Provérbios 24

1 Não tenhas inveja dos homens malignos, nem desejes estar com eles,

به اشخاص شریر حسادت نورز و آرزو نکن که با آنها دوست شوی،

2 Porque o seu coração medita a rapina, e os seus lábios falam a malícia.

زیرا تمام فکر و ذکر آنها این است که به مردم ظلم کنند.

3 Com a sabedoria se edifica a casa, e com a inteligência se estabelece:

خانه با حکمت بنا می‌شود و با فهم استوار می‌گردد،

4 E pelo conhecimento se encherão as câmaras de todas as substâncias preciosas e deleitáveis.

اتاقهایش با دانایی از اسباب نفیس و گرانبها پر می‌شود.

5 E o varão sábio é forte, e o varão de conhecimento consolida a força.

آدم دانا و فهمیده از قدرت زیاد برخوردار است و دائم به قدرت خویش می‌افزاید.

6 Porque com conselhos prudentes tu farás a guerra; e há vitória na multidão dos conselheiros.

پیروزی در جنگ بستگی به تدابیر خوب و مشورت زیاد دارد.

7 É demasiadamente alta para o tolo toda a sabedoria; na porta não abrirá a sua boca.

نادان نمی‌تواند به حکمت دست یابد؛ وقتی موضوع مهمی مورد بحث قرار می‌گیرد، او حرفی برای گفتن ندارد.

8 Aquele que cuida em fazer mal mestre de maus intentos o chamarão.

کسی که دائم نقشه‌های پلید در سر بپروراند، عاقبت رسوا خواهد شد.

9 O pensamento do tolo é pecado, e é abominável aos homens o escarnecedor.

نقشه‌های آدم جاهل گناه‌آلود است و کسی که دیگران را مسخره می‌کند مورد نفرت همهٔ مردم می‌باشد.

10 Se te mostrares frouxo no dia da angústia, a tua força será estreita.

اگر نتوانی سختیهای زندگی را تحمل کنی، آدم ضعیفی هستی.

11 Livra aos que estão tomados para a morte, e aos que levam para matança, se os poderes retirar.

از نجات دادن کسی که به ناحق به مرگ محکوم شده است کوتاهی نکن.

12 Se disseres: Eis que o não sabemos: porventura aquele que pondera os corações não o entenderá? e aquele que atenta para a tua alma não o saberá? porque pagará ao homem conforme a sua obra.

نگو که از جریان بی‌خبر بوده‌ای، زیرا خدایی که جان تو در دست اوست و از دل تو آگاه است، می‌داند که تو از همه چیز باخبر بوده‌ای. او هر کسی را مطابق اعمالش جزا خواهد داد.

13 Come mel, meu filho, porque é bom, e o favo de mel é doce ao teu paladar.

پسرم، همان‌طور که خوردن عسل کام تو را شیرین می‌کند، همچنان کسب حکمت برای جان تو شیرین خواهد بود. کسی که حکمت بیاموزد آیندهٔ خوبی در انتظارش خواهد بود و امیدهایش بر باد نخواهد رفت.

14 Tal será o conhecimento da sabedoria para a tua alma: se a achares, haverá para ti galardão, e não será cortada a tua expectação.

15 Não espies a habitação do justo, ó ímpio, nem assoles a sua câmara.

ای شریر، در کمین خانۀ شخص عادل نباش و منزلی را که او در آن زندگی می‌کند، تاراج نکن،

16 Porque sete vezes cairá o justo, e se levantará; mas os ímpios tropeçarão no mal

زیرا عادل حتی اگر هفت بار هم بیفتد، باز برخواهد خاست، اما شریران گرفتار بلا شده، سرنگون خواهند شد.

17 Quando cair o teu inimigo, não te alegres, nem quando tropeçar se regozije o teu coração.

وقتی دشمنت دچار مصیبتی می‌شود شادی نکن و هنگامی که می‌افتد دلشاد نشو،

18 Para que o Senhor o não veja, e seja mau aos seus olhos, e desvie dele a sua ira.

زیرا ممکن است خداوند این کار تو را نپسندد و از مجازات او دست بردارد!

19 Não te indignes acerca dos malfeitores, nem tenhas inveja dos ímpios,

به سبب بدکاران خودت را ناراحت نکن و به آنها حسادت نورز،

20 Porque o maligno não terá galardão, e a lâmpada dos ímpios se apagará.

زیرا شخص بدکار آینده‌ای ندارد و چراغش خاموش خواهد شد.

21 Teme ao Senhor, filho meu, e ao rei, e não te entremetas com os que buscam mudança.

پسرم، از خداوند و پادشاه بترس و با کسانی که بر ضد ایشان شورش می‌کنند همدست نشو،

22 Porque de repente se levantará a sua perdição, e a ruína deles ambos quem a sabe?

کیست که بداند خداوند یا پادشاه چه بلایی بر سر چنین کسان خواهد آورد؟

23 Também estes são provérbios dos sábios: Ter respeito a pessoas no juízo não é bom.

قاضی نباید در داوری از کسی طرفداری کند.

24 O que disser ao ímpio: Justo és: os povos o amaldiçoarão, as nações o detestarão.

هر که به مجرم بگوید: «تو بی‌گناهی»، مورد لعنت و نفرت همهٔ مردم واقع خواهد شد،

25 Mas para os que o repreenderem haverá delícias, e sobre eles virá a benção do bem

ولی آنکه گناهکار را محکوم کند سعادت و برکت نصیبش خواهد گردید.

26 Beijados serão os lábios do que responde com palavras retas.

جواب صادقانه مانند بوسهٔ دوست دلچسب است.

27 Prepara de fora a tua obra, e aparelha-a no campo, e então edifica a tua casa.

اول کسب و کاری داشته باش بعد خانه و خانواده تشکیل بده.

28 Não sejas testemunha sem causa contra o teu próximo; porque enganarias com os teus beiços?

علیه همسایهٔ خود شهادت دروغ نده و سخنان نادرست درباره‌اش بر زبان نیاور.

29 Não digas: Como ele me fez a mim, assim o farei eu a ele: pagarei a cada um segundo a sua obra.

نگو: «هر چه بر سرم آورده تلافی خواهم کرد.»

30 Passei pelo campo do preguiçoso, e junto à vinha do homem falto de entendimento;

از کنار مزرعهٔ شخص تنبل و کم‌عقل گذشتم؛

31 E eis que toda estava cheia de cardos, e a sua superfície coberta de ortigas, e a sua parede de pedra estava derribada.

همه جا خار روییده بود، علفهای هرز زمین را پوشانده و دیوار مزرعه فرو ریخته بود.

32 O que tendo eu visto, o tomei no coração, e, vendo-o, recebi instrução.

با دیدن این منظره به فکر فرو رفتم و این درس را آموختم:

33 Um pouco de sono, adormecendo um pouco; encruzando as mãos outro pouco, para estar deitado.

کمی خواب بیشتر، کمی چُرت بیشتر، کمی دست رو دست گذاشتن و استراحت بیشتر،

34 Assim te sobrevirá a tua pobreza como um caminhante, e a tua necessidade como um homem armado.

و فقر و تنگدستی همچون راهزنی مسلح به سراغ تو خواهد آمد.