< Lucas 1 >
1 Como muitos empreenderam pôr em ordem o relato das coisas que entre nós se cumpriram,
Ĉar multaj jam entreprenis aranĝi historion pri la faktoj, kiuj estas konstatitaj inter ni,
2 conforme os que [as] viram que desde o princípio, e foram servidores das palavra, nos transmitiram,
kiel ilin transdonis al ni tiuj, kiuj de la komenco vidis mem kaj estis administrantoj de la vorto,
3 pareceu-me bom que também eu, que tenho me informado com exatidão desde o princípio, escrevesse-as em ordem a ti, caríssimo Teófilo,
ŝajnis bone ankaŭ al mi, esplorinta ĉion atente de la komenco, skribi en ordo al vi, plej eminenta Teofilo,
4 para que conheças a certeza das coisas de que foste ensinado.
por ke vi povu scii la certecon pri la aferoj, pri kiuj vi estas instruita.
5 Houve nos dias de Herodes, rei da Judeia, um sacerdote chamado Zacarias, da ordem de Abias; sua mulher das filhas de Arão, e o seu nome era Isabel.
En la tagoj de Herodo, reĝo de Judujo, estis pastro nomata Zeĥarja, el la deĵora grupo de Abija; kaj li havis edzinon el la filinoj de Aaron, kaj ŝia nomo estis Elizabeto.
6 E ambos eram justos diante de Deus; andavam sem repreensão em todos os mandamentos e preceitos do Senhor.
Kaj ambaŭ estis justaj antaŭ Dio, irantaj laŭ ĉiuj ordonoj kaj instruoj de la Eternulo sen riproĉo.
7 Mas não tinham filho, porque Isabel era estéril, e ambos tinham idade avançada.
Kaj ili ne havis infanon, ĉar Elizabeto estis senfrukta, kaj ili ambaŭ estis en profunda aĝo.
8 E aconteceu que, quando ele fazia o trabalho sacerdotal diante de Deus, na ordem da sua turma,
Kaj dum li plenumis sian pastradon antaŭ Dio en la vico de sia grupo,
9 conforme o costume do sacerdócio, foi sorteado a entrar no santuário do Senhor para oferecer o incenso.
laŭ la kutimo de la pastra ofico estis lia loto eniri en la sanktejon de la Eternulo kaj incensadi.
10 E toda a multidão do povo estava fora orando, à hora do incenso.
Kaj la tuta amaso de la popolo preĝis ekstere dum la horo de la incensado.
11 Então um anjo do Senhor lhe apareceu em pé, à direita do altar do incenso.
Kaj aperis antaŭ li anĝelo de la Eternulo, staranta dekstre de la altaro de incensado.
12 Quando Zacarias [o] viu, perturbou-se, e o medo o tomou.
Kaj Zeĥarja maltrankviliĝis, kiam li vidis lin, kaj sur lin falis timo.
13 Mas o anjo lhe disse: Zacarias, não temas, pois a tua oração foi ouvida. E Isabel, tua mulher, dará à luz um filho, e lhe porás o nome de João.
Sed la anĝelo diris al li: Ne timu, Zeĥarja; ĉar via preĝo estas aŭdita, kaj via edzino Elizabeto naskos al vi filon, kaj vi donos al li la nomon Johano.
14 E terás prazer e alegria, e muitos se alegrarão do seu nascimento;
Kaj vi havos ĝojon kaj feliĉon, kaj multaj ĝojos pro lia naskiĝo.
15 pois ele será grande diante do Senhor, e não beberá vinho nem bebida alcoólica, e será cheio do Espírito Santo, já desde o ventre da sua mãe.
Ĉar li estos granda antaŭ la Sinjoro, kaj li ne trinkos vinon nek ebriigaĵon; kaj li estos plena de la Sankta Spirito jam de la ventro de sia patrino.
16 E converterá muitos dos filhos de Israel ao Senhor seu Deus.
Kaj multajn el la filoj de Izrael li turnos al la Eternulo, ilia Dio.
17 E irá adiante dele no espírito e virtude de Elias, para converter os corações dos pais aos filhos, e os rebeldes à prudência dos justos; a fim de preparar um povo pronto ao Senhor.
Kaj li iros antaŭ Lia vizaĝo en la spirito kaj potenco de Elija, por turni la korojn de la patroj al la infanoj kaj la malobeemajn al la saĝeco de la justuloj, por pretigi por la Sinjoro popolon preparitan.
18 Então Zacarias disse ao anjo: Como terei certeza disso? Pois sou velho, e a minha mulher de idade avançada.
Kaj Zeĥarja diris al la anĝelo: Per kio mi scios tion? ĉar mi estas maljunulo, kaj mia edzino havas profundan aĝon.
