Provérbios 16

1 Do homem são as preparações do coração, mas do Senhor a resposta da boca.

Ang mga paghahanda ng puso ay ukol sa tao: nguni't ang sagot ng dila ay mula sa Panginoon.

2 Todos os caminhos do homem são limpos aos seus olhos, mas o Senhor pesa os espíritos.

Ang lahat ng mga lakad ng tao ay malinis sa harap ng kaniyang sariling mga mata: nguni't tinitimbang ng Panginoon ang mga diwa.

3 Confia do Senhor as tuas obras, e teus pensamentos serão estabelecidos.

Iukol mo sa Panginoon ang iyong mga gawa, at ang iyong mga panukala ay matatatag.

4 O Senhor fez todas as coisas para si, para os seus próprios fins, e até ao ímpio para o dia do mal.

Ginawa ng Panginoon ang bawa't bagay na ukol sa kaniyang sariling wakas: Oo, pati ng masama na ukol sa kaarawan ng kasamaan.

5 Abominação é ao Senhor todo o altivo de coração: ainda que ele junte mão à mão, não será inocente

Bawa't palalo sa puso ay kasuklamsuklam sa Panginoon: bagaman maghawakan sa kamay ay walang pagsalang parurusahan.

6 Pela misericórdia e pela fidelidade se expia a iniquidade, e pelo temor do Senhor os homens se desviam do mal.

Sa pamamagitan ng kaawaan at katotohanan ay nalilinis ang kasamaan: at sa pamamagitan ng pagkatakot sa Panginoon ay humihiwalay ang mga tao sa kasamaan.

7 Sendo os caminhos do homem agradáveis ao Senhor, até a seus inimigos faz que tenham paz com ele.

Pagka ang mga lakad ng tao ay nakapagpapalugod sa Panginoon, kaniyang tinitiwasay sa kaniya pati ng kaniyang mga kaaway.

8 Melhor é o pouco com justiça, do que a abundância de colheita com injustiça.

Maigi ang kaunti na may katuwiran kay sa malalaking pakinabang na walang kaganapan.

9 O coração do homem considera o seu caminho, mas o Senhor lhe dirige os passos.

Ang puso ng tao ay kumakatha ng kaniyang lakad: nguni't ang Panginoon ang nagtutuwid ng kaniyang mga hakbang.

10 Adivinhação se acha nos lábios do rei: em juízo não prevaricará a sua boca.

Banal na hatol ay nasa mga labi ng hari: at kaniyang bibig ay hindi sasalangsang sa kahatulan.

11 O peso e a balança justa são do Senhor: obra sua são todos os pesos da bolsa.

Ang ganap na timbangan at panimbang ay sa Panginoon: lahat ng timbang na supot ay kaniyang gawa.

12 Abominação é para os reis obrarem impiedade, porque com justiça se estabelece o trono.

Kasuklamsuklam sa mga hari na gumawa ng kasamaan: sapagka't ang luklukan ay natatatag sa pamamagitan ng katuwiran.

13 Os lábios de justiça são o contentamento dos reis, e eles amarão ao que fala coisas retas.

Mga matuwid na labi ay kaluguran ng mga hari; at kanilang iniibig ang nagsasalita ng matuwid.

14 O furor do rei é como uns mensageiros da morte, mas o homem sábio o apaziguará.

Ang poot ng hari ay gaya ng mga sugo ng kamatayan: nguni't papayapain ng pantas.

15 Na luz do rosto do rei está a vida, e a sua benevolência é como a nuvem da chuva serodia.

Nasa liwanag ng mukha ng hari ang buhay; at ang kaniyang lingap ay parang alapaap ng huling ulan.

16 Quanto melhor é adquirir a sabedoria do que o ouro! e quanto mais excelente adquirir a prudência do que a prata!

Pagkaigi nga na magtamo ng karunungan kay sa ginto! Oo, magtamo ng kaunawaan ay maigi kay sa pumili ng pilak.

