Jó 28
1 Certamente há minas para a prata, e o ouro lugar onde o derretem.
Mać w prawdzie srebro początki żył swoich, a złoto miejsce, kędy bywa pławione.
2 O ferro é tirado do solo, e da pedra se funde o cobre.
Żelazo z ziemi biorą, a z kamienia zlewają miedź.
3 O [homem] põe fim às trevas, e investiga em toda extremidade, as pedras que estão na escuridão e nas mais sombrias trevas.
Celu ciemnościom ułożonego i końca wszystkich rzeczy on dochodzi, i kamieni, które w ciemności i cieniu śmierci leżą.
4 Abre um poço onde não há morador, lugares esquecidos por quem passa a pé; pendurados longe da humanidade, vão de um lado para o outro.
Wyleje rzeka z miejsca swojego, tak, iż jej nikt przebyć nie może, bywa jednak zahamowana przemysłem nędznego człowieka, i odchodzi.
5 Da terra o pão procede, e por debaixo ela é transformada como que pelo fogo.
Z ziemi wychodzi chleb, chociaż pod nią coś różnego, podobnego ogniowi.
6 Suas pedras são o lugar da safira, e contém pó de ouro.
W niektórych miejscach jest kamień Safir, i piasek złoty;
7 A ave de rapina não conhece essa vereda; os olhos do falcão não a viram.
A tej ścieszki ani ptak nie wie, ani jej widzało oko sępie.
8 Os filhotes de animais ferozes nunca a pisaram, nem o feroz leão passou por ela.
Nie depczą po niej zwierzęta srogie, ani lew przeszedł przez nię.
9 [O homem] põe sua mão no rochedo, e revolve os montes desde a raiz.
Na krzemień ściągnął rękę swoję, wywrócił góry z korzenia;
10 Cortou canais pelas rochas, e seus olhos veem tudo o que é precioso.
Z skał wywodzi strumienie, a każdą rzecz kosztowną widzi oko jego.
11 Ele tapa os rios desde suas nascentes, e faz o oculto sair para a luz.
Wylewać się rzekom nie dopuszcza, a rzeczy skryte wywodzi na jaśnię.
12 Porém onde se achará a sabedoria? E onde está o lugar da inteligência?
Ale mądrość gdzież może być znaleziona? a kędy jest miejsce roztropności?
13 O ser humano não conhece o valor dela, nem ela é achada na terra dos viventes.
Nie wie człowiek śmiertelny ceny jej, ani bywa znaleziona w ziemi żyjących.
14 O abismo diz: Não está em mim; E o mar diz: Nem comigo.
Przepaść mówi: Niemasz jej we mnie; i morze też powiada: Niemasz jej u mnie.
15 Nem por ouro fino se pode comprar, nem se pesar em troca de prata.
Nie dawają szczerego złota za nię; ani odważają srebra, za odmianę jej.
16 Não pode ser avaliada com ouro de Ofir, nem com ônix precioso, nem com safira.
Nie może być oszacowana za złoto Ofir, ani za Onychyn drogi, ani za Safir.
17 Não se pode comparar com ela o ouro, nem o cristal; nem se pode trocar por joia de ouro fino.
Nie porówna z nią złoto, ani kryształ, ani odmiana jej może być za klejnot złota szczerego.
18 De coral nem de quartzo não se fará menção; porque o preço da sabedoria é melhor que o de rubis.
Koralów i pereł nie wspomina, bo nabycie mądrości kosztowniejsze jest nad perły.
19 O topázio de Cuxe não se pode comparar com ela; nem pode ser avaliada com o puro ouro fino.
Nie zrówna z nią i szmaragd z ziemi etyjopskiej; ani za złoto najczystsze szacowana być może.
20 De onde, pois, vem a sabedoria? E onde está o lugar da inteligência?
Skądże tedy mądrość pochodzi? albo gdzie jest miejsce rozumu?
21 Porque encoberta está aos olhos de todo vivente, e é oculta a toda ave do céu.
Gdyż zakryta jest od oczu wszystkich żyjących, i przed ptastwem niebieskim zatajona jest.
22 O perdição e a morte dizem: Com nossos ouvidos ouvimos sua fama.
Zginienie i śmierć rzekły: Uszyma swemi słyszałyśmy sławę jej.
23 Deus entende o caminho dela, e ele conhece seu lugar.
Bóg sam rozumie drogę jej, a on wie miejsce jej.
24 Porque ele enxerga até os confins da terra, e vê tudo [o que há] debaixo de céus.
Bo on na kończyny ziemi patrzy, a wszystko, co jest pod niebem, widzi.
25 Quando ele deu peso ao vento, e estabeleceu medida para as águas;
Wiatrom uczynił wagę, a wody odważył pod miarą.
26 Quando ele fez lei para a chuva, e caminho para o relâmpago dos trovões,
On też prawo dżdżom postanowił, a drogę błyskawicom gromów.
27 Então ele a viu, e relatou; preparou-a, e também a examinou.
W ten czas ją widział, i głosił ją: zgotował ją, i doszedł jej.
28 E disse ao homem: Eis que o temor ao Senhor é a sabedoria, e o desviar-se do mal [é] a inteligência.
Ale człowiekowi rzekł: Oto bojaźń Pańska jest mądrością, a warować się złego, jest rozumem.
