Provérbios 17
1 Melhor é um bocado seco, e com ele a tranquilidade, do que a casa cheia de vítimas, com contenda.
Pli bona estas seka peco da pano, sed kun trankvileco, Ol domo plena de viando, kun malpaco.
2 O servo prudente dominará sobre o filho que faz envergonhar; e entre os irmãos repartirá a herança.
Saĝa sklavo regos super filo hontinda, Kaj dividos heredon kune kun fratoj.
3 O crisol é para a prata, e o forno para o ouro; mas o Senhor prova os corações.
Fandujo estas por arĝento, kaj forno por oro; Sed la korojn esploras la Eternulo.
4 O malfazejo atenta para o lábio iníquo: o mentiroso inclina os ouvidos à língua maligna.
Malbonfaranto obeas malbonajn buŝojn; Malveremulo atentas malpian langon.
5 O que escarnece do pobre insulta ao que o criou: o que se alegra da calamidade não ficará inocente.
Kiu mokas malriĉulon, tiu ofendas lian Kreinton; Kiu ĝojas pri ies malfeliĉo, tiu ne restos sen puno.
6 Coroa dos velhos são os filhos dos filhos; e a glória dos filhos são seus pais.
Nepoj estas krono por maljunuloj; Kaj gloro por infanoj estas iliaj gepatroj.
7 Não convém ao tolo o lábio excelente: quanto menos ao príncipe o lábio mentiroso.
Al malsaĝulo ne konvenas alta parolado, Kaj ankoraŭ malpli al nobelo mensogado.
8 Pedra preciosa é o presente aos olhos dos que o recebem; para onde quer que se volver, servirá de proveito.
Donaco estas juvelo en la okuloj de sia mastro; Kien ajn li sin turnos, li sukcesos.
9 O que encobre a transgressão busca a amizade, mas o que renova a coisa, separa os maiores amigos.
Kiu kovras kulpon, tiu serĉas amikecon; Sed kiu reparolas pri la afero, tiu disigas amikojn.
10 Mais profundamente entra a repreensão no prudente, do que cem açoites no tolo.
Pli efikas riproĉo ĉe saĝulo, Ol cent batoj ĉe malsaĝulo.
11 Na verdade o rebelde não busca senão o mal, mas mensageiro cruel se enviará contra ele.
Malbonulo serĉas nur ribelon; Sed terura sendato estos sendita kontraŭ lin.
12 Encontre-se com o homem a ursa roubada dos filhos; mas não o louco na sua estultícia.
Pli bone estas renkonti ursinon, al kiu estas rabitaj ĝiaj infanoj, Ol malsaĝulon kun lia malsaĝeco.
13 Quanto àquele que torna mal por bem, não se apartará o mal da sua casa.
Kiu redonas malbonon por bono, El ties domo ne malaperos malbono.
14 Como o que solta as águas, é o princípio da contenda, pelo que, antes que sejas envolto, deixa a porfia.
La komenco de malpaco estas kiel liberigo de akvo; Antaŭ ol ĝi tro vastiĝis, forlasu la malpacon.
15 O que justifica ao ímpio, e condena ao justo, ambos são abomináveis ao Senhor, tanto um como o outro.
Kiu pravigas malvirtulon, kaj kiu malpravigas virtulon, Ambaŭ estas abomenaĵo por la Eternulo.
16 De que serviria o preço na mão do tolo para comprar a sabedoria, visto que não tem entendimento?
Por kio servas mono en la mano de malsaĝulo? Ĉu por aĉeti saĝon, kiam li prudenton ne havas?
17 Em todo o tempo ama o amigo; e para a angústia nasce o irmão.
En ĉiu tempo amiko amas, Kaj li fariĝas frato en mizero.
18 O homem falto de entendimento dá a mão, ficando por fiador diante do seu companheiro.
Homo malsaĝa donas manon en manon, Kaj garantias por sia proksimulo.
19 O que ama a contenda ama a transgressão; o que alça a sua porta busca a ruína.
Kiu amas malpacon, tiu amas pekon; Kiu tro alte levas sian pordon, tiu serĉas pereon.
20 O perverso de coração nunca achará o bem; e o que tem a língua dobre virá a cair no mal
Malica koro ne trovos bonon; Kaj kiu havas neĝustan langon, tiu enfalos en malfeliĉon.
21 O que gera a um tolo para a sua tristeza o faz; e o pai do insensato não se alegrará.
Kiu naskas malsaĝulon, tiu havas ĉagrenon; Kaj patro de malprudentulo ne havos ĝojon.
22 O coração alegre serve de bom remédio, mas o espírito abatido virá a secar os ossos.
Ĝoja koro estas saniga; Kaj malĝoja spirito sekigas la ostojn.
23 O ímpio tomará o presente do seio, para perverter as veredas da justiça.
Kaŝitajn donacojn akceptas malvirtulo, Por deklini la vojon de la justeco.
24 No rosto do entendido se vê a sabedoria, porém os olhos do louco estão nas extremidades da terra.
Antaŭ la vizaĝo de prudentulo estas saĝo; Sed la okuloj de malsaĝulo estas en la fino de la tero.
25 O filho insensato é tristeza para seu pai, e amargura para a que o pariu.
Filo malsaĝa estas ĉagreno por sia patro, Kaj malĝojo por sia patrino.
26 Não é bom também pôr pena ao justo, nem que firam os príncipes ao que obra justamente.
Ne estas bone suferigi virtulon, Nek bati noblulon, kiu agas juste.
27 Retém as suas palavras o que possui o conhecimento, e o homem de entendimento é de precioso espírito.
Kiu ŝparas siajn vortojn, tiu estas prudenta; Kaj trankvilanimulo estas homo saĝa.
28 Até o tolo, quando se cala, será reputado por sábio; e o que cerrar os seus lábios por entendido.
Eĉ malsaĝulo, se li silentas, estas rigardata kiel saĝulo; Kaj kiel prudentulo, se li tenas fermita sian buŝon.