17 A carreira dos retos é desviar-se do mal; o que guarda a sua alma conserva o seu caminho.

Ang maluwang na lansangan ng matuwid ay humiwalay sa kasamaan: siyang nagiingat ng kaniyang lakad ay nagiingat ng kaniyang kaluluwa.

18 A soberba precede a ruína, e a altivez do espírito precede a queda.

Ang kapalaluan ay nagpapauna sa kapahamakan, at ang mapagmataas na diwa ay sa pagkabuwal.

19 Melhor é ser humilde de espírito com os mansos, do que repartir o despojo com os soberbos.

Maigi ang magkaroon ng mapagpakumbabang loob na kasama ng dukha, kay sa bumahagi ng samsam na kasama ng palalo.

20 O que atenta prudentemente para a palavra achará o bem, e o que confia no Senhor será bem-aventurado.

Siyang nagiingat sa salita ay makakasumpong ng mabuti: at ang nananalig sa Panginoon ay mapalad.

21 O sábio de coração será chamado prudente, e a doçura dos lábios aumentará o ensino.

Ang pantas sa puso ay tatawaging mabait: at ang katamisan sa mga labi ay nagdaragdag ng katututuhan.

22 O entendimento, para aqueles que o possuem, é uma fonte de vida, mas a instrução dos tolos é a sua estultícia.

Ang kaunawaan ay bukal ng buhay sa nagtatamo: nguni't ang saway ng mga mangmang ay siyang kanilang kamangmangan.

23 O coração do sábio instrui a sua boca, e sobre os seus lábios aumentará a doutrina.

Ang puso ng pantas ay nagtuturo sa kaniyang bibig, at nagdaragdag ng katututuhan sa kaniyang mga labi.

24 Favo de mel são as palavras suaves, doces para a alma, e saúde para os ossos.

Mga maligayang salita ay parang pulot-pukyutan, matamis sa kaluluwa at kagalingan sa mga buto.

25 Há caminho, que parece direito ao homem, mas o seu fim são os caminhos da morte.

May daan na tila matuwid sa tao, nguni't ang dulo niyaon ay mga daan ng kamatayan.

26 O trabalhador trabalha para si mesmo, porque a sua boca o insta.

Ang gana ng pagkain ng manggagawang tao ay nakagagaling sa kaniya; sapagka't kinasasabikan ng kaniyang bibig.

27 O homem de Belial cava o mal, e nos seus lábios se acha como um fogo ardente.

Ang walang kabuluhang tao ay kumakatha ng kahirapan: at sa kaniyang mga labi ay may masilakbong apoy.

28 O homem perverso levanta a contenda, e o murmurador separa os maiores amigos.

Ang magdarayang tao ay nagkakalat ng pagtatalo: at ang mapaghatid-dumapit ay naghihiwalay ng magkakaibigang matalik.

29 O homem violento persuade ao seu companheiro, e o guia por caminho não bom.

Ang taong marahas ay dumadaya sa kaniyang kapuwa, at pinapatnubayan niya siya sa daang hindi mabuti.

30 Fecha os olhos para imaginar perversidades; mordendo os lábios, efetua o mal.

Ikinikindat ang kaniyang mga mata, upang kumatha ng mga magdarayang bagay: siyang nangangagat labi ay nagpapangyari sa kasamaan.

31 Coroa de honra são as cãs, achando-se elas no caminho de justiça.

Ang ulong may uban ay putong ng kaluwalhatian, masusumpungan sa daan ng katuwiran.

32 Melhor é o longânimo do que o valente, e o que governa o seu espírito do que o que toma uma cidade.

Siyang makupad sa pagkagalit ay maigi kay sa makapangyarihan; at siyang nagpupuno sa kaniyang diwa ay maigi kay sa sumasakop ng isang bayan.

33 A sorte se lança no regaço, mas do Senhor procede toda a sua disposição.

Ginagawa ang pagsasapalaran sa kandungan; nguni't ang buong pasiya niyaon ay sa Panginoon.