Provérbios 1
1 Provérbios de Salomão, filho de David, rei de Israel;
Sentencoj de Salomono, filo de David, reĝo de Izrael:
2 Para se conhecer a sabedoria e a instrução; para se entenderem as palavras da prudência;
Por scii saĝon kaj moralinstruon; Por kompreni parolojn de prudento;
3 Para se receber a instrução do entendimento, a justiça, o juízo, e a equidade;
Por ricevi instruon pri saĝo, Vero, justo, kaj honesto;
4 Para dar aos símplice prudência, e aos moços conhecimento e bom siso;
Por doni al la malkleruloj spriton, Al la junulo scion kaj singardemon.
5 Para o sábio ouvir e crescer em doutrina, e o entendido adquirir sábios conselhos;
Saĝulo aŭdu kaj plimultigu sian scion, Kaj prudentulo akiros gvidajn kapablojn,
6 Para entender provérbios e a sua declaração: como também as palavras dos sábios, e as suas adivinhações.
Por kompreni sentencon kaj retoraĵon, La vortojn de saĝuloj kaj iliajn enigmojn.
7 O temor do Senhor é o princípio da ciência: os loucos desprezam a sabedoria e a instrução.
La timo antaŭ la Eternulo estas la komenco de sciado. Saĝon kaj instruon malpiuloj malestimas.
8 Filho meu, ouve a instrução de teu pai, e não deixes a doutrina de tua mãe.
Aŭskultu, mia filo, la instruon de via patro, Kaj ne forĵetu la ordonon de via patrino;
9 Porque diadema de graça serão para a tua cabeça, e colares para o teu pescoço.
Ĉar ili estas bela krono por via kapo, Kaj ornamo por via kolo.
10 Filho meu, se os pecadores te atraírem com afagos, não consintas.
Mia filo, se pekuloj vin logos, Ne sekvu ilin.
11 Se disserem: Vem conosco; espiemos o sangue; espreitemos o inocente sem razão;
Se ili diros: Iru kun ni, Ni embuskos por mortigi, Ni senkaŭze insidos senkulpulojn;
Kiel Ŝeol ni englutos ilin vivajn, Kaj la piulojn kiel irantajn en la tombon; (Sheol h7585)
13 Acharemos toda a sorte de fazenda preciosa; encheremos as nossas casas de despojos;
Ni trovos diversajn grandvaloraĵojn, Ni plenigos niajn domojn per rabaĵo;
14 Lança a tua sorte entre nós; teremos todos uma só bolsa.
Vi lotos meze inter ni, Unu monujo estos por ni ĉiuj:
15 Filho meu, não te ponhas a caminho com eles: desvia o pé das suas veredas;
Mia filo, ne iru la vojon kune kun ili; Gardu vian piedon de ilia vojstreko,
16 Porque os seus pés correm para o mal, e se apressam a derramar sangue.
Ĉar iliaj piedoj kuras al malbono, Kaj rapidas, por verŝi sangon.
17 Na verdade debalde se estende a rede perante os olhos de toda a sorte de aves.
Ĉar vane estas metata reto Antaŭ la okuloj de ĉiu birdo.
18 E estes armam ciladas contra o seu próprio sangue; e as suas próprias vidas espreitam.
Kaj ili embuskas sian propran sangon, Ili insidas siajn proprajn animojn.
19 Assim são as veredas de todo aquele que usa de avareza: ela prenderá a alma de seus amos.
Tiaj estas la vojoj de ĉiu, kiu avidas rabakiron; Ĝi forprenas la vivon de sia posedanto.
20 A suprema sabedoria altamente clama de fora: pelas ruas levanta a sua voz.
La saĝo krias sur la strato; Ĝi aŭdigas sian voĉon sur la placoj;
21 Nas encruzilhadas, em que há tumultos, clama: às entradas das portas, na cidade profere as suas palavras.
Ĝi vokas en la ĉefaj kunvenejoj, ĉe la pordegaj enirejoj; En la urbo ĝi diras siajn parolojn.
22 Até quando, ó símplices, amareis a simplicidade? e vós, escarnecedores, desejareis o escarneio? e vós, loucos, aborrecereis o conhecimento?
Ĝis kiam, ho malkleruloj, vi amos nescion? Kaj al blasfemantoj plaĉos blasfemado, Kaj senprudentuloj malamos scion?
23 Tornai-vos à minha repreensão: eis que abundantemente vos derramarei de meu espírito e vos farei saber as minhas palavras.
Returnu vin al mia predikado; Jen mi eligos al vi mian spiriton, Mi sciigos al vi miajn vortojn.
24 Porquanto clamei, e vós recusastes; estendi a minha mão, e não houve quem desse atenção;
Ĉar mi vokis, kaj vi rifuzis; Mi etendis mian manon, kaj neniu atentis;
25 Mas rejeitastes todo o meu conselho, e não quizestes a minha repreensão.
Kaj vi forĵetis ĉiujn miajn konsilojn, Kaj miajn predikojn vi ne deziris:
26 Também eu me rirei na vossa perdição, e zombarei, vindo o vosso temor;
Tial ankaŭ mi ridos ĉe via malfeliĉo; Mi mokos, kiam timo vin atakos.
27 Vindo como a assolação o vosso temor, e vindo a vossa perdição como uma tormenta, sobrevindo-vos aperto e angústia.
Kiam la timo atakos vin kiel uragano, Kaj via malfeliĉo venos kiel ventego, Kiam venos al vi mizero kaj sufero:
28 Então a mim clamarão, porém eu não responderei; de madrugada me buscarão, porém não me acharão.
Tiam ili min vokos, sed mi ne respondos; Ili min serĉos, sed min ne trovos.
29 Porquanto aborreceram o conhecimento; e não elegeram o temor do Senhor;
Tial ke ili malamis scion, Kaj timon antaŭ la Eternulo ili ne deziris havi,
30 Não consentiram ao meu conselho e desprezaram toda a minha repreensão.
Ili ne deziris miajn konsilojn, Ili malestimis ĉiujn miajn predikojn:
31 Assim que comerão do fruto do seu caminho, e fartar-se-ão dos seus próprios conselhos.
Ili manĝu la fruktojn de sia agado, Kaj ili satiĝu de siaj pripensoj.
32 Porque o desvio dos símplices os matará, e a prosperidade dos loucos os destruirá.
Ĉar la kapricoj de la malsaĝuloj ilin mortigas, Kaj la senzorgeco de la senorduloj ilin pereigas.
33 Porém o que me der ouvidos habitará seguramente, e estará descançado do temor do mal
Sed kiu min aŭskultas, tiu loĝos sendanĝere, Kaj estos trankvila, kaj ne timos malbonon.
