< Provérbios 14 >

1 Toda mulher sábia edifica sua casa; porém a tola a derruba com suas mãos.
Ko ta te wahine whakaaro nui he hanga i tona whare; ko ta te wahine wairangi, ko ona ringa hei wahi iho.
2 Aquele que anda corretamente teme ao SENHOR; mas o que se desvia de seus caminhos o despreza.
Ko te tangata e haere ana i runga i tona tika, e wehi ana i a Ihowa; ko te tangata he parori ki ona ara e whakahawea ana ki i ia.
3 Na boca do tolo está a vara da arrogância, porém os lábios dos sábios os protegem.
Kei te mangai o te wairangi he patu whakapehapeha; ma nga ngutu ia o te hunga whakaaro nui ratou ka ora ai.
4 Não havendo bois, o celeiro fica limpo; mas pela força do boi há uma colheita abundante.
Ki te kahore he kau, ka ma te takotoranga kai; ma te kaha ia o te kau ka nui ai nga hua.
5 A testemunha verdadeira não mentirá, mas a testemunha falsa declara mentiras.
E kore te kaiwhakaatu pono e teka; ka puaki ia te teka i te kaiwhakaatu teka.
6 O zombador busca sabedoria, mas não [acha] nenhuma; mas o conhecimento é fácil para o prudente.
E rapu ana te tangata whakahi i te whakaaro nui, heoi kahore e kitea e ia; ki te tangata matau ia he mama noa te matauranga.
7 Afasta-te do homem tolo, porque [nele] não encontrarás lábios inteligentes.
Haere atu ki te aroaro o te kuware, ina kahore e kitea e koe he ngutu matau ona.
8 A sabedoria do prudente é entender seu caminho; mas a loucura dos tolos é engano.
Ko te whakaaro nui o te tangata tupato, he matau ki tona ara; ko te wairangi o nga kuware, he tinihanga.
9 Os tolos zombam da culpa, mas entre os corretos está o favor.
Ko ta nga wairangi he kata ki te he: na kei te hunga tika te whakaaro pai.
10 O coração conhece sua [própria] amargura, e o estranho não pode partilhar sua alegria.
E mohio ana te ngakau ki tona ake mamae, e kore ano hoki tona koa e pikitia e te tangata ke.
11 A casa dos perversos será destruída, mas a tenda dos corretos florescerá.
Ka whakangaromia te whare o te hunga kino: ka tupu ia te teneti o te hunga tika.
12 Há um caminho que [parece] correto para o homem, porém o fim dele são caminhos de morte.
He huarahi ano tera e tika ana ki ta te tangata titiro, ko tona mutunga ia ko nga huarahi ki te mate.
13 Até no riso o coração terá dor, e o fim da alegria é a tristeza.
Ahakoa e kata ana, e mamae ana te ngakau; a, ko te mutunga o te koa, he pouri.
14 Quem se desvia de coração será cheio de seus próprios caminhos, porém o homem de bem [será recompensado] pelos seus.
Ko te tangata i te ngakau tahuri ke, ka makona i ona ara ake: a ko te tangata pai ka makona i tana ake ano.
15 O ingênuo crê em toda palavra, mas o prudente pensa cuidadosamente sobre seus passos.
Ko ta te kuware he whakapono ki nga kupu katoa; tena ko te tangata tupato, ka ata titiro ki tana hikoi.
16 O sábio teme, e se afasta do mal; porém o tolo se precipita e se acha seguro.
E wehi ana te tangata whakaaro nui, ka neke atu i te kino; ko te kuware ia ka whakahi, ka tohe.
17 Quem se ira rapidamente faz loucuras, e o homem de maus pensamentos será odiado.
Ko te tangata riri wawe ka mahi i te wairangi; ka kinongia ano hoki te tangata i nga rauhanga kino.
18 Os ingênuos herdarão a tolice, mas os prudentes serão coroados [com] o conhecimento.
He wairangi te whakarerenga iho mo nga kuware; ko te tangata tupato ia ka karaunatia ki te matauranga.
