Provérbios 3
1 Filho meu, não te esqueças da minha lei, e o teu coração guarde os meus mandamentos.
Anak ko, ayaw hikalimti ang akong Kasugoan; Apan pabantayi sa imong kasingkasing ang akong mga sugo:
2 Porque eles te acrescentarão longura de dias, e anos de vida e paz.
Kay ang kadugayon sa mga adlaw, ug mga tuig sa kinabuhi, Ug pakigdait, sila igadugang kanimo.
3 Não te desamparem a benignidade e a fidelidade: ata-as ao teu pescoço; escreve-as na táboa do teu coração.
Ayaw pagpabiyaa kanimo ang kalolot ug kamatuoran: Ihigot mo sila sa imong liog; Isulat mo sila ibabaw sa papan sa imong kasingkasing:
4 E acharás graça e bom entendimento aos olhos de Deus e dos homens.
Aron ikaw makakaplag sa kalomo ug maayong salabutan Sa atubangan sa Dios aug sa tawo.
5 Confia no Senhor com todo o teu coração, e não te estribes no teu próprio entendimento.
Sumalig ka kang Jehova sa bug-os mong kasingkasing, Ug ayaw pagsalig sa imong kaugagalingong salabutan:
6 Reconhece-o em todos os teus caminhos, e ele endireitará as tuas veredas.
Sa tanan nimong mga dalan ilha siya, Ug siya magamando sa imong mga alagianan.
7 Não sejas sábio a teus próprios olhos: teme ao Senhor e aparta-te do mal.
Ayaw pagpakamaalamon sa imong kaugalingong mga mata; Kahadlokan mo si Jehova, ug pahalayo gikan sa dautan:
8 Isto será saúde para o teu umbigo, e regadura para os teus ossos.
Kana mahimong kaayohan sa imong pusod, Ug utok sa imong mga bukog.
9 Honra ao Senhor com a tua fazenda, e com as primícias de toda a tua renda.
Pasidunggi si Jehova pinaagi sa imong manggad, Ug sa mga inunahang bunga sa tanan mong abut:
10 E se encherão os teus celeiros de fartura, e trasbordarão de mosto os teus lagares.
Aron ang imong mga kamalig mapuno sa kadaghan, Ug ang imong pug-anan magaawas sa bag-ong vino.
11 Filho meu, não rejeites a correção do Senhor, nem te enojes da sua repreensão.
Anak ko, ayaw pagtamaya ang pagcastigo ni Jehova; Ni magsubo ka sa iyang pagbadlong:
12 Porque o Senhor repreende aquele a quem ama, assim como o pai ao filho a quem quer bem.
Kay kinsa kadto nga gihigugma ni Jehova iyang ginabadlong, Maingon sa usa ka amahan sa anak nga iyang gikahimut-an.
13 Bem-aventurado o homem que acha sabedoria, e o homem que produz inteligência.
Malipayon ang tawo nga makakaplag sa kaalam, Ug ang tawo nga makakab-ut sa pagsabut.
14 Porque melhor é a sua mercadoria do que a mercadoria de prata, e a sua renda do que o ouro mais fino.
Kay ang pagpakabaton niini labi pang maayo kay sa pagmanggad sa salapi, Ug ang kaayohan niini labaw pa kay sa fino nga bulawan.
15 Mais preciosa é do que os rubins, e tudo o que mais podes desejar não se pode comparar a ela.
Siya labi pang bililhon kay sa mga rubi: Ug walay mausa sa mga butang nga imong ginatinguha nga ikatanding niana.
16 Longura de dias há na sua mão direita: na sua esquerda riquezas e honra.
Ang hataas nga mga adlaw anaa sa iyang kamot nga too; Diha sa iyang kamot nga wala anaa ang bahandi ug kadungganan.
17 Os caminhos dela são caminhos de delícias, e todas as suas veredas paz.
Ang iyang mga dalan maoy mga dalan sa kahimut-anan, Ug ang tanan niyang mga alagianan mga pakigdait.
18 É árvore da vida para os que dela pegam, e bem-aventurados são todos os que a reteem.
