Provérbios 30
1 Palavras de Agur, filho de Jake, a profecia: disse este varão a Ithiel; a Ithiel e a Ucal:
Słowa Agura, syna Jake, proroctwo tego człowieka do Itiela, do Itiela i Ukala.
2 Na verdade que eu sou mais brutal do que ninguém, não tenho o entendimento do homem.
Zaprawdę jestem najgłupszym z ludzi i nie mam ludzkiego rozumu.
3 Nem aprendi a sabedoria, nem conheci o conhecimento dos santos.
Ani nie nauczyłem się mądrości, ani nie mam wiedzy o tym, co święty.
4 Quem subiu ao céu e desceu? quem encerrou os ventos nos seus punhos? quem amarrou as águas num pano? quem estabeleceu todas as extremidades da terra? qual é o seu nome? e qual é o nome de seu filho? se é que o sabes?
Któż wstąpił do nieba i zstąpił? Któż zebrał wiatr w swoje garście? Któż zgarnął wody do [swej] szaty? Któż utwierdził wszystkie krańce ziemi? Jakie [jest] jego imię? A jakie [jest] imię jego syna? Czy wiesz?
5 Toda a palavra de Deus é pura; escudo é para os que confiam nele.
Każde słowo Boga jest czyste; on [jest] tarczą dla tych, którzy mu ufają.
6 Nada acrescentes às suas palavras, para que não te repreenda e sejas achado mentiroso.
Nie dodawaj nic do jego słów, aby cię nie strofował i abyś nie okazał się kłamcą.
7 Duas coisas te pedi; não mas negues, antes que morra:
Proszę cię o dwie rzeczy; nie odmawiaj mi [ich], zanim umrę.
8 Alonga de mim a vaidade e a palavra mentirosa; não me dês nem a pobreza nem a riqueza: mantem-me do pão da minha porção acostumada.
Oddal ode mnie marność i słowo kłamliwe; nie dawaj mi ani ubóstwa, ani bogactwa; żyw mnie odpowiednim dla mnie pokarmem;
9 Para que porventura de farto te não negue, e diga: Quem é o Senhor? ou que, empobrecendo, não venha a furtar, e lance mão do nome de Deus.
Abym będąc syty, nie zaparł się [ciebie] i nie mówił: Kim jest PAN? Albo zubożawszy, nie kradł i nie brał imienia mego Boga [nadaremnie].
10 Não calunies o servo diante de seu senhor, para que te não amaldiçoe e fiques culpado.
Nie oczerniaj sługi przed jego panem, aby ci nie złorzeczył i byś nie okazał się winny.
11 Há uma geração que amaldiçoa a seu pai, e que não bendiz a sua mãe
[Jest] pokolenie, które złorzeczy swemu ojcu i nie błogosławi swojej matce.
12 Há uma geração que é pura aos seus olhos, e que nunca foi lavada da sua imundícia.
[Jest] pokolenie, które we własnych oczach jest czyste, lecz nie jest obmyte ze swego plugastwa.
13 Há uma geração cujos olhos são altivos, e as suas pálpebras levantadas para cima.
[Jest] pokolenie, którego oczy są wyniosłe i powieki wzniesione.
14 Há uma geração cujos dentes são espadas, e cujos queixais são facas, para consumirem da terra os aflitos, e os necessitados dentre os homens.
[Jest] pokolenie, którego zęby [są jak] miecze, a zęby trzonowe [jak] noże, by pożreć ubogich na ziemi i nędzarzy spośród ludzi.
15 A sanguesuga tem duas filhas, a saber: Dá, Dá. Estas três coisas nunca se fartam; e quatro nunca dizem: Basta.
Pijawka ma dwie córki, [które mówią]: Daj, daj. Trzy są rzeczy, które nie mogą się nasycić; cztery, które nie mówią: Dość.
16 A sepultura; a madre estéril; a terra que se não farta d'água; e o fogo nunca diz: Basta. (Sheol h7585)
Grób, niepłodne łono, ziemia niesyta wody i ogień, [który] nie mówi: Dość. (Sheol h7585)
17 Os olhos que zombam do pai, ou desprezam a obediência da mãe, corvos do ribeiro os arrancarão e os pintãos da águia os comerão.
Oko, [które] wyśmiewa ojca i gardzi posłuszeństwem matce, wydziobią kruki [nad] potokami i wyjedzą orlęta.
18 Estas três coisas me maravilham; e quatro há que não conheço:
Trzy [są] rzeczy dla mnie zbyt zdumiewające, czterech nie znam:
19 O caminho da águia no céu; o caminho da cobra na penha; o caminho do navio no meio do mar; e o caminho do homem com uma virgem.
Drogi orła w powietrzu, drogi węża na skale, drogi okrętu na środku morza i drogi mężczyzny z młodą kobietą.
20 Tal é o caminho da mulher adúltera: ela come, e limpa a sua boca, e diz: Não cometi maldade.
Taka [jest] droga kobiety cudzołożnej: je i obciera swoje usta, i mówi: Nie zrobiłam nic złego.
21 Por três coisas se alvoroça a terra: e por quatro, que não pode suportar:
Pod trzema rzeczami drży ziemia, czterech nie może znieść:
22 Pelo servo, quando reina; e pelo tolo, quando anda farto de pão:
Sługi, kiedy panuje, głupca, kiedy syci się chlebem;
23 Pela mulher aborrecida, quando se casa; e pela serva, quando ficar herdeira da sua senhora.
Obmierzłej [kobiety], kiedy wychodzi za mąż, [i] służącej, kiedy dziedziczy po swojej pani.
24 Estas quatro coisas são das mais pequenas da terra, porém sabias, bem providas de sabedoria:
Cztery są rzeczy najmniejsze na ziemi, jednak mędrsze nad mędrców:
25 As formigas são um povo impotente; todavia no verão preparam a sua comida:
Mrówki, lud słaby, a jednak w lecie przygotowują pokarm;
26 Os coelhos são um povo débil; e contudo põem a sua casa na penha:
Króliki, lud słaby, a jednak budują swój dom w skale;
27 Os gafanhotos não tem rei; e contudo todos saem, e em bandos se repartem:
Szarańcze nie mają króla, a jednak wszystkie wyruszają chmarą;
28 A aranha apanha com as mãos, e está nos paços dos reis.
Pająk pracuje rękoma, a bywa w pałacach królewskich.
29 Estas três tem um bom andar, e quatro que passeiam mui bem:
Trzy są rzeczy, które poruszają się wspaniale, cztery kroczą dostojnie:
30 O leão, o mais forte entre os animais, que por ninguém torna atráz:
Lew, najsilniejszy wśród zwierząt, który przed nikim nie ustępuje;
31 O cavalo de guerra, bem cingido pelos lombos; e o bode; e o rei a quem se não pode resistir.
Chart i kozioł, i król, przeciw któremu nikt nie powstaje.
32 Se obraste loucamente, elevando-te, e se imaginaste o mal, põe a mão na boca.
Jeśli głupio postąpiłeś, wynosząc się, albo jeśli pomyślałeś źle, [połóż] rękę na ustach.
33 Porque o espremer do leite produz manteiga, e o espremer do nariz produz sangue, e o espremer da ira produz contenda.
Jak ubijanie mleka daje masło i wycieranie nosa wywołuje krew, tak kto wzbudza gniew, wszczyna kłótnię.
