< Provérbios 14 >
1 Toda mulher sábia edifica sua casa; porém a tola a derruba com suas mãos.
Mace mai hikima kan gina gidanta, amma da hannunta wawiya takan rushe shi ƙasa.
2 Aquele que anda corretamente teme ao SENHOR; mas o que se desvia de seus caminhos o despreza.
Wanda tafiyarsa ta aikata gaskiya ce kan ji tsoron Ubangiji, amma wanda hanyoyinsa ba a kan gaskiya ba ne yakan rena shi.
3 Na boca do tolo está a vara da arrogância, porém os lábios dos sábios os protegem.
Maganar wawa kan kawo sanda a bayansa, amma leɓunan masu hikima kan tsare su.
4 Não havendo bois, o celeiro fica limpo; mas pela força do boi há uma colheita abundante.
Inda ba shanu, wurin sa wa dabbobi abinci zai kasance ba kome, amma daga ƙarfin saniya ce yalwar girbi kan fito.
5 A testemunha verdadeira não mentirá, mas a testemunha falsa declara mentiras.
Mashaidi na gaskiya ba ya ruɗu, amma mashaidin ƙarya kan baza ƙarairayi.
6 O zombador busca sabedoria, mas não [acha] nenhuma; mas o conhecimento é fácil para o prudente.
Mai ba’a kan nemi hikima amma ba ya samun kome, amma sani kan zo a sawwaƙe ga mai basira.
7 Afasta-te do homem tolo, porque [nele] não encontrarás lábios inteligentes.
Ka guji wawa, gama ba za ka sami sani a leɓunansa ba.
8 A sabedoria do prudente é entender seu caminho; mas a loucura dos tolos é engano.
Hikima masu la’akari shi ne su yi tunani a kan hanyoyinsu, amma wautar wawaye ruɗu ne.
9 Os tolos zombam da culpa, mas entre os corretos está o favor.
Wawaye kan yi ba’a a gyaran zunubi, amma fatan alheri yana samuwa a cikin masu aikata gaskiya.
10 O coração conhece sua [própria] amargura, e o estranho não pode partilhar sua alegria.
Kowace zuciya ta san ɓacin ranta, kuma babu wani dabam da zai yi rabon jin daɗinsa.
11 A casa dos perversos será destruída, mas a tenda dos corretos florescerá.
Za a rushe gidan mugu, amma tentin mai aikata gaskiya zai haɓaka.
12 Há um caminho que [parece] correto para o homem, porém o fim dele são caminhos de morte.
Akwai hanyar da ta yi kamar tana daidai ga mutum, amma a ƙarshe takan kai ga mutuwa.
13 Até no riso o coração terá dor, e o fim da alegria é a tristeza.
Ko cikin dariya zuciya takan yi ciwo, kuma farin ciki kan iya ƙarasa a baƙin ciki.
14 Quem se desvia de coração será cheio de seus próprios caminhos, porém o homem de bem [será recompensado] pelos seus.
Marasa bangaskiya za su sami sakamako cikakke saboda hanyoyinsu, kuma mutumin kirki zai sami lada saboda nasa.
15 O ingênuo crê em toda palavra, mas o prudente pensa cuidadosamente sobre seus passos.
Marar azanci kan gaskata kome, amma mai la’akari kan yi tunani game da matakinsa.
16 O sábio teme, e se afasta do mal; porém o tolo se precipita e se acha seguro.
Mai hikima kan ji tsoron Ubangiji ya kuma guji mugunta, amma wawa yana da girman kai yakan yi kome da garaje.
17 Quem se ira rapidamente faz loucuras, e o homem de maus pensamentos será odiado.
Mutum mai saurin fushi yakan yi ayyukan wauta, akan kuma ƙi mai son nuna wayo.
18 Os ingênuos herdarão a tolice, mas os prudentes serão coroados [com] o conhecimento.
Marar azanci kan gāji wauta, amma mai la’akari kan sami rawanin sani.
19 Os maus se inclinarão perante a face dos bons, e os perversos diante das portas do justo.
Masu mugunta za su rusuna a gaban masu kirki, mugaye kuma za su yi haka a ƙofofin adalai.
20 O pobre é odiado até pelo seu próximo, porém os amigos dos ricos são muitos.
Maƙwabta sukan gudu daga matalauta, amma masu arziki suna da abokai da yawa.
21 Quem despreza a seu próximo, peca; mas aquele que demonstra misericórdia aos humildes [é] bem-aventurado.
Duk wanda ya rena maƙwabci ya yi zunubi, amma mai albarka ne wanda yake alheri ga mabukata.
22 Por acaso não andam errados os que tramam o mal? Mas [há] bondade e fidelidade para os que planejam o bem.
Ba waɗanda suke ƙulla mugunta sukan kauce ba? Amma waɗanda suke ƙulla abin da yake mai kyau sukan sami ƙauna da aminci.
23 Em todo trabalho cansativo há proveito, mas o falar dos lábios só [leva] à pobreza.
Duk aiki tuƙuru yakan kawo riba, amma zama kana surutu kan kai ga talauci kawai.
24 A coroa dos sábios é a sua riqueza; a loucura dos tolos é loucura.
Dukiyar masu hikima ita ce rawaninsu, amma wautar wawaye kan haifar da wauta ne kawai.
25 A testemunha verdadeira livra almas, mas aquele que declara mentiras é enganador.
Mashaidin gaskiya kan ceci rayuka, amma mashaidin ƙarya mai ruɗu ne.
26 No temor ao SENHOR [há] forte confiança; e será refúgio para seus filhos.
Duk mai tsoron Ubangiji yana da zaunannen mafaka, kuma ga’ya’yansa zai zama mafaka.
27 O temor ao SENHOR é manancial de vida, para se desviar dos laços da morte.
Tsoron Ubangiji shi ne maɓulɓular rai yakan juye mutum daga tarkon mutuwa.
28 Na multidão do povo está a honra do rei, mas a falta de gente é a ruína do príncipe.
Yawan mutane shi ne ɗaukakar sarki, amma in ba tare da mabiya ba sarki ba kome ba ne.
29 Quem demora para se irar tem muito entendimento, mas aquele de espírito impetuoso exalta a loucura.
Mutum mai haƙuri yana da fahimi mai yawa, amma mai saurin fushi yakan nuna wautarsa a fili.
30 O coração em paz é vida para o corpo, mas a inveja é [como] podridão nos ossos.
Zuciya mai salama kan ba jiki rai, amma kishi kan sa ƙasusuwa su yi ciwo.
31 Quem oprime ao pobre insulta ao seu Criador; mas aquele que mostra compaixão ao necessitado o honra.
Duk wanda ya zalunci matalauci ya zagi Mahaliccinsu ke nan, amma duk wanda ya yi alheri ga mabukata yana girmama Allah ne.
32 Por sua malícia, o perverso é excluído; porém o justo [até] em sua morte mantém a confiança.
Sa’ad bala’i ya auku, mugaye kan fāɗi, amma ko a mutuwa masu adalci suna da mafaka.
33 No coração do prudente repousa a sabedoria; mas ela será conhecida até entre os tolos.
Hikima tana a zuciyar mai azanci, kuma ko a cikin wawaye takan sa a santa.
34 A justiça exalta a nação, mas o pecado é a desgraça dos povos.
Adalci yakan ɗaukaka al’umma, amma zunubi kan kawo kunya ga kowane mutane.
35 O rei se agrada do seu servo prudente; porém ele mostrará seu furor ao causador de vergonha.
Sarki yakan yi murna a kan bawa mai hikima, amma bawa marar kunya kan jawo fushinsa.