< Lucas 1 >
1 Tendo pois muitos empreendido pôr em ordem a narração das coisas que entre nós se cumpriram,
Ponieważ wiele się ich podjęło sporządzić historyję o tych sprawach, o których my pewną wiadomość mamy;
2 Segundo nos transmitiram os mesmos que as viram desde o princípio, e foram ministros da palavra,
Tak jako nam podali ci, którzy od początku sami widzieli, i sługami tego słowa byli;
3 Pareceu-me também a mim conveniente escreve-las a ti, ó excelente Theophilo, por sua ordem, havendo-me já informado minuciosamente de tudo desde o princípio;
Zdało się też i mnie, którym tego wszystkiego z początku pilnie doszedł, tobie to porządnie wypisać, zacny Teofilu!
4 Para que conheças a certeza das coisas de que já estás informado.
Abyś poznał pewność tych rzeczy, których cię nauczono.
5 Existiu, no tempo de Herodes, rei da Judeia, um sacerdote chamado Zacarias, da ordem de Abias, e cuja mulher era das filhas de Aarão; e o seu nome era Isabel.
Był za dni Heroda, króla Judzkiego, kapłan niektóry, imieniem Zacharyjasz, z przemiany Abijaszowej, a żona jego była z córek Aaronowych, której imię było Elżbieta.
6 E eram ambos justos perante Deus, andando sem repreensão em todos os mandamentos e preceitos do Senhor.
A byli oboje sprawiedliwymi przed obliczem Bożem, chodząc we wszystkich przykazaniach i usprawiedliwieniach Pańskich bez nagany.
7 E não tinham filhos, porquanto Isabel era estéril, e ambos eram avançados em idade.
I nie mieli potomstwa, przeto iż Elżbieta była niepłodna, a byli oboje podeszłymi w latach swoich.
8 E aconteceu que, exercendo ele o sacerdócio diante de Deus, na ordem da sua turma,
Stało się tedy, gdy odprawiał urząd kapłański w porządku przemiany swojej przed Bogiem.
9 Segundo o costume sacerdotal, coube-lhe em sorte entrar no templo do Senhor a oferecer o incenso.
Że według zwyczaju urzędu kapłańskiego przypadł nań los, aby kadził, wszedłszy do kościoła Pańskiego.
10 E toda a multidão do povo estava fora, orando à hora do incenso,
A wszystko mnóstwo ludu było na dworze, modląc się w godzinę kadzenia.
11 E um anjo do Senhor lhe apareceu, posto em pé, à direita do altar do incenso.
Tedy mu się pokazał Anioł Pański, stojący po prawej stronie ołtarza, na którym kadzono.
12 E Zacarias, vendo-o, turbou-se, e caiu temor sobre ele.
I zatrwożył się Zacharyjasz ujrzawszy go, a bojaźń przypadła nań.
13 Mas o anjo lhe disse: Zacarias, não temas, porque a tua oração foi ouvida, e Isabel, tua mulher, dará à luz um filho, e lhe porás o nome de João;
I rzekł do niego Anioł: Nie bój się, Zacharyjaszu! boć jest wysłuchana modlitwa twoja, a Elżbieta, żona twoja, urodzi ci syna, i nazwiesz imię jego Jan,
14 E terás prazer e alegria, e muitos se alegrarão no seu nascimento;
Z którego będziesz miał radość i wesele, i wiele ich radować się będą z narodzenia jego.
15 Porque será grande diante do Senhor, e não beberá vinho, nem bebida forte, e será cheio do Espírito Santo, até desde o ventre de sua mãe;
Albowiem będzie wielkim przed obliczem Pańskiem; wina i napoju mocnego nie będzie pił, a Duchem Świętym będzie napełniony zaraz z żywota matki swojej.
16 E converterá muitos dos filhos de Israel ao Senhor seu Deus;
A wielu z synów Izraelskich obróci ku Panu, Bogu ich.
17 E irá adiante dele no espírito e virtude de Elias, para converter os corações dos pais aos filhos, e os rebeldes à prudência dos justos; para preparar ao Senhor um povo bem disposto.
Bo on pójdzie wprzód przed obliczem jego w duchu i w mocy Elijaszowej, aby obrócił serca ojców ku dzieciom, a odporne ku roztropności sprawiedliwych, aby sporządził Panu lud gotowy.
18 Disse então Zacarias ao anjo: Como conhecerei isto? pois eu já sou velho, e minha mulher avançada em idade.
I rzekł Zacharyjasz do Anioła: Po czemże to poznam? bom ja jest stary, a żona moja podeszła w dniach swych.
