< Provérbios 1 >
1 Proverbios de Salomão, filho de David, rei d'Israel;
Soakas lal Solomon, wen natul David ac tokosra lun Israel.
2 Para se conhecer a sabedoria e a instrucção; para se entenderem as palavras da prudencia;
Soakas uh ma ac ku in kasrekom in ku in akilen lalmwetmet ac kas in kasru wowo, oayapa in kalem ke kas na loal kalmac.
3 Para se receber a instrucção do entendimento, a justiça, o juizo, e a equidade;
Ku in luti kom ke moul in etauk, tuh moul lom in pwaye, suwohs, ac fal.
4 Para dar aos simplice prudencia, e aos moços conhecimento e bom siso;
Ku in sang etauk nu sin sie mwet srik etu la, ac luti mwet fusr in pah in nunak.
5 Para o sabio ouvir e crescer em doutrina, e o entendido adquirir sabios conselhos;
Soakas inge ku pac in akyokyelik etauk lun mwet lalmwetmet, ac sang inkanek pwaye nu sin mwet etauk
6 Para entender proverbios e a sua declaração: como tambem as palavras dos sabios, e as suas adivinhações.
tuh elos in ku in etu kalmac lukma lun soakas, ac kalmen pupulyuk lun mwet lalmwetmet.
7 O temor do Senhor é o principio da sciencia: os loucos desprezam a sabedoria e a instrucção.
Sangeng sin LEUM GOD pa mutaweyen etauk. Mwet lalfon uh pilesru lalmwetmet, ac srunga suk etauk.
8 Filho meu, ouve a instrucção de teu pae, e não deixes a doutrina de tua mãe.
Tulik nutik, lohng kas in luti lun papa tomom ac nina kiom.
9 Porque diadema de graça serão para a tua cabeça, e colares para o teu pescoço.
Mwe luti lalos uh ac mwe nawu moul lom oana sie mwe yun nu fin sifom, ku sie mwe walwal nu inkwawom.
10 Filho meu, se os peccadores te attrahirem com afagos, não consintas.
Tulik nutik, mwet koluk fin kwafe kom, nik kom wi.
11 Se disserem: Vem comnosco; espiemos o sangue; espreitemos o innocente sem razão;
Elos fin fahk, “Fahsru kut som kasriki sie mwet ah, ku kutu mwet wangin mwata, ac uniya mwe na pwar.
12 Traguemol-os vivos, como a sepultura; e inteiros, como os que descem á cova; (Sheol )
Sahp pacl se kut ac sonolos elos ac moul na fokoko, tusruktu pacl se kut tari selos elos ac misa! (Sheol )
13 Acharemos toda a sorte de fazenda preciosa; encheremos as nossas casas de despojos;
Kut ac konauk mwe kasrup pus ac nwakla lohm sesr ke ma kut pisrala.
14 Lança a tua sorte entre nós; teremos todos uma só bolsa.
Fahsru wi kut. Kut ac kitalik ma nukewa in oana sie nu sesr kewa.”
15 Filho meu, não te ponhas a caminho com elles: desvia o pé das suas veredas;
Tulik nutik, nimet wi mwet ouinge uh. Fahla lukelos.
16 Porque os seus pés correm para o mal, e se apressam a derramar sangue.
Elos rarala in oru ma koluk. Elos akola pacl nukewa in akmas.
17 Na verdade debalde se estende a rede perante os olhos de toda a sorte d'aves.
Tia wo in akoo sie sruhf, ke won se ma kom ke sruokya uh el tu na liye,
18 E estes armam ciladas contra o seu proprio sangue; e as suas proprias vidas espreitam.
mweyen mwet oru ouinge uh sifacna akoo mwe kwasrip nu selos, sie mwe kwasrip ma elos ac misa kac.
19 Assim são as veredas de todo aquelle que usa d'avareza: ella prenderá a alma de seus amos.
Pacl nukewa, pisrapasr uh ac eisla moul lun mwet rapku — pa inge ma ac sikyak nu sin kutena mwet su moulkin moul sulallal.
20 A suprema sabedoria altamente clama de fóra: pelas ruas levanta a sua voz.
Porongo! Lalmwetmet el pang inkanek uh ac in iwen kuka uh.
21 Nas encruzilhadas, em que ha tumultos, clama: ás entradas das portas, na cidade profere as suas palavras.
El wowoyak ke mutunoa in siti uh, ac in acn nukewa mwet uh tukeni we:
22 Até quando, ó simplices, amareis a simplicidade? e vós, escarnecedores, desejareis o escarneo? e vós, loucos, aborrecereis o conhecimento?
“Mwet lalfon, kowos ac lungse in lalfon putaka? Kowos ac pwarkin in aksruksruki etauk uh nwe ngac? Ya kowos ac tiana lutlut in etu mau?
23 Tornae-vos á minha reprehensão: eis que abundantemente vos derramarei de meu espirito e vos farei saber as minhas palavras.
Lohng ke pacl nga kai kowos. Nga ac sot kas in kasru wo ac oayapa etauk luk nu suwos.
24 Porquanto clamei, e vós recusastes; estendi a minha mão, e não houve quem désse attenção;
Nga tuh pangon kowos ac suli kowos in tuku, a kowos tia lungse lohng. Kowos likinsaiyu.
25 Mas rejeitastes todo o meu conselho, e não quizestes a minha reprehensão.
Kowos pilesru kas in kasru luk nukewa, ac tia lungse nga in aksuwosye kowos.
26 Tambem eu me rirei na vossa perdição, e zombarei, vindo o vosso temor;
Ouinge ke pacl kowos ac sun ongoiya, nga fah isrun kowos. Nga ac fah aksruksruki kowos ke pacl mwe aksangeng uh sikyak —
27 Vindo como a assolação o vosso temor, e vindo a vossa perdição como uma tormenta, sobrevindo-vos aperto e angustia.
pacl se ac tuku nu fowos oana paka, ac use mwe ongoiya oana sie eng na upa, ac kowos muta in keok ac waiok.
28 Então a mim clamarão, porém eu não responderei; de madrugada me buscarão, porém não me acharão.
Na kowos ac fah pang nu ke lalmwetmet, tuh nga ac tia topuk. Kowos ac sukyu yen nukewa, tuh kowos ac tia ku in koneyuyak.
29 Porquanto aborreceram o conhecimento; e não elegeram o temor do Senhor;
Wanginna pacl kowos lohang nu ke etauk, ac pacl nukewa kowos srunga akos LEUM GOD.
30 Não consentiram ao meu conselho e desprezaram toda a minha reprehensão.
Kowos tiana lungse eis kas in kasru luk, ku porongo pacl nga aksuwosye kowos uh.
31 Assim que comerão do fructo do seu caminho, e fartar-se-hão dos seus proprios conselhos.
Ke ma inge, kowos ac fah kosrani fal nu ke orekma lowos, ac pwapa koluk lowos ac tingilkowosi ac pwanang kowos maskin.
32 Porque o desvio dos simplices os matará, e a prosperidade dos loucos os destruirá.
Mwet selalkung uh misa ke sripen elos pilesru lalmwetmet. Mwet lalfon uh kunausyukla ke nunak in aksrikyaten lalos.
33 Porém o que me der ouvidos habitará seguramente, e estará descançado do temor do mal
Tusruktu, kutena mwet su lohngyu fah muta in misla. Moul lal ac fah wo, ac el ac fah tia enenu in sangeng ke kutena ma.”