Provérbios 24
1 Não tenhas inveja dos homens malignos, nem desejes estar com eles,
| ئیرەیی بە پیاوخراپان مەبە، ئارەزوو مەکە لەگەڵیاندا بیت، |
2 Porque o seu coração medita a rapina, e os seus lábios falam a malícia.
| چونکە دڵیان پیلانی زۆرداری دەکێشێت و لێوەکانیان باسی گرفتنانەوە دەکەن. |
3 Com a sabedoria se edifica a casa, e com a inteligência se estabelece:
| بە دانایی ماڵ بنیاد دەنرێت، بە تێگەیشتنیش دەچەسپێت، |
4 E pelo conhecimento se encherão as câmaras de todas as substâncias preciosas e deleitáveis.
| بە زانیاریش ژوورەکان پڕ دەبن لە هەموو گەنجینەیەکی بە نرخ و جوان. |
5 E o varão sábio é forte, e o varão de conhecimento consolida a força.
| پیاوی دانا بەتوانایە، کەسی زانا هێزی زیاد دەبێت. |
6 Porque com conselhos prudentes tu farás a guerra; e há vitória na multidão dos conselheiros.
| بێگومان بە ڕاوێژەوە شەڕ دەکەیت، سەرکەوتنیش بە زۆری ئامۆژگارانە. |
7 É demasiadamente alta para o tolo toda a sabedoria; na porta não abrirá a sua boca.
| دانایی بەرزە بۆ گێل، لە کۆڕی ناو دەروازەدا دەمی لێک ناکاتەوە. |
8 Aquele que cuida em fazer mal mestre de maus intentos o chamarão.
| ئەوەی بیر لە خراپە بکاتەوە، بە تەڵەکەباز ناودەبردرێت. |
9 O pensamento do tolo é pecado, e é abominável aos homens o escarnecedor.
| پیلانی گێلایەتی گوناهە، خەڵک قێزیان لە گاڵتەجاڕە. |
10 Se te mostrares frouxo no dia da angústia, a tua força será estreita.
| ئەگەر ورە بەردەیت لە ڕۆژی تەنگانە، بێ هێزیت! |
11 Livra aos que estão tomados para a morte, e aos que levam para matança, se os poderes retirar.
| ئەوانە دەرباز بکە کە بۆ مردن دەبردرێن و لەوانەی بۆ سەربڕین پاڵخراون، کەمتەرخەم مەبە. |
12 Se disseres: Eis que o não sabemos: porventura aquele que pondera os corações não o entenderá? e aquele que atenta para a tua alma não o saberá? porque pagará ao homem conforme a sua obra.
| ئەگەر بڵێی: «ئەوەتا ئەمەم نەزانیوە،» ئایا هەڵسەنگێنەری دڵەکان تێناگات؟ ئەوەی گیانت دەپارێزێت ئایا نازانێت؟ ئایا سزای مرۆڤ بەپێی کردەوەکانی ناداتەوە؟ |
13 Come mel, meu filho, porque é bom, e o favo de mel é doce ao teu paladar.
| ڕۆڵە، هەنگوین بخۆ، چونکە باشە و شیلەی هەنگوین لە گەرووت شیرینە، |
14 Tal será o conhecimento da sabedoria para a tua alma: se a achares, haverá para ti galardão, e não será cortada a tua expectação.
| هەروەها بزانە دانایی بۆ گیانت بەم جۆرەیە. ئەگەر دانایی بدۆزیتەوە دواڕۆژت دەبێت و ئومێدبڕ نابیت. |
15 Não espies a habitação do justo, ó ímpio, nem assoles a sua câmara.
| وەک خراپەکار خۆت مەڵاس مەدە بۆ ماڵی کەسی ڕاستودروست، هەڵمەکوتە سەر جێی حەسانەوەی، |
16 Porque sete vezes cairá o justo, e se levantará; mas os ímpios tropeçarão no mal
| چونکە کەسی ڕاستودروست حەوت جار دەکەوێت و هەڵدەستێتەوە، بەڵام کارەسات بەدکاران تێکدەشکێنێت. |