19 E, respondendo o anjo, disse-lhe: Eu sou Gabriel, que assisto diante de Deus, e fui enviado a falar-te e dar-te estas alegres novas;
A odpowiadając Anioł, rzekł mu: Jam jest Gabryjel, który stoję przed obliczem Bożem, a posłanym jest, abym mówił do ciebie, a iżbym ci to wesołe poselstwo odniósł.
20 E eis que ficarás mudo, e não poderás falar até ao dia em que estas coisas aconteçam; porquanto não creeste nas minhas palavras, que a seu tempo se hão de cumprir
A oto oniemiejesz, i nie będziesz mógł mówić aż do onego dnia, którego się to stanie, dlatego, żeś nie uwierzył słowom moim, które się wypełnią czasu swego.
21 E o povo estava esperando a Zacarias, e maravilhavam-se de que tanto se demorasse no templo.
A lud oczekiwał Zacharyjasza; i dziwowali się, że tak długo bawił w kościele.
22 E, saindo ele, não lhes podia falar; e entenderam que tinha visto alguma visão no templo. E falava por acenos, e ficou mudo.
A wyszedłszy nie mógł do nich mówić; i poznali, że widzenie widział w kościele; bo im przez znaki ukazywał, i został niemym.
23 E sucedeu que, terminados os dias do seu ministério, voltou para sua casa.
I stało się, gdy się wypełniły dni posługiwania jego, odszedł do domu swego.
24 E depois daqueles dias Isabel, sua mulher, concebeu, e por cinco meses se ocultou, dizendo:
A po onych dniach poczęła Elżbieta, żona jego, i kryła się przez pięć miesięcy, mówiąc:
25 Porque isto me fez o Senhor, nos dias em que atentou em mim, para destruir o meu opróbrio entre os homens.
Iż mi tak Pan uczynił we dni, w które na mię wejrzał, aby odjął hańbę moję między ludźmi.
26 E, no sexto mes, foi o anjo Gabriel enviado por Deus a uma cidade da Galiléia, chamada Nazareth,
A w miesiącu szóstym posłany jest Anioł Gabryjel od Boga do miasta Galilejskiego, które zwano Nazaret,
27 A uma virgem desposada com um varão, cujo nome era José, da casa de David; e o nome da virgem era Maria.
Do Panny poślubionej mężowi, któremu imię było Józef, z domu Dawidowego, a imię Panny Maryja.
28 E, entrando o anjo aonde ela estava, disse: Salve, agraciada; o Senhor é contigo: bendita tu entre as mulheres.
A wszedłszy Anioł do niej, rzekł: Bądź pozdrowiona, łaską udarowana, Pan jest z tobą; błogosławionaś ty między niewiastami.
29 E, vendo-o ela, turbou-se muito das suas palavras, e considerava que saudação seria esta.
Ale ona ujrzawszy go, zatrwożyła się na słowa jego, i myślała, jakie by to było pozdrowienie.
30 Disse-lhe então o anjo: Maria, não temas, porque achaste graça diante de Deus;
I rzekł jej Anioł: Nie bój się, Maryjo! albowiem znalazłaś łaskę u Boga.
31 E eis que em teu ventre conceberás, e darás à luz um filho, e pôr-lhe-as o nome de Jesus.
A oto poczniesz w żywocie i porodzisz syna, i nazwiesz imię jego Jezus.
32 Este será grande, e será chamado filho do altíssimo; e o Senhor Deus lhe dará o trono de David, seu pai;
Ten będzie wielki, a Synem Najwyższego będzie nazwany, i da mu Pan Bóg stolicę Dawida, ojca jego;
33 E reinará eternamente na casa de Jacob, e o seu reino não terá fim. (aiōn )
I będzie królował nad domem Jakóbowym na wieki, a królestwu jego nie będzie końca. (aiōn )
34 E disse Maria ao anjo: Como se fará isto? pois não conheço varão.
Zatem Maryja rzekła do Anioła: Jakoż to będzie, gdyż ja męża nie znam?
35 E, respondendo o anjo, disse-lhe: Descerá sobre ti o Espírito Santo, e a virtude do altíssimo te cobrirá com a sua sombra; pelo que também o Santo, que de ti há de nascer, será chamado Filho de Deus.
A odpowiadając Anioł, rzekł jej: Duch Święty zstąpi na cię, a moc Najwyższego zacieni cię; przetoż i to, co się z ciebie święte narodzi, nazwane będzie Synem Bożym.
36 E eis que também Isabel, tua prima, concebeu um filho em sua velhice; e é este o sexto mês para aquela que era chamada estéril;
A oto Elżbieta, pokrewna twoja, i ona poczęła syna w starości swojej, a ten miesiąc jest szósty onej, którą nazywano niepłodną.
