paniudto sa mga utanon, diin anaa ang gugma, Kay sa linaming nga vaca ug ang pagdumot anaa niana.
18 O homem que fica irritado facilmente gera brigas; mas aquele que demora para se irar apaziguará o confronto.
Ang usa ka tawo nga masukanon nagahagit ug pagpakigaway; Apan kadtong mahinay sa pagkasuko nagapalinaw sa pagkabingkil.
19 O caminho do preguiçoso é como uma cerca de espinhos; mas a vereda dos corretos é bem aplanada.
Ang dalan sa tapulan maingon sa usa ka koral sa mga tunok; Apan ang dalan sa tawong matul-id gihimong usa ka halapad nga dalan
20 O filho sábio alegra ao pai, mas o homem tolo despreza a sua mãe.
Ang usa ka anak nga manggialamon maoy kalipay sa iyang amahan; Apan ang usa ka tawong buangbuang nagatamay sa iyang inahan.
21 A loucura é alegria para aquele que tem falta de prudência; mas o homem de bom entendimento andará corretamente.
Ang binuang maoy kalipay niadtong walay kaalam; Apan ang tawo nga masinabuton nagatul-id sa iyang paglakaw.
22 Os planos fracassam quando não há [bom] conselho; mas com abundância de conselheiros eles se confirmam.
Diin walay pagtambag, ang mga tinguha makawang; Apan diha sa panon sa mga magtatambag sila mangatukod.
23 O homem se alegra com a resposta de sua boca; e como é boa a palavra a seu devido tempo!
Ang tawo may kalipay diha sa pagtubag sa iyang baba; Ug ang usa ka pulong nga angay sa panahon, pagkaayo niana!
24 Para o prudente, o caminho da vida [é] para cima, para que se afaste do Xeol, que é para baixo. (Sheol h7585)
Alang manggialamon ang dalan sa kinabuhi nagapadulong ngadto sa itaas, Aron siya mobiya gikan sa Sheol sa ubos. (Sheol h7585)
25 O SENHOR destruirá a casa dos arrogantes, mas confirmará os limites do terreno da viúva.
Si Jehova magaluka sa balay sa mapahitas-on; Apan siya magapalig-on sa utlanan sa balo nga babaye.
26 Os pensamentos do mau são abomináveis ao SENHOR, mas ele se agrada das palavras dos puros.
Ang mga lalang nga dautan maoy dulumtanan kang Jehova; Apan ang mga pulong sa kalipay mga ulay man.
27 Quem pratica a ganância perturba sua [própria] casa; mas quem odeia subornos viverá.
Kadtong hakog sa ganancia nagasamok sa iyang kaugalingong balay; Apan kadtong nagadumot sa mga hiphip mabuhi.
28 O coração do justo pensa bem naquilo que vai responder, mas a boca dos perversos derrama maldades em abundância.
Ang kasingkasing sa tawong matarung nagatoon sa angay nga ipanubag; Apan ang baba sa dautan nagabubo sa mga dautang butang.
29 Longe está o SENHOR dos perversos, mas ele escuta a oração dos justos.
Si Jehova halayo sa mga dautan; Apan siya mamati sa pag-ampo sa mga tawong matarung.
30 A luz dos olhos alegra o coração; a boa notícia fortalece os ossos.
Ang kahayag sa mga mata nagalipay sa kasingkasing; Ug ang mga maayong balita nagapatambok sa mga bukog.
31 Os ouvidos que escutam a repreensão da vida habitarão entre os sábios.
Ang igdulongog nga mamati sa pagbadlong sa kinabuhi Magapuyo sa taliwala sa mga manggialamon.
32 Quem rejeita correção menospreza sua [própria] alma; mas aquele que escuta a repreensão adquire entendimento.
Kadtong nagasalikway sa pagsaway nagatamay sa iyang kaugalingong kalag; Apan kadtong nagapamati sa pagbadlong nakakab-ut sa kahibalo.
33 O temor ao SENHOR corrige sabiamente; e antes da honra [vem] a humildade.
Ang pagkahadlok kang Jehova maoy pagpahamatngon sa kaalam; Ug ang pagka-mapinaubsanon maga-una sa kadungganan.