17 Quando cair o teu inimigo, não te alegres, nem quando tropeçar se regozije o teu coração.
| بە ساتمەکردنی دوژمنت شاد مەبە، بە کەوتنیشی دڵت خۆش نەبێت، |
18 Para que o Senhor o não veja, e seja mau aos seus olhos, e desvie dele a sua ira.
| نەوەک یەزدان ببینێت و بەلایەوە خراپ بێت، جا تووڕەیی خۆی لێ بگێڕێتەوە. |
19 Não te indignes acerca dos malfeitores, nem tenhas inveja dos ímpios,
| مەراق لە خراپەکاران مەخۆ، ئیرەیی بە بەدکاران مەبە، |
20 Porque o maligno não terá galardão, e a lâmpada dos ímpios se apagará.
| چونکە خراپەکار دواڕۆژی نابێت و چرای بەدکاران دەکوژێتەوە. |
21 Teme ao Senhor, filho meu, e ao rei, e não te entremetas com os que buscam mudança.
| ڕۆڵە، لە یەزدان و پاشا بترسە، تێکەڵی یاخیبووەکان مەبە، |
22 Porque de repente se levantará a sua perdição, e a ruína deles ambos quem a sabe?
| چونکە بەڵایان لەپڕ دێت، بەڵای هەردووکیان کێ دەیزانێت؟ |
23 Também estes são provérbios dos sábios: Ter respeito a pessoas no juízo não é bom.
| هەروەها ئەمەش قسەی دانایانە: لایەنگریکردن لە دادوەری باش نییە. |
24 O que disser ao ímpio: Justo és: os povos o amaldiçoarão, as nações o detestarão.
| ئەوەی بە بەدکار بڵێت: «تۆ بێتاوانی،» گەلان نەفرەتی لێ دەکەن و نەتەوەکان تاوانباری دەکەن. |
25 Mas para os que o repreenderem haverá delícias, e sobre eles virá a benção do bem
| بەڵام ئەوانەی بەدکار تاوانبار دەکەن دەکەونە خۆشی و بەرەکەتی باشیان بەسەردا دەڕژێت. |
26 Beijados serão os lábios do que responde com palavras retas.
| وەڵامی ڕاست وەک ماچی لێوە. |
27 Prepara de fora a tua obra, e aparelha-a no campo, e então edifica a tua casa.
| کاروباری خۆت لە دەرەوە ڕاپەڕێنە و لە کێڵگەکەت ئامادەی بکە، دوای ئەمە ماڵی خۆت بنیاد بنێ. |
28 Não sejas testemunha sem causa contra o teu próximo; porque enganarias com os teus beiços?
| بەبێ هۆ لە دژی دراوسێکەت شایەتی مەدە، بە لێوەکانت فێڵ مەکە. |
29 Não digas: Como ele me fez a mim, assim o farei eu a ele: pagarei a cada um segundo a sua obra.
| مەڵێ: «چی لێکردووم، ئاوای لێ دەکەم، سزای ئەو پیاوە بەپێی کردەوەکەی دەدەمەوە.» |
30 Passei pelo campo do preguiçoso, e junto à vinha do homem falto de entendimento;
| بەلای کێڵگەی پیاوی تەمبەڵ تێپەڕیم، بەلای ڕەزەمێوی کەسی تێنەگەیشتووش. |
31 E eis que toda estava cheia de cardos, e a sua superfície coberta de ortigas, e a sua parede de pedra estava derribada.
| چقڵ هەمووی داگرتبوو، گەزگەزکە هەمووی داپۆشی بوو، کەڵەکە بەردەکانی ڕووخابوو. |
32 O que tendo eu visto, o tomei no coração, e, vendo-o, recebi instrução.
| تەماشام کرد و لە دڵی خۆمدا لێکم دایەوە، بینیم و وانەم لێ وەرگرت: |
33 Um pouco de sono, adormecendo um pouco; encruzando as mãos outro pouco, para estar deitado.
| کەمێک خەوتن، کەمێک خەواڵووبوون، کەمێکیش دەست تێکنان بۆ ڕاکشان، |
34 Assim te sobrevirá a tua pobreza como um caminhante, e a tua necessidade como um homem armado.
| ئینجا هەژاریت وەک چەتە دێت، نەبوونیشت وەک چەکدار. |