37 Porque para Deus nada será impossível.
Bo nie będzie niemożne u Boga żadne słowo.
38 Disse então Maria: Eis aqui a serva do Senhor; cumpra-se em mim segundo a tua palavra. E o anjo ausentou-se dela.
I rzekła Maryja: Oto służebnica Pańska; niechże mi się stanie według słowa twego. I odszedł od niej Anioł.
39 E naqueles dias, levantando-se Maria, foi apressada às montanhas, a uma cidade de Juda,
Tedy wstawszy Maryja w onych dniach, poszła w górną krainę z kwapieniem do miasta Judzkiego.
40 E entrou em casa de Zacarias, e saudou a Isabel.
A wszedłszy w dom Zacharyjaszowy, pozdrowiła Elżbietę.
41 E aconteceu que, ao ouvir Isabel a saudação de Maria, a criancinha saltou no seu ventre; e Isabel foi cheia do Espírito Santo,
I stało się, skoro usłyszała Elżbieta pozdrowienie Maryi, skoczyło niemowlątko w żywocie jej, i napełniona jest Elżbieta Duchem Świętym.
42 E exclamou com grande voz, e disse: bendita tu entre as mulheres, e bendito o fruto do teu ventre.
I zawołała głosem wielkim, i rzekła: Błogosławionaś ty między niewiastami, i błogosławiony owoc żywota twego!
43 E de onde me provém isto a mim, que a mãe do meu Senhor venha a mim?
A skądże mi to, iż przyszła matka Pana mego do mnie?
44 Pois eis que, ao chegar aos meus ouvidos a voz da tua saudação, a criancinha saltou de alegria no meu ventre;
Albowiem jako doszedł głos pozdrowienia twego do uszów moich, podskoczyło od radości niemowlątko w żywocie moim.
45 E benaventurada a que creu, pois hão de cumprir-se as coisas que da parte do Senhor lhe foram ditas.
A błogosławiona, która uwierzyła: Gdyż się wykonają te rzeczy, które jej są opowiedziane od Pana.
46 Disse então Maria: A minha alma engrandece ao Senhor,
Tedy rzekła Maryja: Wielbi dusza moja Pana;
47 E o meu espírito se alegra em Deus meu Salvador;
I rozradował się duch mój w Bogu, zbawicielu moim,
48 Porque atentou na baixeza de sua serva; pois eis que desde agora todas as gerações me chamarão benaventurada:
Iż wejrzał na uniżenie służebnicy swojej; albowiem oto odtąd błogosławioną mię zwać będą wszystkie narody.
49 Porque me fez grandes coisas o Poderoso; e santo é o seu nome.
Bo mi uczynił wielkie rzeczy ten, który mocny jest, i święte imię jego;
50 E a sua misericórdia é de geração em geração sobre os que o temem.
I którego miłosierdzie zostaje od narodu do narodu nad tymi, co się go boją.
51 Com o seu braço obrou valorosamente: dissipou os soberbos no pensamento de seus corações.
Dokazał mocy ramieniem swojem, i rozproszył pyszne w myślach serca ich.
52 Depôs dos tronos os poderosos, e elevou os humildes.
Ściągnął mocarze z stolic ich, a wywyższył uniżone.
53 Encheu de bens os famintos, e despediu vazios os ricos.
Łaknące napełnił dobremi rzeczami, a bogacze rozpuścił próżne.
54 Auxiliou a Israel seu servo, recordando-se da sua misericórdia;
Przyjął Izraela, sługę swego, pamiętając na miłosierdzie swoje.
55 Como falou a nossos pais, a Abraão e à sua posteridade, para sempre. (aiōn )
Jako mówił do ojców naszych, do Abrahama i nasienia jego na wieki. (aiōn )
56 E Maria ficou com ela quase três meses, e depois voltou para sua casa.
I została z nią Maryja jakoby trzy miesiące; potem się wróciła do domu swego.
57 E completou-se para Isabel o tempo de dar à luz, e teve um filho.
A Elżbiecie wypełnił się czas, aby porodziła, i porodziła syna.
58 E os seus vizinhos e parentes ouviram que tinha Deus usado para com ela de grande misericórdia, e alegraram-se com ela.
A usłyszawszy sąsiedzi i pokrewni jej, iż Pan z nią uczynił wielkie miłosierdzie swoje, radowali się pospołu z nią.
59 E aconteceu que, ao oitavo dia, vieram circuncidar o menino, e lhe chamavam Zacarias, do nome de seu pai.
I stało się, że ósmego dnia przyszli, aby obrzezali dzieciątko; i nazwali je imieniem ojca jego, Zacharyjaszem.
