Provérbios 3
1 Filho meu, não te esqueças da minha lei, e o teu coração guarde os meus mandamentos.
Aking anak, huwag kalimutan ang aking mga utos, at isapuso ang aking mga katuruan,
2 Porque elles te accrescentarão longura de dias, e annos de vida e paz.
dahil ang haba ng mga araw at mga taon ng buhay at kapayapaan ang idadagdag ng mga ito sa iyo.
3 Não te desamparem a benignidade e a fidelidade: ata-as ao teu pescoço; escreve-as na taboa do teu coração.
Huwag hayaang lisanin ka ng pagiging tapat sa tipan at pagiging katiwa-tiwala, itali ito ng magkasama sa iyong leeg, isulat ito sa kaloob-looban ng iyong puso.
4 E acharás graça e bom entendimento aos olhos de Deus e dos homens.
Pagkatapos ikaw ay makakahanap ng pabor at mabuting reputasyon sa paningin ng Diyos at ng tao.
5 Confia no Senhor com todo o teu coração, e não te estribes no teu proprio entendimento.
Magtiwala kay Yahweh ng buong puso at huwag umasa sa sarili mong pang-unawa;
6 Reconhece-o em todos os teus caminhos, e elle endireitará as tuas veredas.
sa lahat ng iyong ginagawa ay kilalanin siya at gagawin niyang matuwid ang iyong mga landas.
7 Não sejas sabio a teus proprios olhos: teme ao Senhor e aparta-te do mal.
Huwag maging marunong sa iyong sariling mga mata; matakot kay Yahweh at talikuran ang kasamaan.
8 Isto será saude para o teu umbigo, e regadura para os teus ossos.
Ito ay kagalingan sa iyong laman at inuming makapagpanibagong sigla para sa iyong katawan.
9 Honra ao Senhor com a tua fazenda, e com as primicias de toda a tua renda.
Parangalan si Yahweh ng iyong kayamanan at ng mga unang bunga ng lahat ng iyong ani,
10 E se encherão os teus celleiros de fartura, e trasbordarão de mosto os teus lagares.
at ang iyong mga kamalig ay mapupuno at ang iyong mga bariles ay aapaw, puno ng bagong alak.
11 Filho meu, não rejeites a correcção do Senhor, nem te enojes da sua reprehensão.
Aking anak, huwag hamakin ang disiplina ni Yahweh at huwag mapoot sa kaniyang pagsaway,
12 Porque o Senhor reprehende aquelle a quem ama, assim como o pae ao filho a quem quer bem.
dahil dinidisiplina ni Yahweh ang kaniyang mga minamahal, katulad ng pakikitungo ng ama sa kaniyang anak na nakalulugod sa kaniya.
13 Bemaventurado o homem que acha sabedoria, e o homem que produz intelligencia.
Siya na nakasusumpong ng karunungan ay masaya, siya din ay nakakuha ng kaunawaan.
14 Porque melhor é a sua mercadoria do que a mercadoria de prata, e a sua renda do que o oiro mais fino.
Ang matatamo ninyo sa karunungan ay mas mabuti kaysa sa maibibigay ng pilak at ang pakinabang ay mas mabuti kaysa sa ginto.
15 Mais preciosa é do que os rubins, e tudo o que mais podes desejar não se póde comparar a ella.
Ang karunungan ay mas mahalaga kaysa sa mga hiyas at wala sa mga ninanais mo ang maikukumpara sa kaniya.
16 Longura de dias ha na sua mão direita: na sua esquerda riquezas e honra.
Mayroon siyang haba ng mga araw sa kaniyang kanang kamay; sa kaniyang kaliwang kamay ay mga kayamanan at karangalan.
17 Os caminhos d'ella são caminhos de delicias, e todas as suas veredas paz.
Ang kaniyang mga daan ay mga daan ng kabaitan at lahat ng kaniyang mga landas ay kapayapaan.
18 É arvore da vida para os que d'ella pegam, e bemaventurados são todos os que a reteem.
