Provérbios 27

1 Não presumas do dia de amanhã, porque não sabes o que parirá o dia.

درباره فردای خود با غرور صحبت نکن، زیرا نمی‌دانی چه پیش خواهد آمد.

2 Louve-te o estranho, e não a tua boca, o estrangeiro e não os teus lábios.

هرگز از خودت تعریف نکن؛ بگذار دیگران از تو تعریف کنند.

3 Pesada é a pedra, e a areia é carregada; porém a ira do insensato é mais pesada do que elas ambas.

حمل بار سنگ و ماسه سخت است، اما تحمل ناراحتیهایی که شخص نادان ایجاد می‌کند، از آن هم سختتر است.

4 Cruel é o furor e a impetuosa ira, mas quem parará perante a inveja?

حسادت خطرناک‌تر و بی‌رحمتر از خشم و غضب است.

5 Melhor é a repreensão aberta do que o amor encoberto.

سرزنش آشکار از محبت پنهان بهتر است.

6 Fieis são as feridas feitas pelo que ama, mas os beijos do que aborrece são enganosos.

زخم دوست بهتر از بوسهٔ دشمن است.

7 A alma farta piza o favo de mel, mas à alma faminta todo o amargo é doce.

شکم سیر حتی از عسل کراهت دارد، اما برای شکم گرسنه هر چیز تلخی شیرین است.

8 Qual é a ave que vagueia do seu ninho, tal é o homem que anda vagueando do seu lugar.

کسی که از خانه‌اش دور می‌شود همچون پرنده‌ای است که از آشیانه‌اش آواره شده باشد.

9 O óleo e o perfume alegram o coração: assim a doença do amigo de alguém com o conselho cordial.

مشورت صمیمانهٔ یک دوست همچون عطری خوشبو، دلپذیر است.

10 Não deixes a teu amigo, nem ao amigo de teu pai, nem entres na casa de teu irmão no dia da tua adversidade: melhor é o vizinho de perto do que o irmão ao longe.

دوست خود و دوست پدرت را هرگز ترک نکن، و وقتی در تنگی هستی سراغ برادرت نرو؛ همسایهٔ نزدیک بهتر از برادر دور می‌تواند به تو کمک کند.

11 Sê sábio, filho meu, e alegra o meu coração; para que tenha alguma coisa que responder àquele que me desprezar.

پسرم، حکمت بیاموز و دل مرا شاد کن تا بتوانم جواب کسانی را که مرا سرزنش می‌کنند، بدهم.

12 O avisado vê o mal, e esconde-se; mas os simples passam e pagam a pena.

عاقل خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید، ولی جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌کند.

13 Quando alguém fica por fiador do estranho, toma-lhe tu a sua roupa; e o penhora pela estranha.

از کسی که نزد تو ضامن شخص غریبی می‌شود، گرو بگیر.

14 O que bendiz ao seu amigo em alta voz, madrugando pela manhã, por maldição se lhe contará.

اگر صبح زود با صدای بلند برای دوستت دعای خیر کرده، او را از خواب بیدار کنی، دعای تو همچون لعنت خواهد بود.

15 O gotejar contínuo no dia de grande chuva, e a mulher contenciosa, uma e outra são semelhantes.

غرغرهای زن بهانه‌گیر مثل چک‌چک آب در روز بارانی است؛

16 Todos os que a esconderem esconderão o vento: e o óleo da sua dextra clama.

همان‌طور که نمی‌توان از وزیدن باد جلوگیری کرد، و یا با دستهای چرب چیزی را نگه داشت، همان‌طور هم محال است بتوان از غرغر چنین زنی جلوگیری کرد.

17 Como o ferro com o ferro se aguça, assim o homem aguça o rosto do seu amigo.

همان‌طور که آهن، آهن را می‌تراشد، دوست نیز شخصیت دوستش را اصلاح می‌کند.

18 O que guarda a figueira comerá do seu fruto; e o que atenta para seu senhor, será honrado.

هر که درختی بپروراند از میوه‌اش نیز خواهد خورد و هر که به اربابش خدمت کند پاداش خواهد گرفت.

19 Como na água o rosto corresponde ao rosto, assim o coração do homem ao homem.

همان‌طور که انسان در آب، صورت خود را می‌بیند، در وجود دیگران نیز وجود خویش را مشاهده می‌کند.

20 Como o inferno e a perdição nunca se fartam, assim os olhos do homem nunca se fartam. (Sheol h7585)

همان‌طور که دنیای مردگان از بلعیدن زندگان سیر نمی‌شود، خواسته‌های انسان نیز هرگز ارضا نمی‌گردد. (Sheol h7585)

21 Como o crisol é para a prata, e o forno para o ouro, assim se prova o homem pelos louvores.

طلا و نقره را به‌وسیلۀ آتش می‌آزمایند، ولی انسان را از عکس‌العملش در برابر تعریف و تمجید دیگران می‌توان شناخت.

22 Ainda quando pizares o tolo com uma mão de gral entre grãos de cevada pilada, não se irá dele a sua estultícia.

اگر احمق را در داخل هاون هم بکوبی حماقتش از او جدا نمی‌شود.

23 Procura conhecer o estado das tuas ovelhas: põe o teu coração sobre o gado.

مال و دارایی زود از بین می‌رود و تاج و تخت پادشاه تا ابد برای نسل او باقی نمی‌ماند. پس تو با دقت از گله و رمه‌ات مواظبت کن،

24 Porque o tesouro não dura para sempre: ou durará a coroa de geração em geração?

25 Quando se mostrar a erva, e aparecerem os renovos, então ajunta as hervas dos montes.

زیرا وقتی علوفه چیده شود و محصول جدید به بار آید و علف کوهستان جمع‌آوری شود،

26 Os cordeiros serão para te vestires, e os bodes para o preço do campo.

آنگاه از پشم گوسفندانت لباس تهیه خواهی کرد، از فروش بزهایت زمین خواهی خرید

27 E a abastança do leite das cabras para o teu sustento, para sustento da tua casa, e para sustento das tuas criadas.

و از شیر بقیهٔ بزها تو و خانواده و کنیزانت سیر خواهید شد.