Provérbios 14
1 Toda mulher sábia edifica sua casa; porém a tola a derruba com suas mãos.
Mądra niewiasta buduje dom swój; ale go głupia rękami swemi rozwala.
2 Aquele que anda corretamente teme ao SENHOR; mas o que se desvia de seus caminhos o despreza.
Kto chodzi w szczerości swojej, boi się Pana; ale przewrotny w drogach swoich gardzi nim.
3 Na boca do tolo está a vara da arrogância, porém os lábios dos sábios os protegem.
W ustach głupiego jest rózga hardości; ale wargi mądrych strzegą ich.
4 Não havendo bois, o celeiro fica limpo; mas pela força do boi há uma colheita abundante.
Gdzie niemasz wołów, żłób jest próżny; ale siłą wołów mnoży się obfitość zboża.
5 A testemunha verdadeira não mentirá, mas a testemunha falsa declara mentiras.
Świadek prawdziwy nie kłamie; ale świadek fałszywy mówi kłamstwo.
6 O zombador busca sabedoria, mas não [acha] nenhuma; mas o conhecimento é fácil para o prudente.
Naśmiewca szuka mądrości, a nie znajduje; ale umiejętność roztropnemu jest snadna.
7 Afasta-te do homem tolo, porque [nele] não encontrarás lábios inteligentes.
Idź precz od oblicza męża głupiego, gdyż nie znajdziesz przy nim warg umiejętności.
8 A sabedoria do prudente é entender seu caminho; mas a loucura dos tolos é engano.
Mądrość ostrożnego jest rozumieć drogę swoję, ale głupstwo głupich jest zdrada.
9 Os tolos zombam da culpa, mas entre os corretos está o favor.
Każdy głupi nakrywa grzech, a między uprzejmymi mieszka przyjaźń.
10 O coração conhece sua [própria] amargura, e o estranho não pode partilhar sua alegria.
Serce każdego uznaje gorzkość duszy swojej, a do wesela jego nie przymięsza się obcy.
11 A casa dos perversos será destruída, mas a tenda dos corretos florescerá.
Dom niezbożnych zgładzony będzie; ale przybytek cnotliwych zakwitnie.
12 Há um caminho que [parece] correto para o homem, porém o fim dele são caminhos de morte.
Zda się pod czas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej jest drogą na śmierć.
13 Até no riso o coração terá dor, e o fim da alegria é a tristeza.
Także i w śmiechu boleje serce, a koniec wesela bywa smutek.
14 Quem se desvia de coração será cheio de seus próprios caminhos, porém o homem de bem [será recompensado] pelos seus.
Drogami swemi nasyci się człowiek przewrotnego serca; ale się go chroni mąż dobry.
15 O ingênuo crê em toda palavra, mas o prudente pensa cuidadosamente sobre seus passos.
Prostak wierzy każdemu słowu; ale ostrożny zrozumiewa postępki swoje.
16 O sábio teme, e se afasta do mal; porém o tolo se precipita e se acha seguro.
Mądry się boi, i odstępuje od złego; ale głupi dociera, i śmiałym jest.
17 Quem se ira rapidamente faz loucuras, e o homem de maus pensamentos será odiado.
Porywczy człowiek dopuszcza się głupstwa, a mąż złych myśli w nienawiści bywa.
18 Os ingênuos herdarão a tolice, mas os prudentes serão coroados [com] o conhecimento.
Głupstwo prostacy dziedzicznie trzymają; ale ostrożni bywają koronowani umiejętnością.
19 Os maus se inclinarão perante a face dos bons, e os perversos diante das portas do justo.
źli się kłaniają przed dobrymi, a niepobożni stoją u drzwi sprawiedliwego.
20 O pobre é odiado até pelo seu próximo, porém os amigos dos ricos são muitos.
Ubogi bywa i u przyjaciela swego w nienawiści; ale wiele jest tych, którzy bogatego miłują.
21 Quem despreza a seu próximo, peca; mas aquele que demonstra misericórdia aos humildes [é] bem-aventurado.
Bliźnim swym grzesznik pogardza; ale kto ma litość nad ubogimi, błogosławionym jest.
22 Por acaso não andam errados os que tramam o mal? Mas [há] bondade e fidelidade para os que planejam o bem.
Izali nie błądzą, którzy wymyślają złe? a miłosierdzie i prawda należy tym, którzy wymyślają dobre.
23 Em todo trabalho cansativo há proveito, mas o falar dos lábios só [leva] à pobreza.
W każdej pracy bywa pożytek; ale gołe słowo warg tylko do nędzy służy.
24 A coroa dos sábios é a sua riqueza; a loucura dos tolos é loucura.
Bogactwo mądrych jest koroną ich; ale głupstwo głupich zostaje głupstwem.
25 A testemunha verdadeira livra almas, mas aquele que declara mentiras é enganador.
Świadek prawdziwy wyzwala duszę; ale fałszywy kłamstwo mówi.
26 No temor ao SENHOR [há] forte confiança; e será refúgio para seus filhos.
Kto się boi Pana, ma ufanie mocne; a synowie jego ucieczkę mieć będą.
27 O temor ao SENHOR é manancial de vida, para se desviar dos laços da morte.
Bojaźń Pańska jest źródło żywota ku uchronieniu się sideł śmierci.
28 Na multidão do povo está a honra do rei, mas a falta de gente é a ruína do príncipe.
W mnóstwie ludu jest zacność królewska; ale w trosze ludu zniszczenie hetmana.
29 Quem demora para se irar tem muito entendimento, mas aquele de espírito impetuoso exalta a loucura.
Nierychły do gniewu jest bogaty w rozum; ale porywczy pokazuje głupstwo.
30 O coração em paz é vida para o corpo, mas a inveja é [como] podridão nos ossos.
Serce zdrowe jest żywotem ciała; ale zazdrość jest zgniłością w kościach.
31 Quem oprime ao pobre insulta ao seu Criador; mas aquele que mostra compaixão ao necessitado o honra.
Kto ciemięży ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; ale go czci, kto ma litość nad ubogim.
32 Por sua malícia, o perverso é excluído; porém o justo [até] em sua morte mantém a confiança.
Dla złości swojej wygnany bywa niepobożny; ale sprawiedliwy nadzieję ma i przy śmierci swojej.
33 No coração do prudente repousa a sabedoria; mas ela será conhecida até entre os tolos.
W sercu mądrego odpoczywa mądrość, ale wnet poznać, co jest w sercu głupich.
34 A justiça exalta a nação, mas o pecado é a desgraça dos povos.
Sprawiedliwość wywyższa naród; ale grzech jest ku pohańbieniu narodów.
35 O rei se agrada do seu servo prudente; porém ele mostrará seu furor ao causador de vergonha.
Król łaskaw bywa na sługę roztropnego; ale się gniewa na tego, który mu hańbę czyni.