19 O anjo lhe respondeu: Eu sou Gabriel, que fico presente diante de Deus, e fui enviado para te falar e te dar estas boas notícias.
Kaj la anĝelo responde diris al li: Mi estas Gabriel, kiu staras antaŭ Dio; kaj mi estas sendita, por paroli al vi kaj fari al vi tiun bonan sciigon.
20 Eis que ficarás mudo, e não poderás falar até o dia em que essas coisas aconteçam, porque não creste nas minhas palavras, que se cumprirão no devido tempo.
Kaj jen vi silentos kaj estos ne kapabla paroli, ĝis la tago, kiam tio okazos, ĉar vi ne kredis miajn vortojn, kiuj plenumiĝos siatempe.
21 E o povo estava esperando Zacarias, e se surpreenderam de que ele demorava no santuário.
Kaj la popolo atendis Zeĥarjan, kaj miris pro lia restado en la sanktejo.
22 Quando ele saiu, não conseguia lhes falar; e entenderam que havia tido alguma visão no santuário. Ele lhes fazia gestos, e continuou mudo.
Kaj kiam li elvenis, li ne povis paroli al ili; kaj ili eksciis, ke li vidis vizion en la sanktejo; kaj li faradis signojn al ili, kaj restis muta.
23 E sucedeu que, terminados os dias do seu serviço, voltou à sua casa.
Kaj kiam finiĝis la tagoj de lia pastrado, li foriris en sian domon.
24 E depois daqueles dias Isabel, sua mulher, Isabel, engravidou-se, e por cinco meses se escondeu, dizendo:
Kaj post tiuj tagoj lia edzino Elizabeto gravediĝis, kaj kaŝis sin kvin monatojn, dirante:
25 Pois isto o Senhor me fez nos dias em que ele [me] observou, para acabar a minha humilhação entre as pessoas.
Tiamaniere agis la Eternulo rilate al mi en la tagoj, kiam Li favore rigardis min, por forpreni mian riproĉon inter homoj.
26 E no sexto mês o anjo Gabriel foi enviado da parte de Deus a uma cidade da Galileia, chamada Nazaré,
Kaj en la sesa monato la anĝelo Gabriel estis sendita de Dio en urbon de Galileo, nomatan Nazaret,
27 a uma virgem prometida em casamento com um homem chamado José, da descendência de Davi; e o nome da virgem era Maria.
al virgulino fianĉinigita kun viro, kies nomo estis Jozef, el la domo de David; kaj la nomo de la virgulino estis Maria.
28 O anjo entrou onde ela estava, e disse: Alegra-te, agraciada; o Senhor [é] contigo.
Kaj li venis al ŝi, kaj diris: Saluton al vi la grace favorita, la Eternulo estas kun vi.
29 Ela perturbou-se muito por essas palavras, e se perguntava que saudação seria esta.
Sed ŝi tre maltrankviliĝis ĉe tiu diro, kaj konsideris, kia povas esti tiu saluto.
30 Então o anjo lhe disse: Maria, não temas, porque encontraste graça diante de Deus.
Kaj la anĝelo diris al ŝi: Ne timu, Maria; ĉar vi trovis gracon antaŭ Dio.
31 E eis que em teu ventre conceberás, darás à luz um filho, e chamarás o seu nome de Jesus.
Kaj jen vi gravediĝos en via ventro kaj naskos filon, kaj vi nomos lin JESUO.
32 Ele será grande, e será chamado Filho do Altíssimo; e o Senhor Deus lhe dará o trono de Davi, seu ancestral.
Li estos granda, kaj estos nomata Filo de la Plejaltulo; kaj Dio, la Eternulo, donos al li la tronon de lia patro David;
33 E reinará eternamente na casa de Jacó; o seu reino não terá fim. (aiōn )
kaj li reĝos super la domo de Jakob eterne, kaj lia regno ne havos finon. (aiōn )
34 Maria disse ao anjo: Como será isso? Pois não conheço intimamente homem algum.
Kaj Maria diris al la anĝelo: Kiel estos tio, ĉar mi ne konas viron?
35 O anjo lhe respondeu: O Espírito Santo virá sobre ti, e o poder do Altíssimo te cobrirá com a sua sombra. Por isso o Santo que nascerá será chamado Filho de Deus.
Kaj la anĝelo responde diris al ŝi: La Sankta Spirito venos sur vin, kaj la potenco de la Plejaltulo superombros vin; pro kio ankaŭ la naskotaĵo estos nomata sankta, la Filo de Dio.
36 E eis que Isabel, tua prima, também está grávida de um filho na sua velhice; e este é o sexto mês para a que era chamada de estéril.
Kaj jen via parencino Elizabeto ankaŭ gravediĝis je filo en sia maljuneco, kaj la nuna monato estas la sesa por ŝi, kiun oni nomis senfrukta.