Siya ay isang puno ng buhay sa mga humahawak dito, ang mga kumakapit dito ay masasaya.
19 O Senhor com sabedoria fundou a terra: preparou os céus com entendimento.
Sa pamamagitan ng karunungan itinatag ni Yahweh ang mundo, sa pamamagitan ng pang-unawa itinayo niya ang kalangitan.
20 Pelo seu conhecimento se fenderam os abysmos, e as nuvens distillam o orvalho.
Sa pamamagitan ng kaniyang kaalaman, ang mga kailaliman ay bumukas at ibinagsak ng mga ulap ang kanilang hamog.
21 Filho meu, não se apartem estes dos teus olhos: guarda a verdadeira sabedoria e o bom siso;
Aking anak, panatilihin ang mahusay na pagpapasya at talas ng pag-iisip, at huwag mawala ang paningin sa mga ito.
22 Porque serão vida para a tua alma, e graça para o teu pescoço.
Ang mga ito ay buhay sa iyong kaluluwa at isang palamuti ng pabor para isuot sa iyong leeg.
23 Então andarás com confiança pelo teu caminho, e não tropeçará o teu pé.
Pagkatapos ikaw ay lalakad sa iyong daan sa kaligtasan at ang iyong paa ay hindi madarapa;
24 Quando te deitares, não temerás: mas te deitarás e o teu somno será suave.
kapag ikaw ay humiga, hindi ka matatakot; kapag ikaw ay humiga, ang iyong tulog ay magiging mahimbing.
25 Não temas o pavor repentino, nem a assolação dos impios quando vier.
Huwag matakot sa biglaang pagkakilabot o pagkawasak na idinulot ng mga masasama, kapag dumating ang mga ito,
26 Porque o Senhor será a tua esperança, e guardará os teus pés de os prenderem.
dahil si Yahweh ay nasa iyong tabi at iingatan ang iyong paa na huwag mahuli sa bitag.
27 Não detenhas dos seus donos o bem, tendo na tua mão poder fazel-o.
Huwag ipagkait ang mabuti sa mga karapat-dapat dito, kapag nasa iyong kapangyarihan upang kumilos.
28 Não digas ao teu proximo: Vae, e torna, e ámanhã t'o darei: tendo-o tu comtigo.
Huwag sabihin sa iyong kapwa, “pumunta ka, at bumalik muli at bukas ibibigay ko ito,” kapag ang pera ay nasa iyo.
29 Não maquines mal contra o teu proximo, pois habita comtigo confiadamente.
Huwag gumawa ng plano para makasakit ng iyong kapwa— siya na nakatira sa malapit at nagtitiwala sa iyo.
30 Não contendas contra alguem sem razão, se te não tem feito mal.
Huwag makipagtalo sa isang tao ng walang dahilan, kapag wala siyang ginawa para saktan ka.
31 Não tenhas inveja do homem violento, nem elejas algum de seus caminhos.
Huwag kainggitan ang isang marahas na tao o piliin ang kahit na ano sa kaniyang mga paraan.
32 Porque o perverso é abominação ao Senhor, mas com os sinceros está o seu segredo.
Dahil ang sinungaling na tao ay kasuklam-suklam kay Yahweh, nguniit dinadala niya ang matuwid na tao sa kaniyang pagtitiwala.
33 A maldição do Senhor habita na casa do impio, mas á habitação dos justos abençoará.
Ang sumpa ni Yahweh ay nasa tahanan ng masasamang tao, ngunit pinagpapala niya ang tahanan ng mga matuwid.
34 Certamente elle escarnecerá dos escarnecedores, mas dará graça aos mansos.
Kinukutya niya ang mga nangungutya, ngunit ibinibigay niya ang kaniyang pabor sa mga taong may mababang loob.
35 Os sabios herdarão honra, porém os loucos tomam sobre si confusão.
Ang mga marurunong na tao ay nagmamana nang karangalan, ngunit ang mga hangal ay iaangat sa kanilang kahihiyan.
