Provérbios 29

1 O homem que muitas vezes reprehendido endurece a cerviz de repente será quebrantado sem que haja cura.

ئەوەی زۆر سەرزەنشت بکرێت و هەر کەللەڕەق بێت، لەناکاو تێکدەشکێت و چارەسەریشی نابێت.

2 Quando os justos se engrandecem, o povo se alegra, mas quando o impio domina o povo suspira.

کاتێک ڕاستودروستان زۆر بن گەل دڵخۆش دەبێت، کە بەدکار فەرمانڕەوا بێت گەل دەناڵێنێت.

3 O homem que ama a sabedoria alegra a seu pae, mas o companheiro de prostitutas desperdiça a fazenda.

ئەوەی حەز لە دانایی بکات باوکی دڵخۆش دەکات، هاوڕێی لەشفرۆشانیش سامان بەفیڕۆ دەدات.

4 O rei com juizo sustem a terra, mas o amigo de peitas a transtorna.

پاشا بە دادوەری وڵات ڕادەگرێت، بەڵام ئەوانەی بەدوای پارە بکەون وێرانی دەکەن.

5 O homem que lisongeia a seu proximo, arma uma rede aos seus passos.

ئەو کەسەی لەگەڵ دراوسێکەی زمانلووسی بکات داو لەبەرپێی دەنێتەوە.

6 Na transgressão do homem mau ha laço, mas o justo jubila e se alegra.

لە گوناهی پیاوخراپ تەڵە هەیە، بەڵام کەسی ڕاستودروست گۆرانی دەڵێت و دڵخۆش دەبێت.

7 Informa-se o justo da causa dos pobres, mas o impio não comprehende o conhecimento.

کەسی ڕاستودروست گرنگی بە مافی هەژار دەدات، بەڵام بەدکار ئەو گرنگییە تێناگات.

8 Os homens escarnecedores abrazam a cidade, mas os sabios desviam a ira.

گاڵتەجاڕان شار دەخەنە ئاژاوەوە، بەڵام دانایان تووڕەیی کپ دەکەنەوە.

9 O homem sabio que pleiteia com o tolo, quer se turbe quer se ria, não terá descanço.

ئەگەر پیاوێکی دانا گێلێک بداتە دادگا، گێلەکە تووڕە بێت یان گاڵتەی پێ بێت ئاشتی نابێت.

10 Os homens sanguinolentos aborrecem ao sincero, mas os rectos procuram o seu bem.

خوێنڕێژان ڕقیان لە کەسی دروست دەبێتەوە، بەڵام سەرڕاستان ژیانی دەپارێزن.

11 Todo o seu espirito profere o tolo, mas o sabio o encobre e reprime.

گێل هەرچی تووڕەیی لە دڵدایە دەریدەبڕێت، بەڵام دانا خۆی دەگرێت.

12 O governador que dá attenção ás palavras mentirosas, achará que todos os seus servos são impios.

ئەگەر فەرمانڕەوایەک گوێ لە قسەی درۆ بگرێت، هەموو خزمەتکارەکانی دەبنە بەدکار.

13 O pobre e o usurario se encontram, e o Senhor allumia os olhos d'ambos.

هەژار لەگەڵ زۆردار لەمەدا لە یەکتری دەچن: یەزدان ڕووناکی بە چاوی هەردووکیان دەدات.

14 O rei, que julga os pobres conforme a verdade, firmará o seu throno para sempre.

ئەگەر پاشایەک بە ڕاستی دادوەری هەژاران بکات، تەختەکەی هەتاهەتایە دەچەسپێت.

15 A vara e a reprehensão dão sabedoria, mas o rapaz entregue a si mesmo envergonha a sua mãe.

داری تەمبێکردن دانایی دەبەخشێت، بەڵام منداڵ جڵەوی بەربدرێت دایکی خۆی شەرمەزار دەکات.

16 Quando os impios se multiplicam, multiplicam-se as transgressões, mas os justos verão a sua quéda.

کاتێک بەدکاران گەشە دەکەن گوناه زۆر دەبێت، بەڵام ڕاستودروستان کەوتنیان دەبینن.

17 Castiga a teu filho, e te fará descançar; e dará delicias á tua alma.

کوڕەکەت تەمبێ بکە دەتحەسێنێتەوە، چێژ دەداتە گیانت.

18 Não havendo prophecia, o povo fica dissoluto; porém o que guarda a lei esse é bemaventurado:

بەبێ سروش گەل بەڕەڵا دەبێت، بەڵام ئەوەی تەورات پەیڕەو بکات خۆزگەی پێ دەخوازرێت.

19 O servo se não emendará com palavras, porque, ainda que te entenda, todavia não responderá.

خزمەتکار تەنها بە قسە تەمبێ نابێت، هەرچەندە تێدەگات، بەڵام گوێی ناداتێ.

20 Tens visto um homem arremessado nas suas palavras? maior esperança ha d'um tolo do que d'elle.

ئەو کەسەت بینیوە بە پەلەیە لە قسەکانی؟ گێل لەو زیاتر ئومێدی پێ دەکرێت.

21 Quando alguem cria delicadamente o seu servo desde a mocidade, por derradeiro quererá ser seu filho.

ئەوەی خزمەتکارەکەی لە منداڵییەوە بە ناز ڕابگرێت، لە کۆتاییدا لێی هەڵدەگەڕێتەوە.

22 O homem iracundo levanta contendas; e o furioso multiplica as transgressões.

کەسی تووڕە ناکۆکی دەوروژێنێت، کەسی هەڵچووش گوناهی زۆرە.

23 A soberba do homem o abaterá, mas o humilde d'espirito reterá a gloria.

لووتبەرزی مرۆڤ خۆی نزم دەکاتەوە، بەڵام بێفیز ڕێزدار دەبێت.

24 O que tem parte com o ladrão aborrece a sua propria alma: ouve maldições, e não o denuncia.

هاوبەشی دز ڕقی لە خۆی دەبێتەوە، سوێند دەخوات و دانی پێدا نانێت.

25 O temor do homem armará laços, mas o que confia no Senhor será posto em alto retiro.

ترسی مرۆڤ تەڵە دەنێتەوە، بەڵام ئەوەی پشت بە یەزدان ببەستێت پەناگیر دەبێت.

26 Muitos buscam a face do principe, mas o juizo de cada um vem do Senhor.

زۆر کەس داوای ڕەزامەندی فەرمانڕەوایان دەکەن، بەڵام مرۆڤ لەلایەن یەزدانەوە دادپەروەری بەدەستدەهێنێت.

27 Abominação é para os justos o homem iniquo, mas abominação é para o impio o de rectos caminhos.

قێزی ڕاستودروستان لە کەسی ناڕەوایە، قێزی بەدکاریش لەوەیە کە ڕێگای ڕاستە.