Provérbios 22
1 Mais digno de ser escolhido é o bom nome do que as muitas riquezas; e a graça é melhor do que a riqueza e o ouro.
Nomo bona estas pli preferinda, ol granda riĉeco; Kaj bona estimo, ol arĝento kaj oro.
2 O rico e o pobre se encontraram: a todos os fez o Senhor.
Riĉulo kaj malriĉulo renkontiĝas: Ilin ambaŭ kreis la Eternulo.
3 O avisado vê o mal, e esconde-se; mas os simples passam, e pagam a pena.
Prudentulo antaŭvidas malbonon, kaj kaŝiĝas; Sed naivuloj antaŭenpaŝas, kaj difektiĝas.
4 O galardão da humildade com o temor do Senhor são riquezas, a honra e a vida.
Por humileco kaj timo antaŭ la Eternulo Oni ricevas riĉecon kaj honoron kaj vivon.
5 Espinhos e laços há no caminho do perverso: o que guarda a sua alma retira-se para longe dele.
Dornoj kaj retoj estas sur la vojo de malbonagulo; Kiu gardas sian animon, tiu malproksimiĝas de ili.
6 Instrui ao menino conforme o seu caminho; e até quando envelhecer não se desviará dele.
Instruu knabon konforme al lia vojo, Kaj eĉ maljuniĝinte li ne dekliniĝos de ĝi.
7 O rico domina sobre os pobres, e o que toma emprestado servo é do que empresta.
Riĉulo regas super malriĉuloj, Kaj kiu prunteprenas, tiu estas sklavo de la pruntedoninto.
8 O que semear a perversidade segará males; e a vara da sua indignação se acabará.
Kiu semas maljustaĵon, tiu rikoltos suferon, Kaj la kano de lia krueleco rompiĝos.
9 O que é de bons olhos será abençoado, porque deu do seu pão ao pobre.
Bonokululo estos benata; Ĉar li donas el sia pano al malriĉulo.
10 Lança fora ao escarnecedor, e se irá a contenda; e cessará o pleito e a vergonha.
Forpelu blasfemulon, kaj foriros malpaco, Kaj ĉesiĝos malkonsento kaj ofendo.
11 O que ama a pureza do coração, e tem graça nos seus lábios, seu amigo será o rei
Kiu amas purecon de koro kaj agrable parolas, Al tiu la reĝo estas amiko.
12 Os olhos do Senhor conservam o conhecimento, mas as palavras do iníquo transtornará.
La okuloj de la Eternulo gardas la prudenton; Sed la vortojn de maliculo Li renversas.
13 Diz o preguiçoso: Um leão está lá fora; serei morto no meio das ruas
Mallaborulo diras: Leono estas ekstere, Mi povus esti mortigita meze de la strato.
14 Cova profunda é a boca das mulheres estranhas; aquele contra quem o Senhor se irar, cairá nela.
La buŝo de malĉastulino estas profunda foso; Kiun la Eternulo koleras, tiu tien enfalas.
15 A estultícia está ligada no coração do menino, mas a vara da correção a afugentará dele.
Malsaĝeco forte sidas en la koro de knabo; Sed vergo punanta ĝin elpelas el ĝi.
16 O que oprime ao pobre para se engrandecer a si, ou o que dá ao rico, certamente empobrecerá.
Kiu premas malriĉulon, por pligrandigi sian riĉecon, Tiu donas al riĉulo, por ke li malriĉiĝu.
17 Inclina a tua orelha, e ouve as palavras dos sábios, e aplica o teu coração à minha ciência.
Klinu vian orelon kaj aŭskultu vortojn de saĝuloj, Kaj direktu vian koron al mia instruo;
18 Porque é coisa suave, se as guardares nas tuas entranhas, se aplicares todas elas aos teus lábios.
Ĉar ili estos agrablaj, se vi gardos ilin en via interno; Ili estos ĉiuj pretaj sur viaj lipoj.
19 Para que a tua confiança esteja no Senhor: a ti tas faço saber hoje; tu também a outros as faze saber.
Ke al la Eternulo estu via fido, Tion mi instruis al vi hodiaŭ.
20 Porventura não te escrevi excelentes coisas, acerca de todo o conselho e conhecimento?
Ĉu mi ne skribis al vi tion trifoje Kun konsiloj kaj scio,
21 Para fazer-te saber a certeza das palavras da verdade, para que possas responder palavras de verdade aos que te enviarem.
Por sciigi al vi la ĝustecon de la paroloj de vero, Por ke vi transdonu la parolojn de vero al tiuj, kiuj vin sendis?
22 Não roubes ao pobre, porque é pobre, nem atropeles na porta ao aflito.
Ne prirabu malriĉulon, pro tio, ke li estas malriĉa; Kaj ne premu senhavulon ĉe la pordego;
23 Porque o Senhor defenderá a sua causa em juízo, e aos que os roubam lhes roubará a alma.
Ĉar la Eternulo defendos ilian aferon Kaj dispremos iliajn premantojn.
24 Não acompanhes com o iracundo, nem andes com o homem colérico.
Ne amikiĝu kun homo kolerema, Kaj ne komunikiĝu kun homo flamiĝema;
25 Para que não aprendas as suas veredas, e tomes um laço para a tua alma.
Ke vi ne lernu lian vojon Kaj ne ricevu reton por via animo.
26 Não estejas entre os que dão a mão, e entre os que ficam por fiadores de dívidas.
Ne estu inter tiuj, kiuj firmigas per mano, Kiuj garantias por ŝuldoj.
27 Se não tens com que pagar, porque tirariam a tua cama de debaixo de ti?
Se vi ne havos per kio pagi, Oni ja prenos vian litaĵon de sub vi.
28 Não removas os limites antigos que fizeram teus pais.
Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kiujn faris viaj patroj.
29 Viste a um homem ligeiro na sua obra? perante reis será posto: não será posto perante os de baixa sorte.
Se vi vidas homon lertan en sia profesio, li staros antaŭ reĝoj; Li ne staros antaŭ maleminentuloj.
