Provérbios 26

1 Como a neve no verão, e como a chuva na sega, assim não convém ao louco a honra.

وەک بەفر لە هاوین و باران لە کاتی دروێنەدا، ئاواش ڕێزلێنان لە گێل ناوەشێتەوە.

2 Como ao pássaro o vaguear, como à andorinha o voar, assim a maldição sem causa não virá.

وەک چۆلەکەی فڕیو و پەڕەسێلکەی باڵگرتوو، ئاواشە نەفرەت بەبێ هۆ نایێت.

3 O açoite para o cavalo, o freio para o jumento, e a vara para as costas dos tolos.

قامچی بۆ ئەسپ و لغاو بۆ گوێدرێژە، کوتەکیش بۆ پشتی گێلەکانە.

4 Não respondas ao tolo segundo a sua estultícia; para que também te não faças semelhante a ele.

وەڵامی گێل مەدەوە بەپێی گێلایەتییەکەی، نەوەک تۆش وەک ئەوت لێ بێت.

5 Responde ao tolo segundo a sua estultícia; para que não seja sábio aos seus olhos.

وەڵامی گێل بدەوە بەپێی گێلایەتییەکەی، نەوەک لەبەرچاوی خۆی ببێت بە دانا.

6 Os pés corta, e o dano bebe, quem manda mensagens pela mão dum tolo.

وەک بڕینەوەی قاچەکانی خۆیەتی و نۆشینی ستەمە، ئەوەی بە دەستی گێل پەیام بنێرێت.

7 Como as pernas do coxo, que pendem frouxas, assim é o provérbio na boca dos tolos.

وەک شۆڕبوونەوەی قاچەکانی گۆجە، پەند لە دەمی گێلەکان.

8 Como o que ata a pedra preciosa na funda, assim é aquele que dá honra ao tolo.

وەک گرێدانی بەرد بە بەردەقانییەوە، ئەوەی ڕێز لە گێل دەگرێت.

9 Como o espinho que entra na mão do bêbado, assim é o provérbio na boca dos tolos.

وەک دڕکە لە دەستی سەرخۆش، پەند لە دەمی گێلەکان.

10 Os grandes molestam a todos, e alugam os tolos e transgressores.

وەک تیرهاوێژێکە کوێرانە لە خەڵک بگرێت، بەکرێگری گێل و ڕێبوار.

11 Como o cão que torna ao seu vômito, assim é o tolo que reitera a sua estultícia.

وەک سەگ بگەڕێتەوە سەر ڕشانەوەکەی، گێلیش گێلایەتییەکەی دووبارەی دەکاتەوە.

12 Tens visto a um homem que é sábio a seus próprios olhos? maior esperança há do tolo do que dele.

کەست بینیوە لەبەرچاوی خۆی دانا بێت؟ گێل لەو زیاتر ئومێدی پێ دەکرێت.

13 Diz o preguiçoso: Um leão está no caminho; um leão está nas ruas

تەمبەڵ دەڵێت: «شێر لەسەر ڕێگایە، نەڕەشێر لەنێو گۆڕەپانەکانە.»

14 Como a porta se revolve nos seus gonzos, assim o preguiçoso na sua cama.

دەرگا لەسەر ڕێزە دەسووڕێتەوە، تەمبەڵیش لەناو نوێنەکەی.

15 O preguiçoso esconde a sua mão no seio: enfada-se de torna-la à sua boca.

تەمبەڵ دەست دەخاتە ناو قاپ، زەحمەتە بۆی بیباتە ناو دەمی.

16 Mais sábio é o preguiçoso a seus olhos do que sete homens que bem respondem.

تەمبەڵ لەبەرچاوی خۆی داناترە لە حەوت کەس کە وەڵامی ژیرانە دەدەنەوە.

17 O que, passando, se entremete em pleito alheio é como aquele que toma um cão pelas orelhas.

وەک گرتنی سەگێکە بە گوێیەکانی ئەوەی ڕێبوارە و خۆی دەخاتە ناو ناکۆکییەکەوە کە هی ئەو نییە.

18 Como o louco que lança de si faiscas, flechas, e mortandades,

وەک شێتێک پشکۆ و تیری مەرگ بهاوێژێت،

19 Assim é o homem que engana o seu próximo, e diz: Não o fiz eu por brincar?

ئاوایە ئەوەی فێڵ لە دراوسێکەی بکات و بڵێت: «تەنها گاڵتەم کرد!»

20 Sem lenha, o fogo se apagará; e, não havendo murmurador, cessará a contenda.

دار نەبێت ئاگر دەکوژێتەوە، دەمشڕ نەبێت دووبەرەکی نامێنێت.

21 Como o carvão é para as brazas, e a lenha para o fogo, assim é o homem contencioso para acender rixas.

خەڵووز بۆ پشکۆ و دار بۆ ئاگرە، پیاوی شەڕانگێزیش بۆ ورووژاندنی ناکۆکییە.

22 As palavras do murmurador são como as palavras do espancado, e elas descem ao intimo do ventre.

قسەکانی دەمشڕ وەک پارووی بەتامە، شۆڕ دەبێتەوە ناو ورگ.

23 Como o caco coberto de escórias de prata, assim são os lábios ardentes com o coração maligno.

وەک گۆزەی گڵینی داپۆشراوە بە خڵتی زیو قسەی شیرین لە دڵێکی خراپەوە.

24 Aquele que aborrece se contrafaz pelos seus beiços, mas no seu interior encobre o engano.

قین لە دڵ بە لێوەکانی خۆی دەشارێتەوە، بەڵام لە ناخیدا فڕوفێڵ دادەنێتەوە.

25 Quando te suplicar com a sua voz, não te fies nele, porque sete abominações há no seu coração.

ئەگەر قسەی شیرینی کرد باوەڕی پێ مەکە، چونکە حەوت شتی قێزەون لە دڵیدایە.

26 Cujo ódio se encobre com engano; a sua malícia se descobrirá na congregação.

هەرچەندە بە فێڵ قینی خۆی بشارێتەوە، خراپەی لەناو کۆمەڵدا ئاشکرا دەبێت.

27 O que cava uma cova nela cairá; e o que revolve a pedra esta sobre ele tornará.

ئەوەی چاڵێک هەڵکەنێت خۆی تێی دەکەوێت، ئەوەی بەردێک گلۆر بکاتەوە بەرەو خۆی دەگەڕێتەوە.

28 A língua falsa aborrece aos que ela aflige, e a boca lubrica obra a ruína.

زمانی درۆ ڕقی لەوانە دەبێتەوە کە برینداریان دەکات، زمانی لووسیش وێرانکاری دەکات.