Provérbios 15
1 A resposta branda desvia o furor, mas a palavra de dor suscita a ira.
Ang tubag nga malomo makapahupay sa kapungot; Apan ang pulong nga mahait makapapukaw sa kasuko.
2 A língua dos sábios adorna a sabedoria, mas a boca dos tolos derrama a estultícia.
Ang dila sa manggialamon sa matul-id nagapamulong ug kahibalo; Apan ang baba sa mga buang nagabubo sa kabuangan.
3 Os olhos do Senhor estão em todo o lugar, contemplando os maus e os bons.
Ang mga mata ni Jehova anaa sa tanang dapit, Nga nagabantay ibabaw sa dautan ug sa maayo.
4 A medicina da língua é árvore de vida, mas a perversidade nela quebranta o espírito.
Ang dila nga mahuyo maoy usa ka kahoy sa kinabuhi; Apan ang pagkasukwahi niana maoy pagkabungkag sa espiritu.
5 O tolo despreza a correção de seu pai, mas o que observa a repreensão prudentemente se haverá.
Ang usa ka buang magatamay sa pagsaway sa iyang amahan; Apan kadtong nagatagad sa pagbadlong nagapakita sa pagkabuotan.
6 Na casa do justo há um grande tesouro, mas nos frutos do ímpio há perturbação.
Diha sa balay sa tawong matarung adunay daghang bahandi; Apan diha sa mga abut sa tawong dautan anaa ang kasamok.
7 Os lábios dos sábios derramarão o conhecimento, mas o coração dos tolos não fará assim.
Ang mga ngabil sa manggialamon nagabutyag ug kahibalo; Apan ang kasingkasing sa buangbuang dili magabuhat sa ingon.
8 O sacrifício dos ímpios é abominável ao Senhor, mas a oração dos retos é o seu contentamento.
Ang halad sa tawong dautan maoy usa ka dulumtanan kang Jehova; Apan ang pag-ampo sa tawong matul-id maoy iyang kalipay.
9 O caminho do ímpio é abominável ao Senhor, mas ao que segue a justiça amará.
Ang dalan sa dautan maoy usa ka dulumtanan kang Jehova; Apan iyang gihigugma kadtong nagasunod sa pagkamatarung.
10 Correção molesta há para o que deixa a vereda, e o que aborrece a repreensão morrerá.
Adunay mapait nga pagsaway alang niadtong mibulag sa dalan; Ug kadtong nagadumot sa pagbadlong mamatay man.
11 O inferno e a perdição estão perante o Senhor: quanto mais os corações dos filhos dos homens? (Sheol h7585)
Ang Sheol ug ang Pagkalaglag anaa sa atubangan ni Jehova; Nan daw unsa pa ang paglabaw sa mga kasingkasing sa mga anak sa mga tawo! (Sheol h7585)
12 Não ama o escarnecedor aquele que o repreende, nem se chegará aos sábios.
Ang usa ka mayubiton dili mahagugma nga pagabadlongon; Siya dili moadto sa pakigtipon sa manggialamon.
13 O coração alegre aformoseia o rosto, mas pela dor do coração o espírito se abate.
Ang malipayong kasingkasing nagapadayag sa usa ka masayag nga panagway; Apan tungod sa kasubo sa kasingkasing ang espiritu mamaluya.
14 O coração entendido buscará o conhecimento, mas a boca dos tolos se apascentará de estultícia.
Ang kasingkasing niadtong may salabutan nagapangita ug kahibalo; Apan ang baba sa mga buang nagakaon sa mga binuang.
15 Todos os dias do oprimido são maus, mas o coração alegre é um banquete contínuo.
Ang tanang mga adlaw sa mga sinakit mga kadaut man; Apan kadtong adunay malipayong kasingkasing may kombira sa kanunay.
16 Melhor é o pouco com o temor do Senhor, do que um grande tesouro, onde há inquietação.
Maayo pa ang diyutay nga inubanan sa pagkahadlok kang Jehova, Kay sa dakung bahandi ug inubanan sa kasamok.