37 Pois para Deus nada será impossível.
Ĉar ĉe Dio nenio estas neebla.
38 Então Maria disse: Eis aqui a serva do Senhor; cumpra-se em mim conforme a tua palavra. E o anjo ausentou-se dela.
Kaj Maria diris: Jen la sklavino de la Eternulo; estu al mi laŭ via diro. Kaj la anĝelo foriris de ŝi.
39 E naqueles dias, Maria levantou-se, e foi apressada à região montanhosa, a uma cidade de Judá.
Kaj en tiuj tagoj Maria leviĝis kaj senprokraste vojaĝis en la montan regionon, en urbon de Judujo;
40 Ela entrou na casa de Zacarias, e cumprimentou Isabel.
kaj enirinte en la domon de Zeĥarja, ŝi salutis Elizabeton.
41 E aconteceu que, quando Isabel ouviu o cumprimento de Maria, a criança saltou no seu ventre, e Isabel foi cheia do Espírito Santo.
Kaj kiam Elizabeto aŭdis la saluton de Maria, la infaneto eksaltis en ŝia ventro; kaj Elizabeto pleniĝis de la Sankta Spirito,
42 Então exclamou em alta voz: Bendita [és] tu entre as mulheres, e bendito [é] o fruto do teu ventre!
kaj ŝi levis sian voĉon per laŭta krio, kaj diris: Benata vi estas inter virinoj, kaj benata estas la frukto de via ventro.
43 Como me acontece isto, que a mãe de meu Senhor venha a mim?
Kaj pro kio okazas al mi ĉi tio, ke la patrino de mia Sinjoro venas al mi?
44 Pois eis que, quando a voz do teu cumprimento chegou aos meus ouvidos, a criança saltou de alegria no meu ventre.
Ĉar jen kiam la voĉo de via saluto venis en miajn orelojn, la infaneto ĝoje eksaltis en mia ventro.
45 E bendita é a que creu, pois as coisas que da parte do Senhor lhe foram ditas se cumprirão.
Kaj feliĉa estas ŝi, kiu kredis, ĉar plenumiĝos tio, kio estas dirita al ŝi de la Eternulo.
46 Então Maria disse: A minha alma engrandece ao Senhor,
Kaj Maria diris: Mia animo altigas la Eternulon,
47 e o meu espírito se alegra em Deus meu Salvador.
Kaj mia spirito ĝojis en Dio, mia Savanto,
48 Porque ele observou a humilde condição da sua serva; pois eis que desde agora todas as gerações me chamarão bendita.
Ĉar Li rigardis la humilecon de Sia sklavino; Ĉar jen de nun ĉiuj generacioj nomos min feliĉa.
49 Pois o Poderoso me fez grandes coisas; e santo [é] o seu nome.
Ĉar la Potenculo faris al mi grandaĵojn, Kaj sankta estas Lia nomo.
50 E a sua misericórdia é de geração em geração sobre os que o temem.
Kaj Lia boneco estas por ĉiuj generacioj Al tiuj, kiuj Lin timas.
51 Com o seu braço manifestou poder; dispersou os soberbos no pensamento dos seus corações.
Li montris forton per Sia brako, Li dispelis fierulojn en la penso de ilia koro.
52 Derrubou os poderosos dos tronos, e elevou os humildes.
Li malaltigis potenculojn de iliaj tronoj, Kaj Li altigis humilulojn.
53 Encheu de bens aos famintos, e despediu vazios os ricos.
Malsatulojn Li plenigis per bonaĵo, Kaj riĉulojn Li forsendis malplenaj.
54 Auxiliou ao seu servo Israel, lembrando-se da [sua] misericórdia,
Li helpis Sian servanton Izrael, Memorante Sian korfavoron.
55 como falou aos nossos ancestrais, a Abraão, e à sua descendência, para sempre. (aiōn )
Kiel Li parolis al niaj patroj, Al Abraham kaj al lia idaro eterne. (aiōn )
56 Maria esteve com ela por quase três meses; então voltou para sua casa.
Kaj Maria loĝis ĉi ŝi tri monatojn, kaj reiris al sia domo.
57 E completou-se à Isabel o tempo de dar à luz, e teve um filho.
Kaj venis por Elizabeto la tempo, en kiu ŝi devis naski; kaj ŝi naskis filon.
58 Os seus vizinhos e parentes ouviram que o Senhor havia feito a ela grande misericórdia, e alegraram-se com ela.
Kaj ŝiaj najbaroj kaj ŝiaj parencoj aŭdis, ke la Eternulo pligrandigis Sian bonecon al ŝi; kaj ili ĝojis kun ŝi.