19 Os maus se inclinarão perante a face dos bons, e os perversos diante das portas do justo.
E piko ana te hunga kino ki te aroaro o te hunga pai; a ko te hunga he ki nga kuwaha o te tangata tika.
20 O pobre é odiado até pelo seu próximo, porém os amigos dos ricos são muitos.
E kinongia ana te rawakore e tona hoa ake nei ano; he tokomaha ia nga tangata e aroha ana ki te tangata taonga.
21 Quem despreza a seu próximo, peca; mas aquele que demonstra misericórdia aos humildes [é] bem-aventurado.
Ko te tangata e whakahawea ana ki tona hoa, e hara ana; ko te tangata ia e atawhai ana ki nga rawakore, ka hari.
22 Por acaso não andam errados os que tramam o mal? Mas [há] bondade e fidelidade para os que planejam o bem.
He teka ianei e kotiti ke ana nga kaiwhakatakoto i te kino? He atawhai ia, he pono, kei nga kaihanga i te pai.
23 Em todo trabalho cansativo há proveito, mas o falar dos lábios só [leva] à pobreza.
He hua to nga mauiuitanga katoa; tena ko te korero o nga ngutu e ahu ana ki te rawakore.
24 A coroa dos sábios é a sua riqueza; a loucura dos tolos é loucura.
Hei karauna mo nga whakaaro nui o ratou taonga; ko te wairangi ia o nga kuware, he wairangi kau.
25 A testemunha verdadeira livra almas, mas aquele que declara mentiras é enganador.
Ka ora nga wairua i te kaiwhakaatu pono: ko te tangata korero teka ia e mea ana kia tinihanga.
26 No temor ao SENHOR [há] forte confiança; e será refúgio para seus filhos.
U tonu, kaha tonu te whakaaro ina wehi ki a Ihowa; ka whai rerenga atu ano hoki ana tamariki.
27 O temor ao SENHOR é manancial de vida, para se desviar dos laços da morte.
He puna ora te wehi ki a Ihowa, e mahue ai nga reti o te mate.
28 Na multidão do povo está a honra do rei, mas a falta de gente é a ruína do príncipe.
Ma te nui o te iwi ka whai honore ai te kingi; ma te kore o te iwi ka taka ai te rangatira.
29 Quem demora para se irar tem muito entendimento, mas aquele de espírito impetuoso exalta a loucura.
He matauranga nui to te tangata manawanui; ko te tangata riri wawe ia, e whakaneke ake ana ia i te wairangi.
30 O coração em paz é vida para o corpo, mas a inveja é [como] podridão nos ossos.
He ora ki nga kikokiko te ngakau ora; ko te hae ia, he pirau ki nga wheua.
31 Quem oprime ao pobre insulta ao seu Criador; mas aquele que mostra compaixão ao necessitado o honra.
Ko te tangata e tukino ana i te ware, he tawai tana ki tona Kaihanga; ko te tangata ia e atawhai ana i te rawakore, e whakahonore ana i a ia.
32 Por sua malícia, o perverso é excluído; porém o justo [até] em sua morte mantém a confiança.
E uakina iho ana te tangata kino i runga i tona he; ko te tangata tika ia ka whai tumanakohanga i tona matenga.
33 No coração do prudente repousa a sabedoria; mas ela será conhecida até entre os tolos.
Ka noho te whakaaro nui ki te ngakau o te tangata matau; engari ko te mea kei te wahi ki roto o nga kuware e whakaaturia ana.
34 A justiça exalta a nação, mas o pecado é a desgraça dos povos.
Ma te tika ka kake ai te iwi; ma te hara ia ka ingoa kino ai nga iwi.
35 O rei se agrada do seu servo prudente; porém ele mostrará seu furor ao causador de vergonha.
Ka manako te kingi ki te pononga mahara; a ka riri ki te tangata i takea ai te whakama.

< Provérbios 14 >