17 Melhor é a comida de hortaliça, onde há amor, do que o boi cevado, e com ele o ódio.
Maayo pa ang usa ka paniudto sa mga utanon, diin anaa ang gugma, Kay sa linaming nga vaca ug ang pagdumot anaa niana.
18 O homem iracundo suscita contendas, mas o longânimo apaziguará a luta.
Ang usa ka tawo nga masukanon nagahagit ug pagpakigaway; Apan kadtong mahinay sa pagkasuko nagapalinaw sa pagkabingkil.
19 O caminho do preguiçoso é como a sebe de espinhos, mas a vereda dos retos está bem igualada.
Ang dalan sa tapulan maingon sa usa ka koral sa mga tunok; Apan ang dalan sa tawong matul-id gihimong usa ka halapad nga dalan
20 O filho sábio alegrará a seu pai, mas o homem insensato despreza a sua mãe.
Ang usa ka anak nga manggialamon maoy kalipay sa iyang amahan; Apan ang usa ka tawong buangbuang nagatamay sa iyang inahan.
21 A estultícia é alegria para o que carece de entendimento, mas o homem entendido anda retamente.
Ang binuang maoy kalipay niadtong walay kaalam; Apan ang tawo nga masinabuton nagatul-id sa iyang paglakaw.
22 Os pensamentos se dissipam, quando não há conselho, mas com a multidão de conselheiros se confirmarão.
Diin walay pagtambag, ang mga tinguha makawang; Apan diha sa panon sa mga magtatambag sila mangatukod.
23 O homem se alegra na resposta da sua boca, e a palavra a seu tempo quão boa é!
Ang tawo may kalipay diha sa pagtubag sa iyang baba; Ug ang usa ka pulong nga angay sa panahon, pagkaayo niana!
24 Para o entendido, o caminho da vida vai para cima, para que se desvie do inferno de baixo. (Sheol h7585)
Alang manggialamon ang dalan sa kinabuhi nagapadulong ngadto sa itaas, Aron siya mobiya gikan sa Sheol sa ubos. (Sheol h7585)
25 O Senhor arrancará a casa dos soberbos, mas estabelecerá o termo da viúva.
Si Jehova magaluka sa balay sa mapahitas-on; Apan siya magapalig-on sa utlanan sa balo nga babaye.
26 Abomináveis são ao Senhor os pensamentos do mau, mas as palavras dos limpos são apráziveis.
Ang mga lalang nga dautan maoy dulumtanan kang Jehova; Apan ang mga pulong sa kalipay mga ulay man.
27 O que exercita avareza perturba a sua casa, mas o que aborrece presentes viverá.
Kadtong hakog sa ganancia nagasamok sa iyang kaugalingong balay; Apan kadtong nagadumot sa mga hiphip mabuhi.
28 O coração do justo medita o que há de responder, mas a boca dos ímpios derrama em abundância coisas más.
Ang kasingkasing sa tawong matarung nagatoon sa angay nga ipanubag; Apan ang baba sa dautan nagabubo sa mga dautang butang.
29 Longe está o Senhor dos ímpios, mas escutará a oração dos justos.
Si Jehova halayo sa mga dautan; Apan siya mamati sa pag-ampo sa mga tawong matarung.
30 A luz dos olhos alegra o coração, a boa fama engorda os ossos.
Ang kahayag sa mga mata nagalipay sa kasingkasing; Ug ang mga maayong balita nagapatambok sa mga bukog.
31 Os ouvidos que escutam a repreensão da vida no meio dos sábios farão a sua morada.
Ang igdulongog nga mamati sa pagbadlong sa kinabuhi Magapuyo sa taliwala sa mga manggialamon.
32 O que rejeita a correção menospreza a sua alma, mas o que escuta a repreensão adquire entendimento.
Kadtong nagasalikway sa pagsaway nagatamay sa iyang kaugalingong kalag; Apan kadtong nagapamati sa pagbadlong nakakab-ut sa kahibalo.
33 O temor do Senhor é a correção da sabedoria, e diante da honra vai a humildade.
Ang pagkahadlok kang Jehova maoy pagpahamatngon sa kaalam; Ug ang pagka-mapinaubsanon maga-una sa kadungganan.
