Provérbios 3

1 Filho meu, não te esqueças da minha lei, e o teu coração guarde os meus mandamentos.

ڕۆڵە، فێرکردنەکەم لەبیر مەکە، فەرمانەکانم لەناو دڵتدا هەڵبگرە،

2 Porque eles te acrescentarão longura de dias, e anos de vida e paz.

چونکە ڕۆژگاری درێژ و ساڵانی ژیان و ئاشتیت بۆ زیاد دەکات.

3 Não te desamparem a benignidade e a fidelidade: ata-as ao teu pescoço; escreve-as na táboa do teu coração.

با خۆشەویستی نەگۆڕ و دڵسۆزی لێت جیا نەبنەوە، بە ملتەوە گرێیان بدە، لەسەر پەڕەی دڵت بیاننووسە.

4 E acharás graça e bom entendimento aos olhos de Deus e dos homens.

ئینجا پەسەندی و نازناوی چاک بەدەستدەهێنیت لەلای خودا و خەڵک.

5 Confia no Senhor com todo o teu coração, e não te estribes no teu próprio entendimento.

پڕ بەدڵ پشت بە یەزدان ببەستە و بە تێگەیشتوویی خۆت پشت ئەستوور مەبە.

6 Reconhece-o em todos os teus caminhos, e ele endireitará as tuas veredas.

لە هەموو ڕێگاکانت بیناسە، ئەویش ڕێچکەکانت ڕاست دەکات.

7 Não sejas sábio a teus próprios olhos: teme ao Senhor e aparta-te do mal.

لەبەرچاوی خۆت، خۆت بە دانا مەزانە، لە یەزدان بترسە و لە بەدکاری بەدووربە.

8 Isto será saúde para o teu umbigo, e regadura para os teus ossos.

دەبێتە تەندروستی بۆ لەشت و خۆراک بۆ ئێسقانەکانت.

9 Honra ao Senhor com a tua fazenda, e com as primícias de toda a tua renda.

بە سامانت ڕێزی یەزدان بگرە، بە یەکەمین بەرهەمی هەموو خەرمانەکانت.

10 E se encherão os teus celeiros de fartura, e trasbordarão de mosto os teus lagares.

ئەمبارەکەت پڕ دەبێت هەتا تێری، قەڕابەکەت سەرڕێژ دەبێت لە شەرابی نوێ.

11 Filho meu, não rejeites a correção do Senhor, nem te enojes da sua repreensão.

ڕۆڵەکەم، بە سووکی تەماشای تەمبێکردنی یەزدان مەکە، ڕقت لە سەرزەنشتی ئەو نەبێتەوە،

12 Porque o Senhor repreende aquele a quem ama, assim como o pai ao filho a quem quer bem.

چونکە ئەوەی یەزدان خۆشیبوێ تەمبێی دەکات و وەک باوکێک بە کوڕ دڵخۆش دەبێت.

13 Bem-aventurado o homem que acha sabedoria, e o homem que produz inteligência.

خۆزگە دەخوازرێ بەو کەسەی دانایی دەدۆزێتەوە و بەو کەسەی تێگەیشتن بەدەستدەهێنێت،

14 Porque melhor é a sua mercadoria do que a mercadoria de prata, e a sua renda do que o ouro mais fino.

چونکە قازانجی لە قازانجی زیو باشترە و بەرهەمیشی لە زێڕ.

15 Mais preciosa é do que os rubins, e tudo o que mais podes desejar não se pode comparar a ela.

لە یاقووت بەهادارترە و هەرچی ئارەزووی دەکەیت نابێتە هاوتای.

16 Longura de dias há na sua mão direita: na sua esquerda riquezas e honra.

تەمەنی درێژ لە دەستی ڕاستیدایە و دەوڵەمەندی و ڕێزیش لە دەستی چەپی.

17 Os caminhos dela são caminhos de delícias, e todas as suas veredas paz.

ڕێگاکانی ڕێگای خۆشحاڵین و هەموو ڕێڕەوەکانی ئاشتین.

18 É árvore da vida para os que dela pegam, e bem-aventurados são todos os que a reteem.

