Provérbios 13

1 O filho sábio ouve a correção do pai; mas o escarnecedor não ouve a repreensão.

Dinidinig ng pantas na anak ang turo ng kaniyang ama: nguni't hindi dinidinig ng mangduduwahagi ang saway.

2 Do fruto da boca cada um comerá o bem, mas a alma dos prevaricadores comerá a violência.

Ang tao ay kakain ng mabuti ayon sa bunga ng kaniyang bibig: nguni't ang magdaraya ay kakain ng karahasan,

3 O que guarda a sua boca conserva a sua alma, mas o que dilata os seus lábios tem perturbação.

Siyang nagiingat ng kaniyang bibig, nagiingat ng kaniyang buhay: nguni't siyang nagbubukang maluwang ng kaniyang mga labi ay magkakaroon ng kapahamakan.

4 A alma do preguiçoso deseja, e coisa nenhuma alcança, mas a alma dos diligentes se engorda.

Ang tamad ay nagnanasa, at walang anoman: nguni't ang kaluluwa ng masipag ay tataba.

5 O justo aborrece a palavra de mentira, mas o ímpio se faz vergonha, e se confunde.

Ang matuwid ay nagtatanim sa pagsisinungaling: nguni't ang masama ay kasuklamsuklam, at napapahiya.

6 A justiça guarda ao sincero de caminho, mas a impiedade transtornará o pecador.

Bumabantay ang katuwiran sa matuwid na lakad; nguni't inilulugmok ng kasamaan ang makasalanan.

7 Há alguns que se fazem ricos, e não tem coisa nenhuma, e outros que se fazem pobres e tem muita fazenda.

May nagpapakayaman, gayon ma'y walang anoman: may nagpapakadukha, gayon ma'y may malaking kayamanan.

8 O resgate da vida de cada um são as suas riquezas, mas o pobre não ouve as ameaças.

Ang katubusan sa buhay ng tao ay siyang kaniyang mga kayamanan: nguni't ang dukha ay hindi nakikinig sa banta.

9 A luz dos justos alegra, mas a candeia dos ímpios se apagará.

Ang ilaw ng matuwid ay nagagalak: nguni't ang ilawan ng masama ay papatayin.

10 Da soberba só provém a contenda, mas com os que se aconselham se acha a sabedoria.

Sa kapalaluan, ang dumarating ay pagtatalo lamang: nguni't ang karunungan ay nangasa nangaturuang maigi.

11 A fazenda que procede da vaidade se diminuirá, mas quem a ajunta com a mão a aumentará.

Ang kayamanang tinangkilik sa walang kabuluhan ay huhupa: nguni't siyang nagpipisan sa paggawa ay mararagdagan.

12 A esperança deferida enfraquece o coração, mas o desejo chegado é árvore de vida.

Ang pagasa na nagluluwat ay nagpapasakit ng puso: nguni't pagka ang nasa ay dumarating ay punong kahoy ng buhay.

13 O que despreza a palavra perecerá, mas o que teme o mandamento será galardoado.

Sinomang humamak sa salita ay nagdadala ng kapahamakan sa sarili: nguni't siyang natatakot sa utos ay gagantihin.

14 A doutrina do sábio é uma fonte de vida para se desviar dos laços da morte.

Ang kautusan ng pantas ay bukal ng buhay, upang lumayo sa mga silo ng kamatayan.

15 O bom entendimento dá graça, mas o caminho dos prevaricadores é áspero.

Ang mabuting kaunawaan ay nagbibigay lingap: nguni't ang lakad ng mananalangsang ay mahirap.

16 Todo o prudente obra com conhecimento, mas o tolo espraia a sua loucura.

Bawa't mabait na tao ay gumagawang may kaalaman: nguni't ang mangmang ay nagkakalat ng kamangmangan.

17 O ímpio mensageiro cai no mal, mas o embaixador fiel é saúde.

Ang masamang sugo ay nahuhulog sa kasamaan: nguni't ang tapat na sugo ay kagalingan.

18 Pobreza e afronta virão ao que rejeita a correção, mas o que guarda a repreensão será venerado.

Karalitaan at kahihiyan ang tatamuhin ng nagtatakuwil ng saway: nguni't siyang nakikinig ng saway ay magkakapuri.

19 O desejo que se cumpre deleita a alma, mas apartar-se do mal é abominável para os loucos.

Ang nasa na natupad ay matamis sa kaluluwa: nguni't kasuklamsuklam sa mga mangmang na humiwalay sa kasamaan.

20 O que anda com os sábios, ficará sábio, mas o companheiro dos tolos sofrerá severamente.

Lumalakad ka na kasama ng mga pantas na tao, at ikaw ay magiging pantas; nguni't ang kasama ng mga mangmang ay mapapariwara.

21 O mal perseguirá aos pecadores, mas os justos serão galardoados com bem.

Ang kasamaan ay humahabol sa mga makasalanan; nguni't ang matuwid ay gagantihan ng mabuti.

22 O homem de bem deixa uma herança aos filhos de seus filhos, mas a fazenda do pecador se deposita para o justo.

Ang mabuti ay nagiiwan ng mana sa mga anak ng kaniyang mga anak; at ang kayamanan ng makasalanan ay nalalagay na ukol sa matuwid.

23 A lavoura dos pobres dá abundância de mantimento, mas alguns há que se consomem por falta de juízo.

Maraming pagkain ang nasa pagsasaka ng dukha: nguni't may napapahamak dahil sa kawalan ng kaganapan.

24 O que retém a sua vara aborrece a seu filho, mas o que o ama madruga a castiga-lo.

Siyang naguurong ng kaniyang pamalo ay napopoot sa kaniyang anak: nguni't siyang umiibig ay nagpaparusang maminsan-minsan.

25 O justo come até fartar-se a sua alma, mas o ventre dos ímpios terá necessidade.

Ang matuwid ay kumakain hanggang sa kabusugan ng kaniyang kaluluwa; nguni't ang tiyan ng masama ay mangangailangan.