Provérbios 22

1 Mais digno de ser escolhido é o bom nome do que as muitas riquezas; e a graça é melhor do que a riqueza e o ouro.

نیکنامی برتر از ثروت هنگفت است و محبوبیت گرانبهاتر از طلا و نقره.

2 O rico e o pobre se encontraram: a todos os fez o Senhor.

دارا و ندار یک وجه مشترک دارند: هر دوی آنها را خداوند آفریده است.

3 O avisado vê o mal, e esconde-se; mas os simples passam, e pagam a pena.

شخص زیرک خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید ولی آدم جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد.

4 O galardão da humildade com o temor do Senhor são riquezas, a honra e a vida.

ثمرهٔ تواضع و خداترسی، ثروت و احترام و عمر طولانی است.

5 Espinhos e laços há no caminho do perverso: o que guarda a sua alma retira-se para longe dele.

راه اشخاص فاسد از خارها و دامها پوشیده است، پس اگر جان خود را دوست داری از رفتن به راه آنها خودداری کن.

6 Instrui ao menino conforme o seu caminho; e até quando envelhecer não se desviará dele.

بچه را در راهی که باید برود تربیت کن و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد.

7 O rico domina sobre os pobres, e o que toma emprestado servo é do que empresta.

فقیر اسیر ثروتمند است و قرض گیرنده غلام قرض دهنده.

8 O que semear a perversidade segará males; e a vara da sua indignação se acabará.

هر که ظلم بکارد مصیبت درو خواهد کرد و قدرتش در هم خواهد شکست.

9 O que é de bons olhos será abençoado, porque deu do seu pão ao pobre.

شخص سخاوتمندی که غذای خود را با فقرا تقسیم می‌کند، برکت خواهد یافت.

10 Lança fora ao escarnecedor, e se irá a contenda; e cessará o pleito e a vergonha.

مسخره کننده را بیرون بینداز تا نزاع و مجادله و فحاشی خاتمه یابد.

11 O que ama a pureza do coração, e tem graça nos seus lábios, seu amigo será o rei

اگر کسی پاکی قلب را دوست بدارد و سخنانش دلنشین باشد، حتی پادشاه نیز دوست او خواهد شد.

12 Os olhos do Senhor conservam o conhecimento, mas as palavras do iníquo transtornará.

خداوند آدمهای درستکار را محفوظ نگه می‌دارد، اما نقشه‌های بدکاران را باطل می‌کند.

13 Diz o preguiçoso: Um leão está lá fora; serei morto no meio das ruas

آدم تنبل در خانه می‌ماند و می‌گوید: «اگر بیرون بروم شیر مرا می‌خورد.»

14 Cova profunda é a boca das mulheres estranhas; aquele contra quem o Senhor se irar, cairá nela.

سخنان زن بدکار مانند یک دام خطرناک است و هر که مورد غضب خداوند باشد در آن می‌افتد.

15 A estultícia está ligada no coração do menino, mas a vara da correção a afugentará dele.

حماقت در وجود کودک نهفته است، ولی چوب تأدیب آن را از او بیرون می‌کند.

16 O que oprime ao pobre para se engrandecer a si, ou o que dá ao rico, certamente empobrecerá.

کسی که به خاطر نفع خودش به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه دهد، عاقبت گرفتار فقر خواهد شد.

17 Inclina a tua orelha, e ouve as palavras dos sábios, e aplica o teu coração à minha ciência.

به این سخنان مردان حکیم که به تو یاد می‌دهم گوش فرا ده و با تمام وجود از آنها پیروی کن؛

18 Porque é coisa suave, se as guardares nas tuas entranhas, se aplicares todas elas aos teus lábios.

زیرا حفظ کردن آنها در دل و قرار دادن آنها بر زبان، کار پسندیده‌ای است.

19 Para que a tua confiança esteja no Senhor: a ti tas faço saber hoje; tu também a outros as faze saber.

این سخنان را امروز به تو تعلیم می‌دهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد.

20 Porventura não te escrevi excelentes coisas, acerca de todo o conselho e conhecimento?

این کلمات گزیده را که مملو از حکمت و اندرز است، برای تو نوشته‌ام

21 Para fazer-te saber a certeza das palavras da verdade, para que possas responder palavras de verdade aos que te enviarem.

تا حقیقت را آنچنان که هست به تو یاد دهم و تو نیز آن را به کسانی که از تو سؤال می‌کنند، بیاموزی.

22 Não roubes ao pobre, porque é pobre, nem atropeles na porta ao aflito.

اموال شخص فقیر را که حامی ندارند، غارت نکن و حق بیچارگان را در دادگاه پایمال ننما؛

23 Porque o Senhor defenderá a sua causa em juízo, e aos que os roubam lhes roubará a alma.

زیرا خداوند به داد ایشان خواهد رسید و کسانی را که به ایشان ظلم کرده‌اند به سزای اعمالشان خواهد رسانید.

24 Não acompanhes com o iracundo, nem andes com o homem colérico.

با اشخاص تندخو که زود خشمگین می‌شوند معاشرت نکن،

25 Para que não aprendas as suas veredas, e tomes um laço para a tua alma.

مبادا مثل آنها شوی و زندگی خود را تباه کنی.

26 Não estejas entre os que dão a mão, e entre os que ficam por fiadores de dívidas.

ضامن دیگری نشو و تعهد نکن که او قرض خود را پس خواهد داد،

27 Se não tens com que pagar, porque tirariam a tua cama de debaixo de ti?

زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زیرت بیرون می‌کشند.

28 Não removas os limites antigos que fizeram teus pais.

حدود ملک خود را که اجدادت از قدیم آن را تعیین کرده‌اند، به نفع خود تغییر نده.

29 Viste a um homem ligeiro na sua obra? perante reis será posto: não será posto perante os de baixa sorte.

اگر کسی در کار خود ماهر باشد، بدان که جزو افراد گمنام نخواهد ماند، بلکه به دربار پادشاهان راه خواهد یافت.