درەختی ژیانە بۆ ئەوانەی خۆیان پێوە گرتووە، خۆزگە دەخوازرێت بەوانەی پێی پابەند دەبن.

19 O Senhor com sabedoria fundou a terra: preparou os céus com entendimento.

یەزدان بە دانایی زەوی دامەزراند، بە تێگەیشتنیش ئاسمانی چەسپاند.

20 Pelo seu conhecimento se fenderam os abismos, e as nuvens destilam o orvalho.

بە زانیاری ئەو قووڵاییەکان شەق بوون، هەورەکان شەونمیان دڵۆپاند.

21 Filho meu, não se apartem estes dos teus olhos: guarda a verdadeira sabedoria e o bom siso;

ڕۆڵە، دەست بە دانایی تەواو و سەلیقەوە بگرە، ئەمانە لەبەرچاوت دوورنەکەونەوە،

22 Porque serão vida para a tua alma, e graça para o teu pescoço.

دەبنە ژیان بۆ تۆ، ملوانکە بۆ جوانی گەردنت.

23 Então andarás com confiança pelo teu caminho, e não tropeçará o teu pé.

ئەوسا بە ئاسوودەیی بە ڕێگای خۆتدا دەڕۆیت و ساتمە ناکەیت و ناکەویت.

24 Quando te deitares, não temerás: mas te deitarás e o teu sono será suave.

کاتێک ڕادەکشێیت بێ ترسیت، ڕادەکشێیت و خەوت خۆش دەبێت.

25 Não temas o pavor repentino, nem a assolação dos ímpios quando vier.

نە لە بەڵای کتوپڕ دەترسیت و نە لە ماڵی بەدکاران کە وێران دەبێت،

26 Porque o Senhor será a tua esperança, e guardará os teus pés de os prenderem.

چونکە یەزدان دەبێتە پشتیوانت و پێت لە پێوەبوون دەپارێزێت.

27 Não detenhas dos seus donos o bem, tendo na tua mão poder faze-lo.

دەستی چاکە مەگرەوە لەوانەی شایستەی چاکەن، کاتێک لە تواناتدایە بیکەیت.

28 Não digas ao teu próximo: vai, e torna, e amanhã to darei: tendo-o tu contigo.

بە کەس مەڵێ: «بڕۆ، دواتر وەرەوە، بەیانی دەتدەمێ،» لە کاتێکدا ئەو شتەت پێیە.

29 Não maquines mal contra o teu próximo, pois habita contigo confiadamente.

پیلانی خراپ لە دژی دراوسێکەت مەگێڕە، لە کاتێکدا ئەو بە دڵنیاییەوە لەلات جێنشین بووە.

30 Não contendas contra alguém sem razão, se te não tem feito mal.

لەخۆڕایی دژایەتی کەسێک مەکە، ئەگەر خراپەی لەگەڵتدا نەکرد.

31 Não tenhas inveja do homem violento, nem elejas algum de seus caminhos.

بەغیلی بە پیاوی ستەمکار مەبە، هیچ ڕێگایەکی ئەو هەڵمەبژێرە،

32 Porque o perverso é abominação ao Senhor, mas com os sinceros está o seu segredo.

چونکە لەلای یەزدان مرۆڤی قەڵپ قێزەونە، بەڵام نهێنی خۆی لەلای سەرڕاستانە.

33 A maldição do Senhor habita na casa do ímpio, mas à habitação dos justos abençoará.

نەفرەتی یەزدان لەسەر ماڵی بەدکارە، بەڵام ماڵی ڕاستودروستان بەرەکەتدار دەکات.

34 Certamente ele escarnecerá dos escarnecedores, mas dará graça aos mansos.

هەرچەندە گاڵتە بە گاڵتەجاڕان دەکات، بەڵام نیعمەت دەداتە بێفیزەکان.

35 Os sábios herdarão honra, porém os loucos tomam sobre si confusão.

داناکان ڕێزداری بە میرات دەگرن، بەڵام گێلەکان شەرمەزاری هەڵدەگرن.