Siya maoy usa ka kahoy sa kinabuhi kanila nga mokupot kaniya: Ug malipayon ang tagsatagsa nga magahawid kaniya.
19 O Senhor com sabedoria fundou a terra: preparou os céus com entendimento.
Si Jehova pinaagi sa kaalam mitukod sa yuta; Pinaagi sa pagsabut iyang gitukod ang kalangitan.
20 Pelo seu conhecimento se fenderam os abismos, e as nuvens destilam o orvalho.
Pinaagi sa iyang kinaadman ang mga kahiladman nangaabli, Ug ang kalangitan nagapatagas sa tun-og.
21 Filho meu, não se apartem estes dos teus olhos: guarda a verdadeira sabedoria e o bom siso;
Anak ko, ayaw sila pagpabulaga gikan sa imong mga mata; Batoni ang halalum nga kaalam ug ang pagkabuotan:
22 Porque serão vida para a tua alma, e graça para o teu pescoço.
Sa ingon niana sila mahimong kinabuhi alang sa imong kalag, Ug gracia sa imong liog.
23 Então andarás com confiança pelo teu caminho, e não tropeçará o teu pé.
Unya magalakat ikaw sa imong dalan nga may kasigurohan, Ug ang imong tiil dili mahapangdol.
24 Quando te deitares, não temerás: mas te deitarás e o teu sono será suave.
Sa diha nga ikaw mohigda, dili ka malisang: Oo, ikaw mohigda, ug ang imong pagkatulog matam-is.
25 Não temas o pavor repentino, nem a assolação dos ímpios quando vier.
Ayaw kalisang sa hinanali nga kahadlok, Ni sa pagkalaglag sa dautan, kong kini modangat:
26 Porque o Senhor será a tua esperança, e guardará os teus pés de os prenderem.
Kay si Jehova mao ang imong kasaligan, Ug magabantay sa imong tiil nga dili hidakpan.
27 Não detenhas dos seus donos o bem, tendo na tua mão poder faze-lo.
Ayaw pag ihikaw ang kaayohan gikan kanila diin kini gikinahanglan, Sa diha nga kini anaa sa gahum sa imong kamot ang pagbuhat niini.
28 Não digas ao teu próximo: vai, e torna, e amanhã to darei: tendo-o tu contigo.
Ayaw pag-ingon sa imong isigkatawo: Lakat, ug bumalik ka pagusab, Ug sa pagkaugma ako mohatag; Sa diha nga ikaw aduna na niana.
29 Não maquines mal contra o teu próximo, pois habita contigo confiadamente.
Ayaw pagtinguha sa kadautan batok sa imong isigkatawo, Sa makita mo nga siya nagapuyo sa kasigurohan tupad kanimo.
30 Não contendas contra alguém sem razão, se te não tem feito mal.
Ayaw pagpakig-away sa usa ka tawo sa walay gipasikaran, Kong siya wala maghilabut kanimo.
31 Não tenhas inveja do homem violento, nem elejas algum de seus caminhos.
Ayaw kasinahi ang tawo nga malupigon, Ug ayaw pagpilia ang iyang mga dalan.
32 Porque o perverso é abominação ao Senhor, mas com os sinceros está o seu segredo.
Kay ang tawo nga sukwahi maoy usa ka dulumtanan kang Jehova; Apan ang iyang pagpakighigala anaa uban sa mga tawong matul-id.
33 A maldição do Senhor habita na casa do ímpio, mas à habitação dos justos abençoará.
Ang pagpanghimaraut ni Jehova anaa sa balay sa dautan; Apan iyang pagapanalanginan ang puloy-anan sa tawong matarung.
34 Certamente ele escarnecerá dos escarnecedores, mas dará graça aos mansos.
Sa pagkatinuod siya nagayubit sa mga mayubiton; Apan siya nagahatag ug gracia sa mga mapainubsanon.
35 Os sábios herdarão honra, porém os loucos tomam sobre si confusão.
Ang manggialamon makapanunod sa himaya; Apan ang kaulaw maoy makapauswag sa mga buang.