59 E aconteceu que ao oitavo dia vieram circuncidar o menino, e o chamavam Zacarias, do nome do seu pai.
Kaj en la oka tago oni venis, por cirkumcidi la infaneton; kaj ili eknomis lin Zeĥarja, laŭ la nomo de lia patro.
60 E sua mãe respondeu: Não, porém será chamado João.
Kaj lia patrino responde diris: Tute ne; sed li estos nomata Johano.
61 E disseram-lhe: Ninguém há entre os teus parentes que se chame deste nome.
Kaj ili diris al ŝi: El via parencaro estas neniu, kiu estas nomata per tiu nomo.
62 E perguntaram por gestos ao seu pai como queria que lhe chamassem.
Kaj ili faris signojn al lia patro pri tio, kiel li volas, ke li estu nomata.
63 Ele pediu uma tábua, e escreveu: O seu nome é João. E todos se surpeenderam.
Kaj li petis tabuleton, kaj skribis jene: Lia nomo estas Johano. Kaj ĉiuj miris.
64 E logo a sua boca se abriu, e a sua língua se [soltou]; e voltou a falar, louvando a Deus.
Kaj tuj lia buŝo malfermiĝis, kaj lia lango liberiĝis; kaj li parolis, glorante Dion.
65 E veio temor sobre todos os seus vizinhos; e em toda a região montanhosa da Judeia todas essas coisas foram divulgadas.
Kaj timo venis sur ĉiujn, kiuj loĝis ĉirkaŭ ili, kaj tra la tuta monta regiono de Judujo disvastiĝis rakonto pri ĉio tio.
66 E todos os que ouviam, guardavam em seus corações, dizendo: Quem será este menino? Pois também a mão do Senhor estava com ele.
Kaj ĉiuj aŭdantoj konservis tion en sia koro, dirante: Kia do estos ĉi tiu knabeto? Ĉar la mano de la Eternulo estis kun li.
67 E Zacarias, seu pai, foi cheio do Espírito Santo, e profetizou, dizendo:
Kaj lia patro Zeĥarja pleniĝis de la Sankta Spirito, kaj profetis, dirante:
68 Bendito [seja] o Senhor Deus de Israel, porque visitou e redimiu o seu povo.
Benata estu la Eternulo, la Dio de Izrael, Ĉar Li vizitis Sian popolon kaj faris por ili elaĉeton,
69 E nos levantou uma poderosa salvação na casa de seu servo Davi,
Kaj levis kornon de savo por ni En la domo de Sia servanto David,
70 como falou pela boca dos seus santos profetas, desde o princípio do mundo; (aiōn )
Kiel Li parolis per la buŝo de Siaj sanktaj profetoj, de post la komenco de la mondo, (aiōn )
71 Que [nos] livraria dos nossos inimigos e da mão de todos os que nos odeiam,
Savadon el niaj malamikoj kaj el la mano de ĉiuj niaj malamantoj;
72 para manifestar misericórdia aos nossos ancestrais, e se lembrar do seu santo pacto,
Por montri Sian bonecon ĉe niaj patroj, Kaj por memori Sian sanktan interligon;
73 do juramento que fez a Abraão, nosso ancestral;
La ĵuron, kiun Li ĵuris al nia patro Abraham;
74 de nos conceder que, libertos da mão dos inimigos, o serviríamos sem temor,
Ke Li donos al ni, ke, liberigite el la mano de niaj malamikoj, Ni servu Lin sentime,
75 em santidade e justiça diante dele, todos os nossos dias.
En sankteco kaj justeco antaŭ Li ĉiujn niajn tagojn.
76 E tu, menino, serás chamado profeta do Altíssimo; porque irás adiante da face do Senhor, para preparar os seus caminhos,
Kaj vi, infano, estos nomata profeto de la Plejaltulo, Ĉar vi iros antaŭ la vizaĝo de la Sinjoro, por pretigi liajn vojojn,
77 para dar a seu povo conhecimento da salvação, na remissão de seus pecados;
Por doni al lia popolo scion de savo En la pardonado de iliaj pekoj,
78 por causa da profunda misericórdia do nosso Deus, pela qual o raiar da manhã nos visitará;
Pro la kompata koro de nia Dio, Per kiu nin vizitis la sunleviĝo de supre,
79 para iluminar os que estão sentados nas trevas e sombra de morte; a fim de guiar os nossos pés pelo caminho da paz.
Por lumi sur tiujn, kiuj sidas en mallumo kaj en la ombro de morto, Por gvidi niajn piedojn en la vojojn de paco.
80 E o menino crescia e se fortalecia em espírito. E esteve nos desertos até o dia em que se mostrou a Israel.
Kaj kreskis la infano kaj fortiĝis en spirito, kaj estis en la dezertoj ĝis la tago de sia ekmontriĝo al Izrael.