60 E, respondendo sua mãe, disse: Não, porém será chamado João.
Ale odpowiadając matka jego rzekła: Nie tak; lecz nazwany będzie Janem.
61 E disseram-lhe: ninguém há na tua parentela que se chame por este nome.
I rzekli do niej: Żadnego nie masz w rodzinie twojej, co by go zwano tem imieniem.
62 E perguntaram por acenos ao pai como queria que lhe chamassem.
I skinęli na ojca jego, jako by go chciał nazwać.
63 E, pedindo ele uma taboinha de escrever, escreveu, dizendo: O seu nome é João. E todos se maravilharam.
A on kazawszy sobie podać tabliczkę, napisał mówiąc: Jan jest imię jego. I dziwowali się wszyscy.
64 E logo a boca se lhe abriu, e a língua se lhe soltou; e falava, louvando a Deus.
A zarazem otworzyły się usta jego, i język jego, i mówił, wielbiąc Boga.
65 E veio temor sobre todos os seus circunvizinhos, e em todas as montanhas da Judeia foram divulgadas todas estas coisas.
I przyszedł strach na wszystkie sąsiady ich, i po wszystkiej górnej krainie Judzkiej rozgłoszone są wszystkie te słowa.
66 E todos os que as ouviam as conservavam em seus corações, dizendo: Quem será pois este menino? E a mão do Senhor estava com ele.
Tedy wszyscy, którzy o tem słyszeli, składali to do serca swego, mówiąc: Cóż to wżdy za dziecię będzie? I była z nim ręka Pańska.
67 E Zacarias, seu pai, foi cheio do Espírito Santo, e profetizou, dizendo:
A Zacharyjasz, ojciec jego, napełniony będąc Duchem Świętym, prorokował mówiąc:
68 Bendito o Senhor Deus de Israel, porque visitou e remiu o seu povo,
Błogosławiony niech będzie Pan, Bóg Izraelski, iż nawiedził i sprawił odkupienie ludowi swojemu;
69 E nos levantou uma salvação poderosa na casa de David seu servo,
I wystawił nam róg zbawienia w domu Dawida, sługi swego,
70 Como falou pela boca dos seus santos profetas, desde o princípio do mundo; (aiōn )
Tak jako mówił przez usta świętych proroków swoich, którzy byli od wieku: (aiōn )
71 Que nos livraria dos nossos inimigos e da mão de todos os que nos aborrecem;
Iż im miał dać wybawienie od nieprzyjaciół naszych i z ręki wszystkich, którzy nas nienawidzili;
72 Para manifestar misericórdia a nossos pais, e lembrar-se do seu santo concerto,
Aby uczynił miłosierdzie z ojcami naszymi, i wspomniał na przymierze swoje święte,
73 E do juramento que jurou a Abraão nosso pai,
I na przysięgę, którą przysiągł Abrahamowi, ojcu naszemu, że nam to dać miał,
74 De conceder-nos que, libertados da mão de nossos inimigos, o serviríamos sem temor,
Iżbyśmy mu bez bojaźni, z ręki nieprzyjaciół naszych będąc wybawieni, służyli;
75 Em santidade e justiça perante ele, todos os dias da nossa vida.
W świętobliwości i w sprawiedliwości przed obliczem jego, po wszystkie dni żywota naszego.
76 E tu, ó menino, serás chamado profeta do altíssimo, porque as de ir adiante da face do Senhor, a preparar os seus caminhos;
A ty dzieciątko! Prorokiem Najwyższego nazwane będziesz; bo pójdziesz wprzód przed obliczem Pańskiem, abyś gotował drogi jego,
77 Para dar ao seu povo conhecimento da salvação, na remissão dos seus pecados;
A iżbyś dał znajomość zbawienia ludowi jego przez odpuszczenie grzechów ich.
78 Pelas entranhas da misericórdia do nosso Deus, com que o Oriente do alto nos visitou;
Przez wnętrzności miłosierdzia Boga naszego, w których nawiedził nas Wschód z wysokości.
79 Para alumiar aos que estão assentados em trevas e sombra de morte; a fim de dirigir os nossos pés pelo caminho da paz.
Aby się ukazał siedzącym w ciemności i w cieniu śmierci ku wyprostowaniu nóg naszych na drogę pokoju.
80 E o menino crescia, e se robustecia em espírito. E esteve nos desertos até ao dia em que havia de mostrar-se a Israel.
A ono dzieciątko rosło, i umacniało się w duchu, i było na pustyniach aż do onego dnia, którego się okazało przed Izraelem.